آسيب شناسي مشترك
اعضای معنویت‌های نوپدید با وجود آشکار بودن برخی آسیب‌ها و غلط بودن آموزه‌های معنویت کاذبی که در آن عضو هستند، آن را درک نمی‌کنند و عبرت‌پذیر نیستند، عدم درک و عبرت‌پذیری به علت از دست دادن حیات معنوی(طیبه) است.
برخی گسترش یوگا را به خاطر عملکرد مثبت و اثرگذار آن می‌دانند، ولی باید دانست که یکی از علل پایداری و رشد جریانات این‌چنینی در ایران، گردش مالی زیاد آن می‌باشد.
سوءاستفاده از اعتبار اماکن و مراکز علمی، دانشگاهی، فرهنگی، دولتی، نظامی و... موضوعی است که در ترویج یک جریان انحرافی اثر می‌گذارد؛ تشکیل جلسات و دوره‌های آموزشی توسط حسن فراهانی، محمد علی طاهری، بهاره شهیدی، علیرضا آزمندیان و... از جمله این موارد است.
بی‌دینی در کشور فرانسه، مبتنی بر اصل «لائیسیته»، سعی در نفی دین و تمامی مظاهر ادیان را دارد؛ اما فرقه رائیلیان که اعتقاد به خدایی موجودات فضایی دارد، چون سازگار با تمدن الحادی غرب است، آزادانه فعالیت می‌کند. این تناقض، آشکارکننده هویت تمدن غربی است.
رویکرد غرب برای نفی ادیان الهی، ایجاد جنبش‌های معنوی نوپدید است و هدف، سوق دادن مردم به سمت یک دین دنیایی است تا جلوی گرایش به ادیان الهی را بگیرند. ملحدان عالم زمانی با ساخت بت، و حالا با معنویت کاذب مردم را از دین حق دور می‌کنند.
در حال حاضر یک قدرت جدید به اسم معنویت مورد توجه حکومت‌های مادی جهان قرار گرفته است؛ یک قدرت جدید و اثرگذار در معادلات جهان به نام قدرت معنویت که یکی از ویژگی‌های آن بی اثر کردن هیمنه قدرت‌های مادی؛ مثل داشتن ثروت و امکانات رفاهی و تکنولوژی و قدرت نظامی است.
سردمداران تمدن غرب، متوجه وجود بُعد معنوی انسان شدند و سعی کردند که آن را کنترل کنند تا اولاً اثرات معنویت از جمله مقابله با ظلم را متوقف کنند و در مرحله بعد جلوی گرایش مردم از مجرای معنویت به سوی دینداری را بگیرند.
کارما در آموزه تناسخ بیان می‌کند که قدرت و ثروت افراد به علت اعمال نیکو در زندگی گذشته آنان است و این افراد ولو ظالم، مورد اعتراض توده مردم قرار نگرفته و یک انسان معنوی معرفی می‌شوند. این ظرفیت در تناسخ، باعث ترویج آن توسط نظام سرمایه‌داری است تا جلوی اعتراض و قیام علیه ظلم و ثروت اندوزی را بگیرد.
برخی محتواهای معنویت‌های نوظهور مصداق «کتب ضلال» است که توسط افراد شناخته شده و ملحد با انگیزه و نیت تغییر باورها و آسیب زدن به دیگران و سوء استفاده مالی، جنسی، سیاسی و... ارائه می‌شود. ترویج ابتذال جنسی در سخنرانی‌های «اوشو» و ترویج مفهوم «افسانه شخصی» در رمان‌های پائولوکوئلیو از همین نوع مصادیق است.
خطای شناختی باعث می‌شود افراد، انحرافات در اطراف خود را تشخیص ندهند یا نتوانند انحرافات را قبول کنند؛ برای رفع خطای شناختی، افراد باید سعی کنند سوگیری و ارتباط عاطفی با موضوع مورد مسئله را کنترل کنند، تا نتیجه بررسی با کژکاری شناختی مواجه نشود.
محبت و وابستگی عاطفی به شخص یا یک موضوع، باعث می‌شود ناخودآگاه نتوانیم عیوب و ایرادات در آن موضوع و شخص را تشخیص دهیم. این یک کژکاری معرفت‌شناختی است؛ باید برای تشخیص صحیح، این عامل مؤثر را کنترل کرد.
احتمال زیادی دارد که با برنامه‌ریزی و طراحی قبلی، فضای ترویج معنویت‌های نوظهور به سمت مخاطب کودک و نوجوان برود. در رشته روان‌شناسی رشد، منابع دینی و... تأکید زیادی به تربیت در زمان کودکی شده است. حتی اگر به‌صورت اتفاقی، این نوع گرایش رقم خورده باشد، در آسیب‌های آن تفاوتی ایجاد نمی‌کند.
متأسفانه ترویج کتاب‌های مکاتب شرق، همانند یوگا، بودیسم، ایکیگای ژاپنی و کتب ذن، آرامش به سبک راهب جنگلی و... در نمایشگاه کتاب زیاد به چشم می‌خورد. کتب تفکر نو (روان‌شناسی زرد)، سحر و جادو و پائولو کوئلیو، عرفان سرخ‌پوستی همانند چهار میثاق و... هم در غرفه‌های نمایشگاه عرضه می‌شد.
برای مواجهه صحیح با افرادی که درگیر جریانات یا گروه‌های انحرافی شده‌اند باید ابتدا تشخیص دهیم این افراد در چه سطحی از آسیب هستند؛ اولین مرحله و بستر انحراف کنجکاوی است، با مواجهه درست در این موضع، کمک می‌کنیم فرد گرفتار جریانات انحرافی نشود.