سفیان ثوری، نام آشنای صوفیه و از قدیسان این فرقه ی فاسد الرأی است. مقام و منزلت او در نزد متصوفه چنان بالا و والاست که او را امیرالمومنین می خوانند و مقامی از عصمت را برای او متصور هستند. [1]

عطار نیشابوری در تذکره الاولیا خود، در شرح حال نویسی برای سفیان، این گونه او را می ستاید؛( او را اميرالمومنين گفتندی ، هرگز خلافت ناکرده ، و مقتدای به حق بود و صاحب قبول و در علم ظاهر و باطن نظير نداشت و از مجتهدان پنج گانه بود..) [2] بر شیعه و سنی پوشیده نیست که لقب امیرالمومنین یکی از مواردی است که مختصّ وجود مبارک مولی علی علیه السلام است و اختصاص اين لقب به علي عليه السلام به گونه اي است كه حتي اين لقب را درباره ديگر امامان معصوم عليهم السلام نيز نمي توان بكار برد. [3] این لقب مبارک، زیبنده ی مولود کعبه است و خداوند پیش از او و بعد از او کسی را به این لقب نخوانده است. [4] بعضی گمراهان وقاهت را به حدی رسانیده اند که هر بی وجودی را امیرمومنان خطاب کرده و این لباس پاک را به قامت ناموزون نااهلان می پوشانند. صوفیه نیز چون منشعب از این قوم گمراه هستند بزرگان خود را این گونه ملقّب می کنند و برای ایشان مقامی از عصمت و دوری از خطا قائلند.

در حالی که عصمت ملکه ای  نفسانی است که وجود مبارک چهارده معصوم علیهم السلام را به اختیار خودشان از رجس، پلیدی و هرگونه خطا و لغزش باز می دارد. به کار بردن این تعابیر در باره ی شخصی که حتی توان تدبیر امرار معاش خانواده ی خودش را ندارد، ظلم به این واژه های شریف است! سفیان غذا دادن به سگی را بر خانواده ی خود، به بهانه ای واهی مقدم می کرد.

عطار نقل می کند:( روزی نان می خوردی . سگی آنجا بود و بدو می داد . گفتند : چرا با زن و فرزند نخوردی ؟ گفت : اگر نان به سگ دهم تا روز پاس من دارد تا من نماز کنم ، واگر به زن و فرزند دهم از طاعتم باز می دارند) [5] آیا نگاه اسلام به امرار معاش و روزی دهی خانواده و اهل منزل این گونه است؟! امیر المومنین علیه السلام در این زمینه می فرمایند: «من طلب هذا الرزق من حله لیعودبه علی نفسه و عیاله کالمجاهد فی سبیل الله» [6] «هر کس در طلب روزی حلال خود و افرادی که تحت کفالتش هستند بکوشد مثل جنگجویی است که در راه خداوند متعال جهاد نماید.» مولای متقیان طلب رزق را مانند جهاد در راه خدا می دانند و روایات و احادیث بسیاری در این باره وجود دارد که برای کسب درآمد و امرار معاش درجهت بی نیازی و راحتی خانواده ارزش بالای قائل اند. با وجود این رویه در سیره ی معصومین علیهم السلام، طبیعی است که هر کسی از این راه و طریق که همان صراط مستقیم حق است خارج شود، به اشتباه می افتد و خواسته یا ناخواسته اولویت های ارزشمند دینی را با منافع شخصی و امیال نفسانی معاوضه می کند.

به هر حال روی سخن ما با کسانی است که بدون مطالعه در احوال گمراهان این مسلک، ناخواسته و ناآگاهانه در دام این فرقه افتاده اند. ایشان با دقت در همین کتب صوفی می توانند به راحتی به معارضات بی شمار اعمال بزرگان تصوف با دستورات و آموزه های دینی پی برده و با تصمیمی صحیح، به راه نجات، که مسیر روشن اهل بیت پیامبر علیهم السلام است باز گردند.

منابع:

1- تذکره الاولیا/عطار نیشابوری/ذیل شرح حال سفیان ثوری

2- همان

3- كافي، ج 1، ص 411؛ تفسير العياشي، ص 274؛ بحارالانوار، ج 3، ص 331. (براي بررسي بيشتر روايات اهل سنت در اين باره: ر.ك: الغدير، ج 8، ص 87.)

4- امالي، شيخ طوسي، ص 295؛ ر.ك: موسوعة امام علي بن ابي طالب، ج 2، ص 181 و بحارالانوار، ج 37، ص 311.

5- تذکره الاولیا/عطار نیشابوری/ذیل شرح حال سفیان ثوری

6- بحار ج 96 ص 61