پس از سه اصل از اصول دين يعني خداشناسي، توحيد، معاد، نبوت و ضرورت ارسال رسل، امامت بالاترين جايگاه را دارست.بر طبق مباني شيعه امامت يکي از اصول بسيار مهم دين است. امامت یک مقام شامخ الهی و موهبت خاص الهی است که خداوند بر بندگان خود عطا فرموده است .
امام انسان کاملی است که ویژگی های منحصر به فردی را داراست؛ در این مجال کوتاه سعی می شود شناختی اجمالی از امامت داشته باشیم و در نهایت امامت از دیدگاه قرآن کریم را بررسی کنیم.
ویژگی های امام:
الف-کمالات انساني در امام به فعليت رسيده و در نهایت درجه کمال انسانی است به این معنی که تمامی کمالات انسانی در وی متجلی است و کمالی نیست که امام علیه السلام از آن کمال برخوردا نباشد. [1]
 ب- امام از هر نقصي منزه است؛ بدین معنی که امام علیه السلام معصوم از خطا، سهو و نسیان بوده و نه تنها گناهی از امام سر نمی زند بلکه سهو و نسیان نیز ندارد. شیعه مدّعی است که امام باید عالم به جمیع احکام دین و جمیع اسرار قرآن باشد؛ و از هر گونه خطا و سهو و گناه معصوم باشد. چون طبق آیه ی « يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَطيعُوا اللَّهَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُم »(نساء-59) اي کساني که ايمان آورديد! از خدا و رسول و اولي الامر او اطاعت کنيد. اطاعت از امام ، مثل اطاعت از خدا و رسول ، باید مطلق و بدون قید باشد.
چگونه ممکن است خداوند متعال ما را امر به اطاعت بی چون و چرا از کسی کند که خودش هر لحظه احتمال گناه یا احتمال خطا و سهو دارد؟!! پس اگر ما به حکم قرآن مکلّفیم تا از امام بعد از رسول الله (ص) اطاعت بی چون و چرا کنیم ؛ لابد او باید مثل خود رسول خدا(ص) معصوم باشد.
خداوند در آیه دیگری از قرآن می فرماید:«اِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيرا»(الأحزاب:33) خداوند فقط مى‌خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد.» شیعه و سنّی اتّفاق نظر دارند که علی(ع) نیز جزء اهل بیت بوده مشمول این آیه است. لذا طبق این آیه شریفه علی(علیه السلام) به شهادت خداوند متعال از هر گناه و پلیدی ، که خطا و اشتباه نیز نوعی پلیدی است، معصوم است و اطاعت از معصوم عقلاً واجب است.
ج- درايمان به خدا و معاد و نبوت به مرحله باطني رسيده و حقايق ديني در او تجسم يافته است.

پاره ای از دلائل قرآنی بر امامت و ولایت:
خداوند متعال مسئله امامت را در قرآن کریم بیان نموده است:« إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ » سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پيامبر او و آنها كه ايمان آورده‏‌اند؛ همان‌ها كه نماز را برپا مى ‏دارند، و در حال ركوع، زكات مى‌‏دهند.»(المائدة:55) شیعه و سنّی بر این مطلب اتّفاق نظر دارند که منظور از « همان ها كه نماز را برپا مى ‏دارند، و در حال ركوع، زكات مى‌‏دهند.» علی بن ابی طالب(ع) است، در آیات دیگری نیز از امیر المومنین(ع) یاد شده است.
مرحوم علامه امینی (ره) در کتاب الغدیر، نزول این آیه درباره حضرت علی را با روایاتی از حدود بیست کتاب معتبر از کتاب های اهل سنت، با ذکر دقیق مدارک و منابع آن، نقل کرده است.[2]
«یا ایها الذین امنوا اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم…» (نساء 59) ای کسانی که ایمان آورده اید اطاعت کنید خدا را و اطاعت کنید رسول خدا (ص) و اولی الامر از خودتان را. در این آیه، ولایت حضرت علی (ع) در ردیف ولایت خدا و پیامبر (ص) قرار داده شد.

از این نوشتار کوتاه روشن شد که امامت از دیدگاه اسلام ناب یکی از ارکان و اصول دین مبین بوده و اطاعت از امام بر همه مسلمین واجب و لازم است، چون اطاعت از امام در آیات قرآن کریم در کنار اطاعت از خدا و رسول آورده شده، لذا اطاعت از امام اطاعت از خدا و رسولش می باشد .
پيامبر اسلام صلي الله عليه وآله وسلم مي فرمايند: «اِنَّما مثَلَ اَهْلَ بَيتي في اُمتي كَمَثَل سفينة نوح مَنْ رَكَبَها نَجا وَ مَن تَخَلَّفَ عَنّها غَرَقَ» [3] مَثَل اهل بيت من در ميان امت مانند مثل كشتي نوح مي ماند كه هر كسي كشتي نوح را سوار شد نجات پيدا كرد و هر كسي تخلف كرد و كشتي را سوار نشد غرق شد.   

پی نوشت:
[1] حسن زاده آملي، ولايت تکويني، قم، قيام، 1371ش ، 1371: ص 54
[2] الغدیر، ج ۲، ص ۵۲ و 53
[3] مستدرك الحاكم، ج 2، ص 151. الخصائص الكبري للسيوطي، ج 2، ص 266