پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_در یکی از سایت‌های مخالف این مساله مطرح شده بود که کدام عقل سلیم قبول می‌کند که جنیان بتوانند خدمتگزار امامان شیعه باشند؟ مستشکل به روایتی در این باره استدلال کرده بود که: «فقال: يا سدير انّ لنا خدما من الجنّ فاذا أردنا السرعة بعثناهم.[1] ما پيروانى از جن داريم چنانكه پيروانى از انس داريم، چون اراده كارى كنيم، آنها را می‌فرستيم». در پاسخ به اشکال مطرح شده، نکاتی گفتنی و شنیدنی است:

نکته اول؛ اصل ارتباط انسان با جن امری ثابت شده است و حتی قرآن به این واقعیت تصریح می‌کند که: «وَ أَنَّهُ كانَ رِجالٌ مِنَ الْإِنْسِ يَعُوذُونَ بِرِجالٍ مِنَ الْجِنِّ فَزادُوهُمْ رَهَقاً [سوره جن/ 6] و اينكه مردانى از بشر به مردانى از جنّ پناه مى‌‏بردند، و آنها سبب افزايش گمراهى و طغيانشان مى‌‏شدند.» یا در آیه‌ای دیگر می‌خوانیم: «وَ مِنَ الْجِنّ‏ مَن يَعْمَلُ بَينْ‏ يَدَيْهِ بِإِذْنِ رَبِّه [سوره سبا/ 12] گروهى از جنّ پيشِ روى او به اذن پروردگارش كار مى‏‌كردند.

نکته دوم؛ اگر ارتباط جن با انسان محال بود، در کتب علمای مخالف شیعه ذکر نمی‌شد. پیشوای وهابیان یمنی (مقبل بن هادی الوادعی) در پاسخ سوالی در رابطه با ازدواج با اجنه  این ازدواج را مجاز دانسته گفت: «لو تزوج الانسی بجنیة فلیس لدینا ما یمنع. او إنسیة تزوجت بجنی فلیس لدینا کذالک ما یمنع من الشرع.[2] اگر یک مرد با یک زن جنّی ازدواج کند نزد ما مانعی ندارد و یا اگر یک مرد جنّی با یک زن ازدواج کند مانعی نداشته و شرع هم این ازدواج را منع نکرده است.[2] یا در کتب دیگر می‌خوانیم که وقتی عزیز مصر می‌خواست با زلیخا آمیزش کند، خداوند جنّی را به صورت زلیخا در می‌آورد تا عزیز مصر با آن جن آمیزش کند، و خداوند زلیخا را برای حضرت یوسف پاک و باکره قرار داد.[3]

نکته سوم؛ هیچ اشکالی ندارد که انسان با رعایت تقوا به مرحله‌ای برسد که خداوند جن را مسخّر او کند. وقتی خداوند در قرآن می‌فرماید که ملائکه را بر افراد با ایمان نازل می‌کنیم، پس هیچ اشکالی در تسخیر جن برای انسان وجود ندارد. «إِنَّ الَّذينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتي‏ كُنْتُمْ تُوعَدُونَ [فصلت/ 30] به يقين كسانى كه گفتند پروردگار ما خداوند يگانه است، سپس استقامت كردند، فرشتگان بر آنان نازل مى‌‏شوند كه نترسيد و غمگين مباشيد، و بشارت باد بر شما به آن بهشتى كه به شما وعده داده شده است.

نکته چهارم؛ کسانی که می‌گویند احادیث شیعه با عقل و منطق سازگاری ندارد، چرا نگاهی به کتب علمای خودشان نمی‌کنند تا ببینند چقدر از فتواهای علمایشان ضدیت با عقل و قرآن دارد. فقط به عنوان نمونه: «الرد على مخالفة فيه، وهو مالك، فإنه قال كل الحيوان حلال إلا ما ورد نص بتحريمه، فاباح حشرات الأرض من الجعلان و الديدان وهوامها من الحيات والعقارب وسباع الدواب، وبغاث الطير وجوارحها، وحلل لحوم الكلاب، وحرم لحوم الخيل.[4] امام مالک گفته که خوردن هر حيواني جايز است؛ مگر اين که دليلي براي حرمتش باشد؛ پس خوردن حشرات روي زمين؛ مثل سوسک‌ها، کرم ها، و حشراتي که در زير زمين لانه دارند؛ مثل مارها و عقرب‌ها و حيوانات درنده و پرنده‌های شکاري جايز است. همچنين امام مالک، خوردن گوشت سگ را حلال دانسته و خوردن گوشت اسب را حرام اعلام کرده است».

یا فتوای رضاع کبیر که در کتب علمای اهل سنت ذکر شده است. ابن حجر در فتح الباری چنین می‌گوید: «وَقَالَ عبد الرَّزَّاق عَن بن جُرَیْجٍ قَالَ رَجُلٌ لِعَطَاءٍ إِنَّ امْرَأَةً سَقَتْنِی من لَبنهَا بعد مَا کَبرت أفأنکحها قَالَ لَا قَالَ بن جُرَیْجٍ فَقُلْتُ لَهُ هَذَا رَأْیُکَ قَالَ نَعَمْ کَانَتْ عَائِشَةَ تَأْمُرُ بِذَلِکَ بَنَاتِ أَخِیهَا وَهُوَ قَول اللَّیْث بن سعد وَقَالَ بن عَبْدِ الْبَرِّ لَمْ یَخْتَلِفْ عَنْهُ فِی ذَلِکَ قُلْتُ وَذَکَرَ الطَّبَرِیُّ فِی تَهْذِیبِ الْآثَارِ فِی مُسْنَدِ عَلِیٍّ هَذِهِ الْمَسْأَلَةَ وَسَاقَ بِإِسْنَادِهِ الصَّحِیحِ عَنْ حَفْصَةَ مِثْلُ قَوْلِ عَائِشَةَ وَهُوَ مِمَّا یَخُصُّ بِهِ عُمُومَ قَوْلِ أُمِّ سَلَمَةَ أَبَى سَائِرُ أَزْوَاجِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنِ یُدْخِلْنَ عَلَیْهِنَّ بِتِلْکَ الرَّضَاعَةِ أَحَدًا أَخْرَجَهُ مُسْلِمٌ وَغَیْرُهُ.[5] عبدالرزاق از ابن جریج نقل می‌کند که مردی به نزد عطاء رفت و گفت: به هنگام بزرگسالی‌ام، زنی از شیرش به من داده است، آیا می‌توانم با او ازدواج کنم؟ عطا گفت: خیر! (زیرا به واسطه شیرخوردن، مَحرَم شده است). ابن جریج می‌گوید به عطا گفتم: این نظر تو می‌باشد؟ گفت: آری! عایشه نیز اینچنین به دختران برادرش حکم می‌کرد (که به افراد بزرگسال، شیر بدهند). این نظر لیث بن سعد نیز می‌باشد. ابن عبدالبر نیز می‌گوید: در نظر او در صحت این مطلب هیچ اختلافی نیست». حال قضاوت با شما، احکام کدام مذهب با عقل ضدیت دارد؟

منابع:

[1]. الكافي (ط - دارالحديث)، ج‏2، ص: 316
[2]. تحفة المحتاج، صفحه 372
[3]. نزهة المجالس ومنتخب النفائس، عثمان الصفوري، ج 2 ص 262،
[4]. الحاوی الکبیر، الماوردي البصري الشافعي، ج15، ص135
[5]. فتح الباری شرح صحیح البخاری، عسقلانی، ج ۹ ص ۱۴۹؛ مسند احمد حنبل، ج ۱۰، ص ۱۳۸