پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شبهاتی که نسبت به حضرت زهرا(سلام الله علیها) و روایات شیعه مطرح می‌شود، این است که شیعه حضرت زهرا(علیها السلام) را از همه زنان عالم بالاتر می‌داند در حالیکه طبق آیات قرآن کریم، حضرت مریم برترین زنان است. آیه مورد نظر عبارت است از: «وَ إِذْ قالَتِ الْمَلائِكَةُ يا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفاكِ وَ طَهَّرَكِ وَ اصْطَفاكِ عَلى‏ نِساءِ الْعالَمين ‏[آل‌عمران/42] و (ياد كن‏) هنگامى را كه فرشتگان گفتند اى مريم، خداوند تو را برگزيده و پاك ساخته و تو را بر زنان جهان برترى داده است». در پاسخ به این سوال باید به چند نکته توجه نمود:

به عنوان مثال، وقتی به کسی گفته شود: «تو به عنوان برترین دانشمند جهان انتخاب شده‌‌ای»، آیا این دلیل می‌شود که در سال‌های بعد هم، هیچ دانشمندی بالاتر از تو نخواهد بود؟ قطعا چنین برداشتی اشتباه است. در معنای آیه فوق هم همین اشتباه را برخی مرتکب شده و گفته‌اند پس در قرون بعد از حضرت مریم هم کسی بالاتر از وی به دنیا نخواهد آمد، در حالیکه آیه اصلاً چنین دلالتی ندارد. فلذا در روایات نیز آمده است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «...إِنَّهَا لَسَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَ هِيَ سَيِّدَةٌ لِنِسَاءِ عَالَمِهَا فَقَالَ ذَاكَ‏ لِمَرْيَمَ بِنْتِ عِمْرَانَ فَأَمَّا ابْنَتِي فَاطِمَةُ فَهِيَ سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ‏ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِين‏. [1] و او (فاطمه) سيده‏ زنان‏ عالميان است. عرض شد يا رسول اللَّه او سيده زنان عصر خود است؟ فرمود مريم‏ دختر عمران چنین بود، اما دخترم فاطمه بانوى زنان عالم است، از اولين و آخرين‏».

در موارد دیگری نیز در قرآن کریم، لفظ «عالمین» به معنای «همان عصر» به کار رفته است. مثلا خداوند درباره بنى‌اسرائیل فرموده است: «يا بَني‏ إِسْرائيلَ اذْكُرُوا نِعْمَتِيَ الَّتي‏ أَنْعَمْتُ عَلَيْكُمْ وَ أَنِّي فَضَّلْتُكُمْ عَلَى الْعالَمينَ.‏[البقرة/47] اى فرزندان اسرائيل، از نعمت‌هايم كه بر شما ارزانى داشتم، و [از] اينكه من شما را بر جهانيان برترى دادم، ياد كنيد». که بدیهى است منظور، برترى مؤمنان بنى اسرائیل بر مردم عصر خود بوده است. روایاتی که حضرت زهرا (علیها السلام) را سرور زنان بهشتی معرفی نموده است، نیز ثابت می‌کند، که ایشان از حضرت مریم والاترند. چرا که قطعا حضرت مریم از زنان بهشتی است و حضرت زهرا (علیها السلام)، سرور آنها. به عنوان مثال، در روایتی آمده است که پیامبر(صلی الله علیه و آله) خطاب به ایشان فرمودند: «...فَأَنْتِ سَيِّدَةُ نِسَاءِ أَهْلِ‏ الْجَنَّةِ وَ ابْنَاكِ حَسَنٌ وَ حُسَيْنٌ سَيِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة.[2]...پس تو سرور زنان بهشتی و دو پسرت، حسن و حسین سرور جوانان بهشتند».

در قرآن مجید، یک سرى از ویژگى ها و امتیازات براى حضرت مریم بیان شده است. این ویژگى‌ها از اختصاصات حضرت مریم نیست و افراد دیگرى نیز در رتبه او و چه بسا بالاتر از او به چنین مقاماتى رسیده اند؛ اما آنچه از اختصاصات حضرت مریم (سلام الله علیها) است و بدان وصف، بر همه زنان عالم امتیاز یافته است، چگونگى ولادت فرزند وى مى‌باشد. علامه طباطبایى(قدس الله نفسه الزکیه) در تفسیر المیزان مى فرماید: «[این کلمه] از خصایص وجودى حضرت مریم (علیها السلام) انگشت روى هیچ خصیصه‌اى به جز ولادت عجیب فرزندش نمى‌گذارد. این است که "اصطفاء" از هر جهت نیست؛ بلکه آنگونه فرزند آوردن مراد است». اما غیر از کلمه «اصطفاء» کلمات دیگرى که در آیات مربوط به آن حضرت آمده، از قبیل «تطهیر»، «تصدیق به کلمات خدا و کتب او»، «قنوت» و «محدثه بودن» همه از امورى است که اختصاص به آن حضرت ندارد.[3]

پی‌نوشت:

[1] شیخ صدوق، الأمالي، ص 487، تهران: انتشارات كتابچى، 1376.
[2] شیخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمة، ج‏1: ص263، تهران: نشر اسلاميه، 1395 ق.
[3] طباطبايى سيد محمد حسين، الميزان فى تفسير القرآن، ج1: ص189، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏‌ى مدرسين حوزه علميه قم، چاپ پنجم، 1417 ق.