مباحث روایی

در کتب حدیثی معتبر اهل سنت، روایاتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در نهی از نوشتن حدیث، و همچنین روایات صحیحی در تشویق و تجویز نوشتن سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و اقوال ایشان آمده است؛ از طرفی در گزارشهای تاریخی، آمده است که حاکمان پس از پیامبر، تدوین حدیث و کتابت سنّت و بلکه نشر آن را ممنوع ساخته و بسیاری را در این باره تهدید و تنبیه کردهاند...

مهمترین چیزى که برای توجیه منع تدوین حدیث، بدان تکیه شده است، نصوصى است که به نقل از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) وارد شده که گویاى این است که آن حضرت از نوشتن حدیث نهى فرمود. پیش از آنکه به این نصوص بپردازیم، باید مقدمهاى بسیار مهم را متذکّر شویم و آن اینکه مانعین با وجود اینکه به شدّت به دنبال اثبات منع بوده و مىخواهند بدان رنگ و لعابى شرعى...

در عصر کنونی که عصر نبرد فرهنگ و تفکر اصیل همراه با استدلال و برهان قاطع در هر مکتب و مذهبی است، مذهبی موفق است که ایدههای خود را منطقی و با مستندات کتب و تفکرات طرف مقابل خود بیان کند، پس مکتبی در این عرصه پیشتاز خواهد بود و بر اندیشه جهانیان اثر خواهد گذاشت که نگاه استدلالی منصفانه و به دور از اغراض و امیال نفسانی داشته باشد، و این میسر نیست مگر اینکه...

طبق گزارشهای تاریخی، حاکمان پس از پیامبر، تدوین حدیث و کتابت سنّت و بلکه نشر آن را ممنوع ساخته و بسیاری را در این باره تهدید و تنبیه کردهاند. محدّثان و محقّقان کوشیدهاند این منع را مستند به روایاتی کنند که نشانگر آن است که رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) از کتابت حدیث جلوگیری کرده است. امّا این تلاشها عبث است و نمیتواند چیزی فراتر از توجیه واقعیّت موجود تلقّی شود...

یکی از عقائدی که قرآن به شدت با آن مبارزه میکند، مساله تجسیم (جسم دانستن خدا) است. لازمه قول به تجسیم، وجود فرزند داشتن خدا، اعضا و جوارح برای خدا و هر چیزی که قابل تصور برای انسان است، میباشد. قرآن در آیات متعددی با این تفکر به شدت مخالفت کرده و معتقدین به این تفکر را نفرین میکند. یکی از گروههایی که همین اعتقاد را داشتند یهود است، قرآن در این باره میفرماید...

اخلاق عمر بن خطاب، يكى از موضوعات مورد بحث در ميان محققان اسلامى است و در اين باره نقلهای زيادى از رفتارهای او با مسلمانان در کتب اهل سنت وارد شده است. اما نكتهاى قابل توجه كه در اين ميان به چشم مىخورد، و با سند صحیح در کتب اهل سنت وارد شده است، ترس رسول خدا (صلى الله عليه و آله) از عمر بن خطاب است. در روایات اهل سنت آمده است که عايشه مىگويد...

از جمله دلایلى که بزرگان اهل سنت در توجیه منع از تدوین حدیث (در زمان عمر)، ذکر مىشود، این است که مسلمین در صدر اسلام نیازى به گردآوردن حدیث در کتاب نداشتهاند، چون بر حافظه خویش تکیه داشته و از قوّه حافظه بسیار بالایى برخوردار بودهاند، به طورى که در این باره، در سطح خارق العادهاى قرار داشتهاند. سؤالی که در این زمینه مطرح است، این است که آیا حفظ کردن از نوشتن بینیاز مىکند؟...

از جمله دلایلى که در توجیه منع از تدوین حدیث، ذکر مىشود، این است که مسلمین در صدر اسلام نیازى به گردآوردن حدیث در کتاب نداشتهاند، چون بر حافظه خویش تکیه داشته و از قوّه حافظه بسیار بالایى برخوردار بودهاند. سؤالی که در این زمینه مطرح است، این است که آیا فایده از برکردن بیش از نوشتن است؟ دکتر عبدالغنى عبدالخالق مصرى، استاد الازهر و رئیس بخش اصول فقه در دانشگاه الشریعة...

یکی از اقدامات خلیفه دوم، سختگیری و ممانعت از نقل احادیث پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بود که در روایات مختلف بیان گردیده است. ابن قتیبه از عالمان قرن سوم، در کتاب «تأويل مختلف الحديث» در توجیه این روایات مىگوید: «عمر بسیار ناخرسند بود، از کسى که زیاد حدیث گوید، و آنان را امر مىکرد، به اینکه کم حدیث بگویند، و با این کار مىخواست، مردم زیاد حدیث نگویند، بهطوریکه...
آیا به راستی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) از حکومت خلفا راضی بود؟ آیا گفتار اهل سنت مبنی بر اینکه، پیامبر اکرم ابوبکر و عمر را دوست داشت، قابل قبول است؟ پاسخ این سؤالات را با کمی دقت در کتب اهل سنت میتوان پیدا کرد. هیثمی روایتی را از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نقل کرده است که پیامبر اکرم اظهار نارضایتی از خلفا میکند. عبد الله بن مسعود میگوید: «پیامبر خدا مرا در لیلة الجن...

حدیث اریکه از احادیث صحیحی است که در مجامع روایی اهل سنت نقل گردیده است. محتوای این خبر، حکم به گمراهى کسى است که بین قرآن و سنّت را فرق گذارد، یا اینکه در احتجاج میان کتاب خدا و حدیث رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم) تفاوت قائل شود، یا این که دیگران را به کافى بودن قرآن و ترک حدیث فراخواند، احادیثى فراوان از پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم) است، که در آن احادیث وقوع چنین حادثهاى را در امّت خویش خبر داده...

اهمیت کتاب نهج البلاغه به حدی است که حتی بعضی از علمای اهل سنت درباره این کتاب شرح نوشتهاند. "ابن ابی الحدید معتزلی" این کتاب را در بیست جلد شرح داده است و علمای شیعه درباره این کتاب (شرح ابن ابیالحدید) نظرات مثبتی دادهاند. رهبر معظم انقلاب درباره این کتاب چنین میفرماید: «اينك در آيينه نهج البلاغه نگاه كنيد و ببينيد شما از وضع كنونى خودتان چه چيزى...

معتقدین به جبر، غافل هستند از اینکه جبر با عدالت خداوند سازگار نیست. اگر جبر بر زندگی انسان حکمفرما باشد، یکی در نقش یزید، یک نفر در نقش امام حسین (علیه السلام) و همینطور... در اینصورت نه پاداش و بهشت رفتن امام حسین (علیه السلام) عادلانه است و نه مجازات و جهنم رفتن یزید. زیرا هرکدام فقط نقشی را بازی کردهاند که خداوند برای آنها مشخص کرده است...

اهل سنت با استناد به روایتی میگویند که بر همگان لازم است از سنت خلفا پیروی کنند. در این مقاله به بررسی این روایت میپردازیم. روایت مورد ادعا این است: پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) مىفرماید: «مراقب سنّت من و خلفاى راشدین و مهدییّن باشید و به آن تمسّک بجویید، و با چنگ و دندان آن را حفظ کنید، و از...