چرا اکثر قریب به اتفاق دانشمندان ایرانی، در عصر اسلامی رشد کردند؟

چرا از ایران باستان، نام صدها پادشاه و جنگاور مانده، اما حتی به تعداد انگشتان دست هم نمی‌توان دانشمند پیدا کرد؟

جمشید چوکسی (Jamsheed Choksy) اندیشمند زرتشتی و استاد تاریخ دانشگاه ایندیانای ایالات متحده نوشتند که در ایرانِ عصر ساسانی و جامعه زرتشتیان، حقِ داشتنِ سواد، منحصر در برخی اشراف بود و مردم عادی از آن، محروم بودند. اما وقتی اسلام به ایران آمد، این سد شکسته شده؛ همه مردم این فرصت را یافتند که درس بخوانند. این سبب شکوفایی علم و دانش در ایران شد.

جمشید چوکسی، ستیز و سازش، ترجمه نادر میرسعیدی، تهران: انتشارات ققنوس، ۱۳۸۱، ص ۱۲۸.

قرآن به «قلم»، «کتاب» و «نوشتن» قسم یاد کرده؛ آن‌ها را مقدس می‌خواند. (قلم: ۱، علق: ۱-۴، زخرف: ۱-۳)