مکاتب اهل سنت
ابن حجر عسقلانی از علمای اهل سنت، درباره حدیث غدیر مینویسد: «این حدیث را ترمذی و نسائی در کتب حدیث خود آوردهاند، در حالیکه این حدیث جدّاً سندهای بسیاری دارد.
ابن جزری شافعی درباره حدیث غدیر مینویسد: «سند صحیح بسیاری دارد، کسانیکه اطلاعی از علم حدیث ندارند و این حدیث را تضعیف میکنند، تضعیفشان معتبر نیست و کسانیکه از قول آنها قطع حاصل میشود، حدیث را صحیح دانستهاند.»
ملاعلی قاری از علمای اهل سنت درباره حدیث غدیر مینویسد: «جمع بندی درباره این حدیث این است که این حدیث صحیح است و در آن شکی نیست، بلکه بعضی از علمای حدیث، این حدیث را در زمره متواترات دانستهاند؛ زیرا در مسند احمد آمده است که 30 صحابی از پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآله) آن را شنیدهاند و در دوران
بدخشانی از علمای اهل سنت در مورد حدیث غدیر مینویسد: «این حدیث صحیح و مشهور است و کسی در صحت این حدیث مناقشه نکرده، مگر فرد متعصّب و منکر که کلامش ارزشی ندارد.»
آلوسی از علما و مفسرین مشهور اهل سنت با اینکه دلالت حدیث غدیر را به طور کامل نپذیرفته، ولی درباره این حدیث مینویسد: برای ما ثابت شده است که این حدیث را پیامبر اکرم (صلىاللهعليهوآله) در حق أميرالمؤمنین (علیهالسلام) بیان کردهاند.
سبط بن جوزی حنفی میگوید: «علمای تاریخ بر وقوع جریان غدیر اتفاق دارند و همراه پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) از صحابه و اعراب و ساکنین اطراف مکه و مدینه، 120 هزار نفر شرکت داشتند.»
امام هادی (ع) شخصیت آسمانی است که نور امامت و دریای بیکران فضائلش سبب شده تا عاشقان خاندان رسالت (ع) از علوم بی نظیر ایشان بهره مند گردند؛ اما امام هادی (ع) در دوران با برکت حیات طیبه خود با بیان زیارت غدیریه، فضائل و مناقب سید الأوصیاء امیرالمومنین (ع) را به جهانیان معرفی کردند و میتوان به یقین گفت، بهترین معلم امام شناسی برای شیعیان بودهاند.
ابن كثیر اشکال کرده که حدیث روزه 18 ذی حجه معادل 60 ماه روزه است، صحیح نیست؛ چون برای روزه ماه رمضان وارد شده که ثواب ده ماه روزه دارد و معقول نیست که ثواب یک روز بیش از ماه رمضان باشد؛ در پاسخ گفته میشود، پاداش مضاعف فضلی از سوی خداوند است که به افراد با تقوا تعلق میگیرد و متقین کسانی هستند که شعائر الهی را بزرگ میشمارند و عید غدیر از آن شعائر است.
ابن كثیر اشکال کرده که حدیث روزه 18 ذی حجه معادل 60 ماه روزه است، صحیح نیست؛ چون برای روزه ماه رمضان وارد شده که ثواب ده ماه روزه دارد و معقول نیست که ثواب یک روز بیش از ماه رمضان باشد؛ در پاسخ گفته میشود، ده برابر شدن ثواب، اقل ثوابی است که خداوند به افراد با تقوا میدهد ولی خداوند در موارد ویژه ثواب بیشتری عنایت میکند.
روایاتی در شأن نزول آیات 5 تا 9 سوره انسان بیان شده، که اثبات میکند این آیات در فضیلت اهل بیت نازل شده است. آلوسی پس از اینکه احتمال نزول آیات درباره اهل بیت (علیهمالسلام) را قبول میکند و به نکتهی جالبی اشاره میکند که در این سوره جایگاه و حرمت قرة عین الرسول مراعات شده و نامی از حورالعین نیامده است.
خطبه غدیر از احادیث صحیح السندی است که دلالت بر خلافت امیرالمومنین (ع) دارد. از قسمتهایی که در این خطبه بیان شده، حدیث ثقلین است. قرآن و اهل بیت (ع) دو ثقل گرانبهایی هستند که دلالت بر خلافت الهی دارند. در حقیقت، قرآن خلیفه صامت و اهل بیت (ع) خلفای ناطقی هستند که از جانب خدا نصب شدهاند و تمسک به آنان سبب رهایی از گمراهی میشود.
عده ای از علمای اهل سنت در منابع معتبر خود به شرح کامل خطبه غدیرخم پرداخته اند. در این خطبه شریف پیامبر (ص) با استفاده از کلماتی خاص به ولایت امیرالمومنین (ع) اشاره می کنند و بر همین اساس، صحابه با ایشان بیعت کردند؛ اما بعد از گذشت چند روز از نصب الهی امیرالمومنین (ع) عدهای عهد خود را شکستند و به دشمنی آشکار با حضرت پرداختند و خلافت ایشان را غصب کردند.
عبدالله بنعباس گفت: لعنت خدا بر فلانی باد (منظور معاویه). یکی از بزرگترین روزهای حج نیز از دستبرد آنان در امان نماند. تلبیه زینت روز عرفه است اما آنان با جلوگیری از گفتن تلبیه، زینت این روز را از بین بردند.