آسيب شناسي مشترك
سوامی ساتيا سای بابا، نماد يکی از فرقههای عرفانی-وارداتی فعال و نسبتاً جذاب در ايران است که از عرفانهای هندی، خصوصاً بودا به شدت متأثر است. سای بابا، پیامبرِ دروغینِ این فرقه انحرافی، در سال 1926 در جنوب هند به دنيا آمد. برای او معجزات (تردستیهای) فراوانی ذکر کردهاند؛ از جمله خلق و ايجاد اشيايی مثل انگشتر، قرارگرفتن ميان زمين و آسمان، بهطوریکه...
این معلّم جهانی در نظر ایشان، تناسخِ مسیحِ مغرب زمین و بودای مشرق زمین بود. او پس از عبور از این تشکیلات، باورهای پیچیدهای یافت که خودش نیز نمیدانست چیست: «از من میپرسید تعالیم من چیست؟ خودم هم نمیدانم.» از این روی سخنانش درباره تناسخ نیز دگرگون است. گاهی بهگونهای تناسخ را خرافه مینامد که جرأت باور بدان را در مخاطبانش میخشکاند و دیگر بار...
همچنین قائلین به تناسخ مدعیاند هر انسانی که مسخ میشود و به جایگاه حیوانی تنزل مییابد، مطابق با خلقوخویی که داشته به حیوانات مختلف تبدیل میگردد؛ مثلاً انسان شهوتران خوک و انسان حریص به مورچه تبدیل میشود. حال اگر انسانی هم شدیداً حریص باشد و هم شدیداً شهوتران، به چه حیوانی تبدیل خواهد شد؟...
پائولو کوئلیو نویسنده قدرتمند و خوشاقبالی است که توانسته از پرفروشترین نویسندگان جهان شود. او که باورهای خود را در قالب نوشته، داستان و رمان ارائه میدهد، موفقیت خود را مرهون قدرت تخیل و داستاننگاری و قلم روان و شیوایش میداند. از میان اصول و مبانی طرح شده در کتابهای او میتوان به پلورالیزم دینی، تجربه دینی، تناسخ، ترویج مستی و بادهنوشی...
معاد در لغت به معنى «بازگشت» است و در اصطلاح متكلّمان، بازگشت انسان پس از مرگ و حيات یافتن دوباره او است كه انسان بار دیگر زنده خواهد شد و در روز حساب به حساب و اعمال او رسيدگى خواهند كرد و نيكوكاران به ثواب و نِعم جاودانى و بدكاران به كيفر و عذاب خود مىرسند. معاد گاهى به معنى «زمان عود» استعمال مىشود؛ يعنى زمانى كه ارواح...
طبيعت انسان، چيزی ورای اين تن مادی است كه بيشتر مردم خویشتن خویش را با آن اشتباه میگيرند و فراموش میكنند كه در حقيقت، روحاند و هويّت اصيلشان منوط به فطرت و بُعد ملكوتی وجودشان است. اگر مردم، فطرت الهی خويش را در نظر نگيرند و مقتضيات آنرا با مقتضيات طبيعت از هم نشناسند، از هدايتهای فطری محروم و در تمنّيات طبيعی گرفتار میشوند...
جایناها بر این باورند که 24 معلم بودهاند که از زمانهای ناشناخته دور وجود داشتهاند. اولینِ ایشان رشاب هادوا (Rsabhadeva) و آخرینشان واردهامانا (Vardhamana) یا همان ماهاویرا (Mahavira) به معنای قهرمان کبیر است. جایناها خدا را باور ندارند؛ به جای خدا، تیرتهان کاراها یا بنیانگذاران آیین را ستایش میکنند؛ همان کسانی که زمانی خود در قید و بند...
نیل دونالد والش یكی از رهبران جنبش تفکر نوین که تشکیلاتی عظیم برای معنویت جهانی است، با ارائه تجربه عرفانی خود و خلق خدای جديد، راه نجات بشر را دراین تعالیم نوین معرفی میكند. وی راه نجات را، نه آموزههای اديان، مثل ده فرمان، بلكه هفت مرحله آگاهی میداند. تعالیم نوین والش، خدا را از مسند خدایی گرفته و در حدّ خدای درون يا خدای انرژی قرار میدهد...
اکنکار یکی از عرفانهای نوپدیدی است که «پال توئیچل» در سال 1965 آن را بنیان نهاد. با بررسی باورها و راهکارهای این فرقه میتوان آنرا معجونی از تمام ادیان و عرفانها برشمرد. پال که مدت زمانی در ارتش آمریکا خدمت کرده، مدعی است مدتی از زندگی خود را نیز در هندوستان، در آشرام سودار سینگ سپری کرده و تحت تأثیر شخصیتی خیالی به نام «ربازار تارز» تبتی...
اشو، شخصیتی است هندی که گسترش تعالیم خود را مرهون آمریکاست. او بیش از هفتهزار سخنرانی داشت اما هیچگاه کتابی ننوشت، تمام تعالیم او در این سخنرانیها بیان شده است. وی دارای شخصیتی شهوتران، متکبر و مغرور بود و خود را همطراز و یا بالاتر از مسیح میدانست. اصول اصلی تعالیم او را عشق، سم بودن نفس، نفی ذهن، درونگرایی، مراقبه و...
فالون دافا کلمهای چینی است که به معنای اساس وجود، حیات و یا قانون اکبر آمده است. پیشینه چندانی برای این آیین وجود ندارد و لی هنگجی خود بیان کرده که در سال 1992 میلادی بر او وحی نازل شده که پیامبر آخرالزمان است. او بر این باور است که دین وی انسان را به کمال و پاکیزگی نفس و زدودن آن از هواهای نفس و گمراهی و اغوا سوق میدهد...
عرفان «کاستاندا» که از آن با نام «عرفان ساحری» یاد میشود از درون نوشتههای کارلوس کاستاندا برخاسته است. این عرفان گاهی با نام «عرفان عقاب» معرفی میشود. کاستاندا که در رشته مردمشناسی مطالعه میکرد شروع به نوشتن گزارشهایی نمود که از استاد ادعاییاش «دون خوان» حکایت داشت. او در راه رسیدن به معنویت و با راهنماییهای این استاد...
پاتان جالی (Patanjali) مبدع یوگا است که بر نمایان ساختن و شکوفا کردن روح تأکید داشت. برخی بر این باورند که یوگا مرحله عملیاتی فلسفه سانکهیا است. این مکتب نیز مانند دیگر مکاتب هندی معتقد است راه نیل به رهایی و آزادی، کسب معرفت مستقیم و بیواسطه درباره ماهیت نفس است. در مکتب یوگا خداباوری وجود دارد. خداباوری به همراه روحباوری، نظامباوری...
اغلب قائلین به تناسخ، دلیل عقلی و برهانی بر اثبات تناسخ ندارند. آنها بیشتر تلاش میکنند با سخنانی ذوقی و شیرین، بدون قوه استدلال، بر خیال مخاطبان خود سوار شوند و تناسخ را باوری زیبا ارائه کنند. همانگونه که پیداست مهمترین دلیل ردّ تناسخ را میتوان بدون دلیل بودن آن دانست؛ اما به جهت پررنگ شدن خیال اثبات تناسخ، برخی ادلّه آنها نقل و نقد میشود...