پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ پرسش: دیدگاه شیعه راجع به صحابه چیست؟

پاسخ: شیعه امامیه هر چند نسبت به جایگاه‌های برخی از صحابه اعتراض دارد؛ ولی صحابه‌ی کرام را ستایش می‌کند؛ کسانی‌که در راه نصرت و یاری از رسول خدا، سختی‌ها کشیده و با نفس و مال جهاد نمودند و تا آخر عمر نیز از راه مستقیم هدایت منحرف نشدند، همان‌گونه که امام سجاد در مدح این دسته از اصحاب می‌فرماید: «بار خدایا! پیروان پیامبران و ایمان‌آورندگان به ایشان از اهل زمین، که از روی غیب و پنهانی ایمان آوردند، در آن هنگام که دشمنان به تکذیب و دروغ پنداشتن ایشان معارضه نمودند، روبه‌رو شدند و آن‌ هنگام که به سبب حقایق ایمان پیغمبران علاقه‌مند بودند، در هر روزگار و زمانی که در آن پیغمبری فرستادی و برای اهل آن دلیل و راهنمایی گماشتی، از زمان آدم تا محمّد، از پیشوایان هدایت و رستگاری و جلوداران اهل تقوا و پرهیزکاری، که بر همه آن‌ها سلام و درود باد، آنان را از خود به آمرزش و خشنودی یاد فرما.
بار خدایا! به خصوص اصحاب و یاران محمّد، آنان که همراه بودن را نیکو به پایان بردند و آنان که برای یاری او، در جنگ شجاعت و دلاوری برجسته‌ای آشکار ساختند و او را یاری کردند، و به ایمان آوردن به او شتافتند و به دعوتش پیشی گرفتند، و دعوت او را (آن هنگام که برهان رسالت‌های خود را به گوششان رساند) پذیرفتند، و در راه آشکار ساختن دعوت او، از زنان و فرزندان دوری نمودند، و در استوار کردن پیغمبری و آنان که محبّت و دوستی آن بزرگوار را در دل داشتند، و در دوستی‌اش تجارت و بازرگانی‌ای را آرزو داشتند، که هرگز کسادی در آن راه نمی‌یابد، و آنان که چون به عروه و دسته آن حضرت آویختند، قبیله‌ها از آن‌ها دوری گزیدند، و چون در سایه خویشی با او جای گرفتند، خویشان با آنان خود را بیگانه پنداشتند. پس خدایا! آن‌چه را که برای تو و در راه تو از دست داده‌اند، برای ایشان فراموش مکن، و برای آن‌که مردم را بر تو گرد آورند، و برای تو با پیغمبرت دعوت‌کنندگان به سوی تو بودند، ایشان را از خوشنودی خود خوشنود ساز و ایشان را در برابر آن‌که در راه تو، از شهرها و خویشاوندان دوری گزیده، از زندگی فراخ به تنگی و سختی روی آوردند...»[1]

پی‌نوشت:

[1]. صحیفه سجادیّه، دعای چهارم: «اللَّهُمَ‏ وَ اتْباعُ‏ الرُّسُلِ‏ وَ مُصَدِّقُوهُمْ مِنْ اهْلِ الْأَرْضِ بِالْغَيْبِ عِنْدَ مُعارَضَةِ الْمُعانِدِينَ لَهُمْ بِالتَّكْذيبِ وَ الْإِشْتِياقِ الَى الْمُرْسَلينَ بِحَقايِقِ الاْيمانِ في‏ كُلِّ دَهْرٍ وَ زَمانٍ ارْسَلْتَ فيهِ رَسُولاً وَ اقَمْتَ لِأَهْلِهِ دَليلاً مِنْ لَدُنْ ادَمَ الَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَ الِهِ مِنْ ائِمَّةِ الْهُدى‏ وَ قادَةِ اهْلِ التُّقى‏ عَلى‏ جَميعِهِمُ السَّلامُ فَاذْكُرْهُمْ مِنْكَ بِمَغْفِرَةٍ وَ رِضْوانٍ اللَّهُمَّ وَ اصْحابُ مُحَمَّدٍ ص خاصَّةً الَّذينَ احْسَنُوا الصَّحابَةَ وَ الَّذينَ أَبْلَوُا الْبَلاءَ الْحَسَنَ في‏ نَصْرِهِ وَ كانَفُوهُ وَ اسْرَعُوا الى‏ وِفادَتِهِ وَ سابَقُوا الى‏ دَعْوَتِهِ وَ اسْتَجابُوا لَهُ حَيْثُ اسْمَعَهُمْ حُجَّةَ رِسالاتِهِ وَ فارَقُوا الْأَزْواجَ وَ الْأَوْلادَ في‏ اظْهارِ كَلِمَتِهِ وَ قاتَلُوا الْاباءَ وَ الْأَبْناءَ في‏ تَثبيتِ نُبُوَّتِهِ وَ انْتَصَرُوا بِهِ وَ مَنْ كانُوا مُنْطَوينَ عَلى مَحَبَّتِهِ يَرْجُونَ تِجارَةً لَنْ تَبُورَ فى مَوَدَّتِهِ وَ الَّذينَ هَجَرَتْهُمُ الْعَشائِرُ إِذْ تَعَلَّقُوا بِعُرْوَتِهِ وَ انْتَفَتْ مِنْهُمْ الْقَراباتُ إِذْ سَكَنُوا في‏ ظِلِّ قَرابَتِهِ فَلا تَنْسَ لَهُمْ اللَّهُمَّ ما تَرَكُوا لَكَ وَ فيكَ وَ ارْضِهِمْ مِنْ رِضْوانِكَ وَ بِما حاشُوا الْخَلْقَ عَلَيْكَ وَ كانُوا مَعَ رَسُولِكَ دُعاةً لَكَ إلَيْكَ وَ اشْكُرْهُمْ عَلى‏ هَجْرِهِمْ فِيكَ دِيارَ قَوْمِهِمْ وَ خُرُوجِهِمْ مِنْ سَعَةِ الْمَعاشِ الى‏ ضيقِه‏...».