آسيب شناسي مشترك
فقر و نیاز یعنی چه و دامنۀ آن تا چه اندازه گسترده است؟ فقر انسان نسبت به خداوند دو جنبه مهم دارد: عمق و گستره. به لحاظ عمق، فقر انسان به خداوند با سایر موجودات هیچ تفاوتی ندارد؛ یعنی نه در شئون زندگی، بلکه در اصل وجود به خدا نیازمند است و اساس هستی انسان همین فقر و نیاز به خداست؛ مثل سایر موجودات.
دعا «رابطه قلبی شما با خداست» و پایه اصلی آن امید است. امید «دلها را مشتعل میکند و منوّر نگه میدارد» و موجب «نشاط و حرکت» میشود. از اینرو «تأثیرات معجزه آسایی بر روی دل انسان دارد و دلهای مرده را زنده میکند.» دلهایی که از حق اثر نمیپذیرند، یا به باطل مشغولند، با دعا متحول میشوند. هنگامی که انسان از سر نیاز بهسوی خدا میآید، خداوند دل او را میرباید و معجزه اتفاق میافتد.
ترویج شهوات، ایجاد ترس و جداسازی علم و اندیشه از معنویت، برای تحکیم و تداوم نظامهای سلطهگر و معنویتستیز بسیار لازم است، اما کافی نیست. انسان موجودی معنوی است که حقیقت هویت او روح است. استعداد روحی همواره از درون، او را به سوی کمال مطلق برمیانگیزد و در زندگی محدود دنیوی و سرگرمیهای حیوانی، آرام و قرار او را میگیرد.
تسلط بر افکار، بخش مهمی از قدرت و نفوذ را تأمین میکند. اگر مردم اندیشهای معنوی داشته باشند، اقتدار نظامها و حکومتهای معنوی را خواهند پذیرفت و اگر اندیشهای مادی داشته باشند، اقتدار حکومتهای مادی و دنیاگرا برایشان توجیهپذیر خواهد بود. نیروهای استکباری برای حفظ مردم در وضعیت سلطهپذیری، اندیشهای هماهنگ با ارزشها و آرمانهای خود تولید میکنند.
با تباهی استعداد روحی، قوت و امتیاز انسان به ضعف و عوامل انحطاط و سقوط تبدیل میشود. چنانکه «حیوانی خطرناکتر از حیوانهای دیگر خواهد شد... فرعونها، قارونها، نمرودها و شیطانهای مجسم هم استعداد تکامل و ترقی داشتند. آنها هم اگر به خود میآمدند، فکر میکردند و به یاد جوهر انسانی خود میافتادند، میتوانستند پیش بروند.»
هوسگرایی، انسان را سرگرم میکند و در یک چرخه پایانناپذیر تا پایان عمر پیش میبرد. هوسها ذهن و دل را پر میکند و امیال را بر میانگیزد و چون پاسخگوی نیاز حقیقی انسان و استعداد نامحدود روحی او نیست، تنوعطلبی جایگزین بینهایتطلبی میشود. تنوع طلبی در هوسها راهی بیپایان است که هیچگاه انسان را کامیاب نمیکند.
یکی از فرضیههایی که در مورد قدرت ذهن در بعضی از معنویتهای نوظهور ارائه میشود؛ فرضیه جذب میباشد، تعریفهای متفاوتی از آن شده است که به عنوان نمونه گفته شده است: هر چیز را در ذهنت مجسم کنی، آن را در دستهایت خواهی داشت. و اینکه اگر انسان به دنیا فرمان دهد و باور کند که به خواستهاش رسیده است، تنها با همین تصورات...
پس از وقوع انقلاب اسلامی و تحولی که از این نظام برخاسته از اسلام ناب در جهان ایجاد کرد، دشمنان به انحای مختلف تلاش در به شکست کشیدن آنرا تجربه نمودند. که اخیرا از راه دین و سست کردن پایههای اعتقادی و تبلیغ فرقههای انحرافی گوناگون وارد شدهاند. و باید گفت استفاده از ابزارهای رسانهای نوین، نظیر اینترنت و ماهواره نیز کار را برای آنان آسانتر کرده است...
یکی از شاخصههای عارفان دروغین، پذیرش کثرتگرایی سلوکی است. این ویژگی هم در میان پارهای از صوفیان مسلمان و هم در میان مدعیان عرفان و معنویت در دوران جدید، بسیار برجسته است. یک سطح افراطی از کثرتگرایی عرفانی این است که مدعیاند همۀ شیوههای سلوکی با هر هدف و غایتی که داشته باشند، درست و حقاند. عرفان یهود از جهت حقانیت با عرفان مسیحی...
در مورد علل و عوامل تأثیرگذاری آیینهای معنوی کاذب و کشف رازهای موفقیت آنها در جذب برخی افراد میتوان گفت اگر این آیینها در جوامعی که از فرهنگ ضعیف و غیرعلمی و غیرعقلایی برخوردارند رشد کنند، چندان جای تعجب نیست و نیازی به علتیابی ندارد. آنچه که مایۀ تعجب است رشد قارچگونۀ این آیینها در جمهوری اسلامی ایران و گرایش عدهای از جوانان این مرز و بوم به چنین...
یکی از نیازهای فطری بشر، حق جویی و حقیقت طلبی است. بشر، در این مسیر برای خدایابی و تأمین این معرفت، همیشه درتلاش و کوشش بوده است. عوامل متعددی را میتوان برای افزون شدن عطش معنوی جامعه بشری در نظر گرفت. متاسفانه در حال حاضر دهها فرقه و آیینهای مدعی عرفان و معنویت، در سطح کشور ما در حال فعالیت و عضوگیری هستند. بسیاری از اوقات، حق و باطل...
راههای کسب آرامش از منظر روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) بسیار آموزنده است. در روایات معصومین (علیهم السلام) اسباب زیادی برای آرامش روانی و روحی بشر ذکر شده است. در اینجا برخی از آنها به اجمال ذکر میشود. صبر بر مشکلات و مصائب از اسباب آرامش و تعالی انسان است. انسانی که میتواند بر مشکلات غلبه کند...
برخی بر این باورند که وقایع کنونی یک بار دیگر (در گذشته) دقیقاً برایشان اتفاق افتاده است. آنها این نوع یادآوریها را نیز محصول جسمهای پیشین میدانند و آنرا دلیل دیگری بر اثبات تناسخ میشمارند. در پاسخ به اینگونه یادآوریها سخنان زیادی گفته شده است. برخی این یادآوریها را محصول رؤیابینی میدانند، برخی نیز آنرا به عالم ذر ربط میدهند. عدّهای هم با برخی پدیدهها که روانشناسان...
نظريه «تناسخ» براساس انكار قيامت و زندگی پس از مرگ پىريزى شده است و پيروان اين مكتب، پاداش و كيفر اعمال و رفتار را منوط به حضور در جسم دیگر میدانند. آنها رفتار و کردار انسان را کارما مینامند و بر این باورند که قانون کارما تخلّفناپذیر است و هر عملی که انسان در جسم دنیایی انجام دهد، باید سزای آنرا ببیند؛ از همین روی باید انسان آنقدر در جسمهای متوالی...