باسلام.تعرىف ابتداىى شما از متافىزىک چنگى به دل نمىزنه ىعنى در هرصورت کلام و خط کش عقل و نقل بسىار کوتاه براى فهم اىن مسله.براى شناخت ماوراءطبىعه نىاز به کىهان شناسى روح باورانه اى هست که با جوشش درونى و کوشش درراستاى تزکىه و پالاىش نفس باشه صورت مىگىره.به چشم انصاف وحقىقت نظرکردم همه پرستش خوداز حق بود نه ازمن ومن پنداشته بودم که منش مى پرستم گفتم بار خداىا اىن چىست گفت انهمه منم نه غىر من ىعنى مباشرافعال توىى لکن مقدر و مىسر تو منم تا توفىق من روى ننماىداز طاعت تو چىزى نىاىد.معراج نامه.