پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از سایتهای مخالف، اخیرا اقدام به انتشار مقاله ای با ( نقش حضرت علی در قتل عثمان ) کرده است . نویسنده یا نویسندگان این مقاله بدون آن که دلائل منطقی و محکم و قابل استنادی را برای این مدعای خویش ارائه دهند ، قتل عثمان را توطئه ای از پیش طراحی شده توسط امیر المومنین علیه السلام و اصحاب خاص آن حضرت دانسته و تلاش کرده اند تا اذهان را از حقیقتی که در پشت این جریان نهفته است منحرف نمایند .

در این جا قسمتی از متن مقاله مذکور را ذکر کرده و در ادامه به نقد آن می پردازیم .

متن مقاله :

.... ماجرای کشته شدن مظلومانه جناب عثمان چیزی نیست که از یادها پاک شده و به فراموشی سپرده شود ، هر چند شیعه در طول تاریخ خواسته است تا با دلیل تراشی و آوردن شواهد و قرائن تاریخی غیر مرتبط با قضیه قتل جناب عثمان ، دامن عده ای از صحابه گرامی و بزرگوار رسول خدا را به خون وی آلوده کرده و این گونه وانمود نماید که قتل او نقشه و توطئه صحابه بوده چرا که ایشان از مفاسد و مظالم و بذل و بخششهای بیهوده عثمان و خوشگذرانیهای وی به تنگ آمده و لذا تصمیم به حذف فیزیکی او گرفتند .
اما جالب این که شیعه هیچ گاه نام این به اصطلاح صحابه قاتل را هم نمی برد و فقط ترور عثمان را به گردن ایشان می اندازد تا هم نظریه خویش را در عدم عدالت جمیع صحابه ثابت کند و هم دامن خلیفه چهارم و اصحاب او را از این قتل پاک سازد.
بررسی شواهد و قرائن تاریخی روشن می سازد که چه کسانی جناب عثمان را از صحنه روزگار کنار زدند ...
این قضیه هیچ ارتباطی با صحابه بزرگوار ندارد.
بلکه از آن جا که امیر المومنین علیه السلام خلافت را حق خود می دانست ، حقی که پس از رسول خدا توسط شیخین غصب شده بود ، نمی توانست وجود شخصی چون عثمان را به جای خویش به عنوان خلیفه پیامبر تحمل کند ، و از آن جا که علی به عدالت مشهور بود ، مسلم بود که برخی از اشتباهات کوچک عثمان را بی عدالتی تمام وی به حساب بیاورد. و لذا وقت آن رسیده بود که به نحوی عثمان از جایگاهش کنار زده شود اما خود علی هم بعد از آن سکوت چندین ساله نمی توانست رسما خلیفه را ترور نماید چرا که در این صورت وی متهم به ترور خلیفه رسول الله شده و بعد از او نوبت به خلافت خودش نمی رسید پس نقشه قتل او را ساماندهی کرد و به خواص اصحابش امر نمود تا به گونه ای مخفیانه آن را اجرا کرده و خود را به عنوان صحابه رسول خدا تلقی نمایند ...

نقد مقاله :

اولا : نخستین ایراد این مقاله این است که اتهاماتی را به ساحت امیر المومنین علیه السلام و اصحاب ایشان نسبت داده و در مقابل سعی در پاک جلوه دادن دامن جمیع صحابه رسول خدا صلی الله علیه و آله داشته در حالی که در آن برای هیچ یک از ادعاهای مذکور هیچ سند یا دلیل تاریخی ارائه نشده است بلکه این تهامات صرفا با تحلیلهایی غیر واقعی و شخصی بیان شده اند  و حال آن که نحن ابناء الدلیل

ثانیا : شواهد متقن و محکم تاریخی از کتب خود اهل سنت نشان می دهند که شیعه بی جهت سخن نمی گوید و نظریه شیعه پیرامون بطلان عدالت جمیع صحابه امری بدیهی و غیر قابل انکار است ( ما اینک در صدد تبیین این نظریه و دفاع از آن نیستیم چرا که این نظریه در جای خود با دلایل مکفی ثابت شده . هدف ما در این جا اثبات دست داشتن صحابه رسول الله و نه صحابه امیر المومنین علیه السلام در جریان قتل عثمان است )
و از آنجا که در مقاله مذکور چنین ادعا شده است که شیعه هیچ گاه اسامی صحابه ای را که در قتل عثمان دست داشته اند، ذکر نکرده است لذا ما در این جا قصد داریم تا نام تک تک آنها را با اسناد محکم از کتب اهل سنت ذکر نماییم

1- فروة بن عمرو انصاری - وی از اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله در بیعت عقبه بود و به گفته ابن وضاح ، مالک در کتاب موطاء نام وی را نمی برد چرا که او از کسانی بود که به کشتن شدن عثمان کمک نمود (1)
انما سکت مالک فی الموطا عن اسمه لانه کان ممن اعان علی قتل عثمان

2- محمد بن عمرو بن حزم انصاری - رسول خدا صلی الله علیه و آله او را به این نام نامگذاری کرد و در کتاب استیعاب تالیف ابن عبد البر ، چنین آمده که او شدیدترین مردم بر عثمان بود یعنی بسیار از او کراهت داشت .(2)
 ... و کان اشد الناس علی عثمان ...

3- جبلة بن عمرو ساعدی انصاری بدری - او کسی بود که از دفن جنازه عثمان در بقیع ممانعت کرد .
هو اول من اجترا علی عثمان ... لما رادوا دفن عثمان فانتهوا الی البقیع فمنعهم من دفنه جبلة بن عمرو فانطلقوا الی حش کوکب فدفنوه فیه . (3)

4- عبد الله بن بدیل بن ورقاء خزاعی - که پیش از فتح مکه اسلام آورد و به گفته بخاری او رگ گردن عثمان را برید
انه ممن دخل علی عثمان فطعن عثمان فی ودجه (4)

5- محمد بن ابی بکر که در سال حجة البلاغ به دنیا آمد و به گفته ذهبی او جزء محاصره کنندگان خانه عثمان بود و ریش او را کشیده و به او گفت : ای یهودی خداوند تو را رسوا کند
و کان احد رئوس الذین ساروا الی حصار عثمان (5)

6-عمرو بن الحمق- او  هم جزء صحابه رسول خدا بود و به گفته مزی در حجة البلاغ با رسول خدا بیعت کرده و به گفته ذهبی او 9 ضربه خنجر به عثمان زد و گفت : سه تا را به خاطر خدا و شش ضربه دیگر را به خاطر خودم به تو می زنم
کان احد من الب علی وثب علیه عمرو بن الحمق و به - عثمان - رمق و طعنه تسع طعنات و قال ثلاث لله و ست لما فی نفسی علیه قال الذهبی: ان المصریین اقبلوا یریدون عثمان ... و کان روساوهم اربعه ... و منهم عمرو بن الحمق الخزاعی ... (6)

7- عبد الرحمان بن عدیس که جزء اصحاب بیعت شجره بوده و به گفته قرطبی او رهبر شورشیان مصر علیه عثمان بود که عثمان را کشتند .(7)
و کان الامیر علی الجیش القادمین من مصر الی المدینه الذین حصروا عثمان بن عفان و قتلوه

ثالثا :متهم کردن امیر المومنین علیه السلام به قتل عثمان یک بازی سیاسی بود که بازیگر اصلی آن هم معاویه و بنی امیه بودند تا بدین وسیله مانع از روی کار آمدن و تثبیت حکومت امیر المومنین علیه السلام شوند
چنان چه ابن سیرین می گوید :
سراغ ندارم که علی عاملیه السل متهم به قتل عثمان شده مگر زمانی که با او برای خلافت بیعت کردند
ما علمت ان علیا اتهم فی قتل عثمان حتی بویع (8)

رابعا : در منابع معتبر اهل سنت ، شواهدی موجود است بر اینکه نه تنها امیر المومنین علیه السلام در قتل عثمان نقشی نداشته است بلکه کسانی چون عایشه و طلحهع و زبیر در تحریک مردم برای کشتن عثمان ، نقش داشتند به عنوان مثال طبری در کتاب « تاریخ الطبری » معروف به « تاریخ الامم و الملوک » می نویسد:
« بعد از اینکه عثمان به قتل رسید، إبن اُمّ کلاب به عائشه گفت:
تو بودی که پیوسته می گفتی: ... بکُشید این نعثل را ( کفتار را ) که کافر شده است »! (9)
علاوه بر طبری، إبن اثیر در کتاب « الکامل فی التاریخ » و ابن قتیبه دینوری هم در الامامة و السیاسة ، همین مطلب را از ابن ام کلاب نقل می نمایند (10)
با این وجود آیا نمی توان گفتن چنین جملاتی را ، تحریک کردن مردم بر کشتن خلیفه وقت دانست ؟

خامسا :اصلا به فرض که بپذیریم امیر المومنین علیه السلام در قتل عثمان دست داشته، می گوییم کار آن حضرت چیزی جز عمل کردن به حق نبوده است و دلیل ما هم احادیث معتبر و مشهوری است که از لسان پیامبر اکرم نقل شده و فریقین نیز آنها را در منابع معتبرشان ذکر کرده اند
به عنوان مثال پیامبر اکرم در شان آن حضرت می فرمایند : علی مع الحق و الحق معه
و در جای دیگر می فرمایند :علی مع القرآن و القرآن معه .

حال می گوییم : بر اساس این احادیث، امیر المومنین همیشه با حق بوده و حق نیز همیشه با ایشان خواهد بود لذا تمامی اعمال ، گفتار ، سیره و کردار آن حضرت مطابق با حق و حقیقت خواهد بود .

منابع :
[1] الاستیعاب 3/325 و اسد الغابه 4/357
[2] الاستیعاب 4/432
[3] تاریخ المدینه 1/112
[4] تاریخ الاسلام ( خلفا) 567
[5] همان 601
[6] همان 601 و 441 و تهذیب التهذیب 8/22
[7] الاستیعاب 2/383 و فتح الباری 2/189 و الثقات لابن حبان 2/265 والتمهید لابن عبد البر 10/294 و الطبقات الکبری 3/71
[8] المصنف لابن ابی شیبه 15/229
[9]تاریخ طبری (موسسه اعلمی للمطبوعات) باب سنه 36 قول عایشه:والله لاطلبن بدم عثمان و خروجها ج3ص474،قول عائشه و الله لأطلبن بدم عثمان و خروجها و طلحه و الزبیر- جزء3- ص 12: « أن عائشة رضي الله عنها لما انتهت إلى سرف راجعة في طريقها إلى مكة لقيها عبد بن أم كلاب و هو عبد بن أبي سلمة ينسب إلى أمه فقالت له مهيم قال قتلوا عثمان رضي الله عنه فمكثوا ثمانيا قالت ثم صنعوا ماذا قال أخذها أهل المدينة بالاجتماع فجازت بهم الأمور إلى خير مجاز اجتمعوا على علي بن أبي طالب فقالت و الله ليت أن هذه انطبقت على هذه إن تم الأمر لصاحبك ردوني ردوني فانصرفت إل مكة و هي تقول قتل و الله عثمان مظلوما و الله لأطلبن بدمه فقال لها ابن ام كلاب و لم فوالله إن أول من أمال حرفه لأنت و لقد كنت تقولين اقتلوا نعثلا فقد كفر ».
[10] ابن اثیر ، الکامل (دارصادر - 1399) باب سنه 36 ذکرابتدا امر وقعه الجمل ج3 ص206 « فقال لها: و لم؟ و الله إن أول أمال حرفه لأنت، و لقد كنت تقولين: اقتلوا نعثلاً فقد كفر ». ابن قتیبه دینوری،الامامه و السیاسه (موسسه الحلبی وشرکا) - خلاف عایشه علی علی - ج1ص51 : « فقال لها عبيد: إن أول من طعن عليه و أطمع الناس فيه لانت، ولقد قلت: اقتلوا نعثلا فقد فجر، فقالت عائشة: قد و الله قلت وقال الناس ».