مکاتب اهل سنت
شهادت حضرت حمزه (ع) یکی از حوادث ناگواری است که قلب هر انسان مؤمنی را به درد می آورد؛ اما اگر در علت این حادثه تحقیق شود می توان سه عامل دنیا گرایی، سستی در اطاعت پذیری، نزاع با یکدیگر و کینه و بغض دشمن از فرمانده میدان را برای آن برشمرد.
شهادت امیرالمؤمنین (علیه السلام) به دست شقی ترین مردم آخرالزمان یعنی ابن ملجم مرادی، از بزرگترین حوادث تلخی شمرده می شود که بر امت اسلامی تحمیل شده است. عده ای با خیال واهی ادعا کرده اند که حضرت در سخنان خود و در وصیتی که به اطرافیان خود فرموده اند امر به بخشودگی و گذشت از قصاص را داده اند. این در حالی است که بر اساس مستندات تاریخی و روایی، انتساب این ادعا به امیرالمؤمنین (علیه السلام) صحیح نیست.
تفاوت پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) و گروههای تکفیری از نقطه شروع حرکت این است چنان که پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) در آغاز، قانون «حکم به مسلمان بودن گویندگان شهادتین» را وضع کرد. ایشان به شدت در پی اثبات مسلمانی «مسلمانان» و رد سخنان کسانی بود که برخی افراد را به نفاق و پذیرش اسلام از روی ترس متهم می کردند.
وصی و جانشین بلافصل رسول خدا (ص) یعنی امیرالمؤمنین (ع) شخصیتی الهی است که آیات فراوانی از قرآن کریم در مدح و بیان فضائل ایشان نازل شده است. تاریخ شاهدی زنده بر مظلومیت و غربت امیرالمؤمنین (ع) بوده و هست. بارها رسول خدا (ص) به تنهایی و غربت برادر و جانشین خود سخن‌ها گفته‌‌اند و از دشمنی‌هایی که در حق ایشان روا داشته شده پرده برداشتند. گریه‌های رسول خدا (ص) در مظلومیت امیرالمؤمنین (ع) شاهدی بر این سخن است.
امیرالمؤمنین (ع) مظلوم تنهایی است که در حق ایشان بارها ظلم شده است. تظلم خواهی حضرت به دفعات در طول حیات طیبه شان بیان شده است و بر همگان مظلومیت ایشان محرز و مشخص بوده و هست. علاوه بر محدثین سرشناس شیعه، علمای مشهور اهل سنت نیز به این مظلومیت اذعان کرده اند.
شخصیت مبارک امام مجتبی (ع) به عنوان سبط رحمت و هادی امت، همان نور مقدسی است که فضایل بی شمارش در منابع معتبر فریقین بیان شده است. تشابه حضرت به رسول خدا (ص) و علاقه زیاد پیامبر (ص) به سبط اکبر خود، سبب شده تا مسلمانان شیفته کرامت ایشان گردند.
مناقب و فضایل بی شمار امام مجتبی (ع) بارها در منابع معتبر فریقین بیان شده است. در منابع معتبر اهل سنت میزان و معیار خشنودی خداوند از بندگانش، به رضایت و خشنودی امام حسن مجتبی (ع) مشروط شده است. ورع، کرامت و بخشش های مکرر حضرت در زمان حیات طیبه شان، سبب شده تا علمای اهل سنت به ثبت و ضبط آن بپردازند.
پیروان ابوحنیفه معتقدند او یکی از ائمه چهارگانه اهل سنت بوده و فتاوای او برگرفته از قرآن و سنت است. این ادعا در حالی بیان می شود که ابوحنیفه با صدور فتاوایی بر خلاف آیات قرآن کریم، خلاف ادعای پیروانش را اثبات می کند. او معتقد است اگر کسی زنا انجام دهد، حدود شرعی بر او جاری نمی شود. در حالیکه خدای رحمان در سوه مبارکه نور، به وجوب حکم حد شرعی برای زناکاران دستور داده است.
حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) بانوی بزرگوار رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) اولین بانویی هستند که به حضرت ایمان آوردند. دوران حیات طیبه ایشان، همواره در دفاع و یاری پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله) سپری شد، تا آنجا که از ایشان باید به عنوان یاور و مدافع رسالت یاد کرد. تاریخ گواهی می‌دهد، حضرت خدیجه (سلام الله علیها) با بذل مال و ثروت خود از دین اسلام و همسر گرامی خود دفاع کردند. از منظر علمای اهل سنت، حضرت خدیجه (سلام الله علیها) ریشه و مصدر اهل بیت (علیهم السلام) هستند.
حضرت خدیجه کبری (سلام الله علیها) به عنوان اولین بانوی مسلمان و یکی از چهار بانوی بهشتی، در دهم رمضان سال دهم بعثت بعد از سالها ایثارگری و بذل اموال در راه تبلیغ و ترویج اسلام به لقاءالله پیوست. علاوه بر علمای شیعه، محدثین و مورخین اهل سنت نیز، فضائل این بانوی آسمانی را در منابع معتبر خود جمع آوری کرده اند. مسلمانان به جهت حمایت های ایشان از رسول خدا (صلّی الله علیه و آله) همواره مدیون حضرت خدیجه (سلام الله علیها) هستند.
با توجه به اذعان محدثین مشهور اهل سنت، به جماعت خواندن نماز تراویح در ایام ماه مبارک رمضان، یکی از بدعتهایی است که توسط خلیفه دوم اهل سنت ایجاد شد. اما نکته قابل توجه درباره به جماعت خواندن این نماز آن است که علاوه بر خلیفه دوم اهل سنت، فرزند او یعنی عبدالله و عده دیگری از نزدیکان به خلیفه نیز هیچگاه نماز تراویح را به جماعت به جای نیاوردند.
به جماعت خواندن نماز تراویح از جمله بدعتهایی بوده که به نقل صحیح بخاری، در زمان خلیفه دوم اهل سنت توسط او ایجاد شده است. این در حالی است که بخاری در صحیح خود از نهی حضرت نسبت به این موضوع یاد می کند و امر رسول خدا (ص) به خواندن این نماز در خانه و به صورت فرادا را در کتابش ثبت و ضبط می کند.
اسلام در مواجهه با آئین و سنن ملل دیگر، برخوردی دوگانه داشته است. با آن رسومی که آنها را مخالف با مبانی دینی خود یافته است برخورد سلبی کرده و با سنن و رسومی که مخالف با بینش اسلام نبوده برخورد اثباتی داشته است به‌گونه‌ای که یا خود همان سنن را و یا اصلاح شده‌ی آنها را امضاء نموده و جزء، آداب و احکام دینی خود قرار داده است.
رویکرد اهل سنت نسبت به سنت بزرگداشت نوروز سلبی است تا جایی که روزه آن را مکروه می‌دانند و اگر کسی به قصد نوروز، به کسی هدیه‌ای بدهد حرام دانسته بلکه طبق فتوای برخی از علمایشان کافر شده است چراکه رسم آئین کفر را تعظیم نموده است. ولی در منابع اهل سنت روایاتی در تایید نوروز مشاهده می‌شود که عالمان اهل سنت میلی به آنها ندارند