پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ شهرستانی یکی از بزرگان اهل سنت است، اگر چه نسبت به برخی دیگر از علمای اهل سنت بد زبان و هتاک نیست، اما اگر در کتاب او مانند – ملل و نحل- دقت نظر داشته باشیم، خواهیم دید که در لابه­‌لای صفحات این کتاب دروغ و تهمت­‌های ناروایی را به مذهب تشیع زده است و بعضاً مطالب او ضد و نقیض است. لذا باید با شواهد و قرائن عقلی و نقلی آن را تکذیب کرد، چرا که او به‌خاطر شدت دشمنی و عداوتی که نسبت به تشیع دارد، مطالب کذب فراوانی را نوشته است، که آن هم دلیل بر بی‌اطلاعی اوست. مثلاً در مورد محل قبر امام هادی (علیه السلام) می­‌نویسد، که محل دفنش در شهر قم است[1] و این در حالی است که مرقد مطهر این امام شیعه در کنار فرزندش امام حسن عسکری (علیه السلام) در شهر سامراء عراق واقع شده است و کتب تاریخی و ... همگان بر آن گواهی داده­‌اند.
از جمله تهمت­‌ها و دروغی که به شیعه نسبت داده است، این است که می­‌گوید: از خصوصیات مذهب شیعه این است که قائل به تناسخ و حلول و تشبیه می­‌باشند.[2] و ما در پاسخ آن می­‌گوییم:
اولاً: خداوند در قرآن نسبت به دروغ‌گویان می­‌فرماید: «هَلْ أُنَبِّئُكُمْ عَلَى مَنْ تَنَزَّلُ الشَّيَاطِينُ. تَنَزَّلُ عَلَى كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ. يُلْقُونَ السَّمْعَ وَأَكْثَرُهُمْ كَاذِبُونَ.[شعراء/221-223] آیا به شما خبر دهم که شیاطین بر چه کسی نازل می­‌شوند؟ آیا بر هر دروغ‌گوی گنهکاری نازل می­‌گردند. آن‌چه را می­‌شنوند القاء می­‌کنند و بیشترشان دروغ‌گو هستند.»
ثانیاً: یاقوت حموی در معجم البلدان درباره­‌ی شهرستانی و روحیات فکری و اعتقادی او می­‌نویسد: اگر تصرفات گمراه کننده­‌ی او در عقاید و میل او به‌سوی کفر نبود، هر آینه او امام و پیشوای اهل سنت می­‌بود، چرا که ما از فراوانی دانش و کمال عقل او متعجب و حیران زده می­‌شدیم و از خود می­‌پرسیدیم که چگونه می­‌شود که شخصی مانند او با این فضل و دانش علمی فراوان به چیزی دل می­‌بندد که ریشه ندارد و متمایل به چیزهایی می­‌شود که هیچ دلیل عقلی و نقلی برای آن یافت نمی­‌شود.[3]
ثالثاً: شیعیان کسانی را که قائل به تناسخ و حلول و تشبیه باشند را کافر می­‌دانند و این از بدیهیات عقاید شیعه است.
رابعاً: نعوذ بالله من الخذلان و الحرمان من نور الایمان؛ یعنی پناه می­‌بریم ما به خدا از خواری و محرومیت از نور ایمان.

پی‌نوشت:

[1]. ملل و نحل، شهرستانی، دارالمعرفه، بیروت، لبنان، ج1 ص150. «ثم بعده: عليّ بن محمد التقي، و مشهده بقمّ، و بعده: الحسن العسكري الزكي»
[2]. همان، ج1 ص147. «برئ من خصائص مذاهب الرافضة و حماقاتهم من القول بالغيبة و الرجعة، و البداء، و التناسخ، و الحلول و التشبيه»
[3]. معجم البلدان، یاقوت حموی، سازمان میراث فرهنگی، تهران، ایران، ج3 ص376.