پايگاه جامع فرق، اديان و مذاهب _ از دیدگاه آلبرماله:‌ «بعدازآنکه پاپ اوربن دوم دستور به جنگ و حمله به بیت‌المقدس را داد، نتیجه‌ای که از جنگ صلیبی انتظار داشت (آزادسازی سرزمین قدس)، حاصل نشد. عده زیادی از جنگجویان صلیب در جنگ‌های متعدد صلیبی، مردند و آن‌ها هم که جان سالم به در بردند، به فقر و مسکنت گرفتار شدند. هرکس موقع رفتن به جنگ، ملک و خانه خود را می‌فروخت یا رهن می‌گذاشت. همه به امید ثروت و کسب دارایی، به جنگ می‌رفتند، ولی وقتی برگشتند، بی‌چیز بودند و جز فروش و رهن مجدد چاره‌ای نداشتند.»[1]
اين نتيجه كوچكی از جنگ‌های صليبی برای خود مسيحيان بود، درحالی‌که نتيجه اصلی جنگ‌های صليبی برای مسلمانان بود، ویل دورانت، از کسانی که شاهد ماجرای اسف‌انگیز جنگ‌های صلیبی بوده است، نقل می‌کند:‌ «در کوچه‌ها، توده‌هایی از کله، دست‌وپاهای مقتولان دیده می‌شد؛ هر طرف انسان، مرکبی را هی می‌کرد، در میان اجساد مقتولان و لاشه اسبان بود. زنان را با ضرب دشنه می‌کشتند، ساق پای اطفال شیرخوار را گرفته و به زور آن‌ها را از پستان مادرشان، جدا می‌ساختند و به بالای دیوار پرتاب می‌کردند و یا با کوفتن آن‌ها بر ستون‌ها، گردنشان را می‌شکستند. درنتیجه هفتاد هزار مسلمان را که در شهر مانده بودند، به هلاکت رساندند.»[2]

پی‌نوشت‌:
[1]. دايره المعارف طهور، به نقل از آلبر ماله و ژول ایزاک، تاریخ ملل شرق و یونان، ترجمه عبدالحسین هژیر، دنیاى کتاب،1362.
[2]. دايره المعارف طهور، به نقل از جان. بى. ناس، تاریخ جامع ادیان، ترجمه علی‌اصغر حکمت، صفحه 399.