مکاتب اهل سنت
رسول اکرم پس از آنکه مردم به درجهای از شناخت و معرفت در مورد ارزش و جایگاه ایشان و همچنین برپاشدن قیامت و وجود بهشت و جهنم رسیدند، اشاره به اهمیت و جایگاه فاطمه زهرا (س) نمودند و آزار به ایشان را همردیف اذیت و آزار به خود دانستند. از این رو باید هوشیار بود که سنگ افرادی را که با ایشان ظلم کردند را به سینه نزنیم.
با توجه به وجود منابع تاریخی در خصوص رفتن به درب خانه فاطمه (سلام الله عليها) و آتش زدن و هتک حرمت به آن بیت شریف و همچنین رفتن آن مظلومه به مسجد برای دفاع از ولایت و انجام وصیت و تاکید بر دفن شبانه، به خاطر عدم حضور کسانی که به ایشان ظلم کردند، میتوان رضایتمندی و یا عدم رضایتمندی ایشان از خلفا را به وضوح دریافت.
از نکات جالب روایاتی که نصّ بر امامت ائمه دوازدهگانه شیعه را نقل نمودهاند، وجود راویانی غیر اثنیعشری در سند برخی از آنهاست. یکی از این افراد زیاد بن منذر «ابوالجارود» که از بزرگان زیدیه است و حتی فرقه «جارودیه» به وی منتسب است. در این مقاله به بررسی روایات وی و نقش آن در اعتماد به احادیث ائمه اثنیعشر پرداخته شده است.
مراسم و ایام فاطمیه در هر سال، دو مرتبه تحت عنوان فاطمیه اول و فاطمیه دوم با توجه به روایتی که شهادت آن بانوی عظیم الشان را 75 و 95 روز بعد از رحلت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) میداند، انجام میشود. با توجه به سِن کم آن حضرت، ذهن های جوال را به سراغ کنکاش در مورد چرایی مرگ زودهنگام ایشان سوق داده است.
پیغمبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: قوم بنیاسرائیل به 71 فرقه منشعب شدند و امت من به 72 فرقه منشعب خواهند شد و همه آنها در آتش هستند، جز فرقهای که با جماعت همراه باشد. با توجه به فرمایش پیامبر در حدیث ثقلین، تنها گروهی جزو جماعت شمرده میشوند، که اولاً به قرآن تمسک کنند و ثانیاً امامی برای جماعت خود داشته باشند.
امیرالمؤمنین (علیهالسلام) فرمود: اگر با شمشیرم بر بینی مؤمنی بزنم که مرا دشمن دارد، هرگز دشمن نخواهد داشت، و اگر تمام دنیا را در کام منافق فرو ریزم که مرا دوست دارد، دوست نخواهد داشت، این بهخاطر آن است که پیامبر بهصورت یک حکم قاطع به من فرموده است: ای علی! هیچ مؤمنی تو را دشمن نخواهد داشت و هیچ منافقی محبت تو را در دل نخواهد گرفت.
دستگاه حدیثسازی بنیامیه در برابر حدیث «خدایی جز خدای یگانه نیست «لا إله إلّا الله»؛ محمد فرستاده اوست «محمّد رسول الله»؛ او را با علی پشتیبانی نمودم «أیدته بعلیّ» این حدیث را ساخته و به خورد مردم داده: «پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «لا إله إلّا الله؛ محمّد رسول الله؛ أبوبکر الصّدیق؛ عمر الفاروق» !
یکی از پرسشهای تاریخی که باید هر مسلمانی در پی جواب دادن به آن باشد، مساله تدفین شبانه حضرت زهرا(سلام الله علیها) است. بررسیها نشان میدهد که قضیه تدفین مظلومانه حضرت زهرا در دل شب، در پی نارضایتی ایشان، از عملکرد خلفا است. این نتیجه از مطالب علمای بزرگ اهلسنت همچون بخاری، ابنابی شیبه، جوینی و... به دست میآید.
از جمله کسانی که در ترویج روایت دروغین «باب أبیبکر»، نقش مؤثری داشته، بخاری است که در کتاب خود آورده: «پیامبر فرموند: هیچ کس به اندازه ابوبکر با جان و مالش بر من منّت ننهاده، اگر بخواهم دوستی برگزینم، آن شخص ابوبکر است؛ ولی دوستی اسلامی بهتر است، همه پنجرههایی که به داخل مسجد باز میشود را ببندید، غیر از پنجره ابوبکر.»
اهل سنت معتقدند که خلیفه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به اجماع امت اسلامی منعقد شده است و از سوی خداوند تبارک و تعالی نصب نگردیده است، چرا که اگر اینطور بود حتماً پیامبر آن را در میان اصحاب خود متذکر میشد، و این در حالی است که به مناسبتهای مختلف خصوصاً در واقعه حجة الوداع پیامبر این مهم را به مردم ابلاغ نمود.
موضوع امامت در دین اسلام از مسائلی است که میتوان گفت: هیچ مسئلهای در این دین به آن اندازه مورد بحث و بررسی و نقد قرار نگرفته است و شاید کتابهایی که در این موضوع تالیف و تدوین شده است، اگر کاملاً شمارش شود بیش از کتابها و مقالاتی باشد که در سایر موضوعات اعتقادی و مسائل متنوعه اسلامی در دسترس عموم مسلمانان قرار گرفته است.
تحقیق درباره باورهای اساسی شیعه در موضوع امامت، از مباحث مهمی است که با اصالت و اعتبار این باور در بین مذهب امامیه جریان دارد، و با مطالعه منابع اولیه میتوان به این نتیجه رسید که خاستگاه دیدگاه کنونی شیعه درباره علم و عصمت ائمه معصومین (علیهم السلام) نشات گرفته از همین دیدگاه میباشد، که با استدلال عقلی و نقلی نیز تقویت میشود.
در میان روایات و اخباری که از پیامبر اکرم در منابع حدیث اعم از شیعه و اهل سنت نقل شده است یکی از موضوعاتی که بیشترین احادیث را به خود اختصاص داده، موضوع حضرت مهدی میباشد. اخبار و احادیث مربوط به آن حضرت، متواتر بلکه بیش از حدّ متواتر است که حتی بعضی از علمای اهل سنت هم به متواتر بودن آنها تصریح کردهاند.
بحث چگونگی پیدایش شیعه از دیرباز در بین صاحبان علم کلام مطرح بود و معاندان از اهلسنت برای تحقیر شیعیان، همیشه بحث پیدایش شیعه توسط شخصی یهودی به نام عبدالله بن سبأ را پیش کشیدند. پرداختن به این موضوع در دوران معاصر از شدت بیشتری برخوردار شد و نمود بیشتری پیدا کرد که این امر نشان از پیریزی اهداف خاص است.