شبه معنویت های روانشناختی

تفکر نوین یکی از جنبش های نوپدید معنوی است که ریشه آن به کشور آمریکا برمی گردد. این جریان با اتخاذ رویکردی اومانیستی تعریف جدیدی از خدا ارائه داده و با جایگزین کردن خدای شخصی و درونی به جای خدای توحیدی، تفسیر نوینی از دین ارائه داده و زیرکانه ناکارآمدی آموزه های ادیان و شریعت را دنبال می کند.

اگر فردی به قانون جذب اعتقاد و اعتماد پیدا کند دیگر نیازی به حرکت و تلاش برای زمینه سازی نمی بیند و می توان با تصویر سازی و فکر کردن به اصل ظهور و ابعاد آن موانع را از پیش روی برداشت اما ظهور مسأله ای نیست که بدون تلاش و هز ینه دادن و خون دل خوردن اتفاق بیفتد.

چند روز اخیر مطلبی در برخی از خبرگزاریها مبنی بر متلاشی شدن شبکه انحرافی فکری و عقیدتی در یکی از استان های کشور منتشر شد. این شبکه با برگزاری جلسات انحرافی در پارک ها و اماکن عمومی تحت پوشش عناوین ورزشی و مذهبی با نام شکرگزاری، موجب انحراف برخی از شهروندان شده و آنان را به سمت انحرافات عقیدتی و امنیتی سوق می داده است.

در تفکر نوین برای جذب حداکثری مخاطب، روش هایی به مخاطبان ارائه می شود که در آن ها به افراد وعده داده می شود، که با انجام این روش ها می توانند به تمامی خواسته ها و آرزوهایشان برسند. قانون جذب می گوید:«هر چیز را در ذهنت مجسم کنی، آن را در دستهایت خواهی داشت.» طبق اعتقادات قانون جذب، افکار و اندیشهها قدرتی دارند که می توانند اشیاء و پدیدههای جهان واقعی را ساخته و جذب کنند.

طرفداران قانون جذب در بسیاری از مباحث صورت گرفته مدعی هستند که این قانون در آموزههای اسلامی نیز وجود داشته و در روایات معصومین قانون جذب مورد تاکید قرار گرفته است. تمام ادعای قانون جذب را میتوان در این جمله خلاصه کرد، تمام چیزهایی که انسان میتواند تصور کند، به سوی او جذب خواهند شد؛ و این جذب صرفاً توسط انسان و به صورت مستقل صورت میگیرد.

قانون جذب با آن چهارچوبی که بنیانگذاران این قانون برای آن ترسیم کردهاند هیچ گونه تایید علمی و دینی ندارد. بعضی افراد برای علمیت دادن این قانون و تحمیل کردن آن به عنوان یک آموزهی علمی آن را شبیه به بعضی آموزههای علمی یا دینی میکنند.

اینکه انسان برای هر نوع خواستهای، فرشتهای را مامور کند برای انجامش یا تاثیر مستقیم برای فرشته در رفع حاجات مد نظر داشته باشد، اشتباه است. همچنین فرشتهای خاص را واسطه قرار دادن (گرچه به خودی خود ایرادی ندارد) اما مطلبی در مورد این موضوع در آیات و روایات نیافتیم.

طبق مبانی اعتقادی قانون جذب، تمام چیزهایی که انسان تصور کرده و بر آنها تمرکز میکند، به سوی او جذب شده و میتواند آنها را به دست آورد! با توجه به اینکه این قانون عمومیت نداشته و ترویج نوعی انسانمحوری و آرزوپروری است؛ و هیچ گونه تفاوتی میان آرزوهای منطقی و صحیح با خواستههای غیر منطقی و غیر اخلاقی نمیگذارد.

خود شیفتگی یکی از آفتهایی بزرگی است که در صورت گرفتار شدن انسان به آن، او را از اتکا و وابستگی به خدا باز داشته و تَوَهُم خودمحوری را در او افزایش خواهد داد. خود شیفتگی و احساس عدم نیاز به خدا در امورات فردی و اجتماعی، انسان را از عرفان و خداخواهی ، به نقطه مقابل عرفان که خودخواهی است، میرساند.

در عالم هستی برخی از موجودات غیرمحسوساند و با حواس طبیعی و عادی قابل درک نیستند. یکی از این موجودات جن است. جن که در اصل معنا مفهوم «پوشیدگی» دارد، از چشم انسان پوشیده است. قرآن وجود این موجود را تصدیق کرده و سورهای به نام «جن» نیز در قرآن وجود دارد.

از ویژگیهای برتر قرآن در کنار جامعیت و جهانی بودن، جاودانگی آن است؛ یعنی قرآن به زمانی خاص یا ملت یا گروهی ویژه، اختصاص نداشته و برای همه انسانها در تمام دورهها و ازمان، دارای برنامه و دستورالعمل است. ادبیات قرآن به نحوی است، که توانایی دارد، با تمام اقوام و ملل و زبانها و ملیتها به گفتگو بپردازد. بدین جهت پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) در خطبةالوداع از آن با عنوان « ثقل اکبر» یاد میکند.

از نظر مروجان قانون جذب کسی خوشبخت است که پولدار است، هیچ بیماری ندارد، درد ندارد، رنج و بدبختی ندارد! از این نگاه، انسان پولدار به هر طریقی که این مال و پول را بدست آورده باشد، سعادتمند است. و از طرفی اشخاصی را گنهکار میداند که به خواسته خود نرسیده است! یا افرادی هستند که دارای بیماری، فقر و تنگذستی هستند!

میراث عرفان اسلامی، مهمترین مؤلفهی سیر وسلوک را تزکیه و تربیت نفس برای سالکان معرفی میکند و اکثر دستورالعملهای عرفانی مبتنی بر تزکیه و بُعد رفتاری تجویز میشود. اما در تفکر نوین تنها به بعد هیجانی اکتفا میشود و با مطرح کردن قانون جذب، مقاومت و ایستادگی در مقابل هوسها را رد میکنند.

علیرضا آزمندیان، بنیانگذار تکنولوژی فکر و مروج قانون جذب در ایران، کوشیده است تا چهره اسلامی برای مطالب خود ارائه دهد. از نظر وی بهشت برای انسان در هدفهایی مثل کسب ثروت، تحول در زندگی، رسیدن به شادیهای گذرا، آرامش، درمان بیماریها و رسیدن به خواستهها و آرزوهای انسانها، مصرف گرایی، لذت طلبی و تقویت احساسات خوشایند و غیره خلاصه میشود.