گرچه پاره‌ای از عقاید و آداب‌ورسوم اهل حق با آموزه‌ها و باورهای ادیان باستانی، مسیحیت و یهود شباهت‌هایی دارد، اما مبانی بنیادین آن مانند حلول و گردش روح (دونادون) بیش از هر دین یا مذهبی، با فرقه‌هایی از غلات شیعه مانند مخمسه و منصوریه شباهت دارد و اصل تجلی مطرح شده در اهل حق، مقتبس از عرفان نظری است. بنابراین نظریه استقلال اهل حق از اسلام سخن باطلی است.