مباحث کلامی
حاکم نیشابوری می‌گوید: از ابوالحسین بن ابی‌بکر فقیه شنیدم که می‌گفت: هر دعایی که نزد قبر علی بن موسی الرضا (علیه السلام) داشته‌ام خداوند آن را اجابت کرده است. تا جایی که فرزندار نمی‌شدم و در نزد قبر علی بن موسی (علیه السلام) از خداوند خواستم که فرزندی به من عطا بفرماید و خداوند فرزندی به من روزی فرمود.
با آمدن دین اسلام، تمامی مردم باید به دین اسلام بگروند و بعد از آن نیز دین جدیدی نخواهد آمد؛ چرا که پیامبر خاتم حضرت محمد (صلیاللهعلیهوآله) به عنوان آخرین مرسل، آورنده دین اسلام بود و اگر قرار بود دین جدیدی پس از آن به مردم ابلاغ شود، می‌بایست خاتمیت نیز به پیامبر بعدی می‌رسید که چنین چیزی به اتفاق همه فرق محال و غیرممکن است.
غلو کنندگانی که همواره بر شیعیان نسبت به شرافت اصحاب خاصه‌ای همچون امیرالمومنین (علیه‌السلام) اتهام به بزرگ‌نمایی و غلو را نثار می‌کنند، برای فضیلت بخشی به احمد بن حنبل او را فدایی اسلام معرفی می‌کنند. «اسحاق بن راهویه می‌گوید: اگر احمد بن حنبل جان خودش را فدای اسلام نمی‌کرد، دین اسلام از بین می‌رفت.
از جمله غلوهایی که در فضیلت‌تراشی نسبت به احمد بن حنبل گفتند اینکه: حضرت خضر (علیه‌السلام) به احمد بن حنبل سلام رسانده و می‌گوید: ساکنان آسمان و ملائکه (به خاطر تسلیم نشدن در مقابل حکومت) از تو راضی هستند.
غلو حامیان احمد بن حنبل و روایت سلمه بن شبیب: شخصی چهارصد فرسخ راه را پیمود و نزد احمد بن حنبل آمده و می‌گوید: در خواب به من گفتند: نزد احمد بن حنبل برو و به او بگو: خداوند و ملائکه آسمان‌ها و زمین از تو راضی هستند.
حنابله بر خلاف آنچه درباره غلو و زیاده‌گویی به شیعیان نسبت می‌دهند، خود پا در این ورطه گذاشتند و در راستای فضیلت تراشی برای احمد بن حنبل به داستان سرایی و دیدن خواب تمسک جستند.
ابوحنیفه می‌گوید: چهل مساله‌‌ای که از پیش آماده کرده بودم، از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم و ایشان در پاسخ می‌فرمود: عقیده‌ی شما در این باره چنین و چنان است، عقیده‌ی علمای مدینه در این مساله این چنین است و عقیده‌ی ماهم این است. به این ترتیب جعفر بن محمد، با متانت تمام و با تسلط خاصی که داشت، همه مسائل را پاسخ گفت.
عالمان فرق اسلامی، احترام خاصی نسبت به اهل بیت نشان داده و خود را محب اهل بیت نشان می‌دهند، اما در لابه‌لای کلمات برخی از علما، عقیده قلبی آنان نسبت به اهل بیت ظاهر می‌شود، که همین اظهارات باعث شده ذهبی نام ایشان را در دو کتاب، که یکی مخصوص ضعفاست، و دیگری در مورد کسانی‌که در وثاقتشان بین علما اختلاف است، بیاورد.
امام صادق (علیه السلام) از شجره طیبه پیامبر است، او کسی است که به همراه پدر بزرگوارشان امام باقر (علیه السلام) علوم الهی پیامبر را در زمان خفقان حاکمان غاصب در آن روزگاران گسترش دادند، و از ره آورد این فرصت توانستند فرهنگ و معارف اهل بیت را پخش کنند و شاگردانی تربیت کنند تا علم اخذ شده از این دو امام همام را نشر دهند.
کسانی‌که شیعیان را متهم به غلو زیاده‌گویی نسبت به پیشوایان خود معرفی می‌کنند، با غفلت از مسئله غلوی که به شیعیان نسبت می‌دهند، احمد بن حنبل را ملاک و معیار برای ورود و خروج در دین قرار داده‌اند و در مورد وی می‌گویند: «بغض و دشمنی با احمد بن حنبل، نشانه خروج از دین است.»
دین مبین اسلام شاخصه‌هایی را برای ارزیابی عمل بندگان در حوزه دین بیان داشته که با آن بتوان میزان ایمان و درجه خلوص مسلمانان با آن سنجید. پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) دوستی و دشمنی برای خداوند باری تعالی را ملاک برای این مهم قرار داده است.
ملاک و معیار در امور دینی در درجه اول صاحب و آورنده آن دین است، زیرا او بهتر از هر کس دیگر به انجام امور آن واقف است.
در حوزه دین، شاخص قرار دادن یک فرد برای میزان عمل بقیه افراد، باید دقت بسیار بالایی لحاظ گردد و اینگونه نیست که هر کس بتواند شخص دیگر را شاخص در این خصوص قرار دهد، مگر اینکه آن شخص خودش مامور و فرستاده از جانب خداوند باشد.
اهل سنت معتقدند که ازدواج موقت اگرچه در ابتدای اسلام بوده است، اما بعدا توسط پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) تحریم شده است. این در حالی است که بنا به گفته بخاری، تحریم از سوی عمر بوده است.