ملی گرایی
کورش کبیر، گرچه در رابطه با بردگان دست به اصلاحاتی زد اما هیچ‌گاه برده‌داری را لغو نکرد، این است که بردگان همواره در عصر هخامنشیان (حتی در زمان کورش کبیر و پس از آن) بخشی از بدنه‌ی جامعه و طبقه‌ای از طبقات نظام اجتماعی بودند، خرید و فروش می‌شدند و جیره‌ای بسیار اندک ...
رهبر معظم انقلاب در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، پس از اشاره به تجربه تلخ تاریخی زوال زبان پارسی، وضعیت فعلی زبان پارسی در برابر هجمه گسترده واژگان خارجی را نگران‌کننده دانسته‌اند.
گرچه بر هر منصفی روشن است که کورش‌بزرگ، مردم بابل را از یوغ حاکمان بابلی خلاص نموده و آنان را زیر یوغ خود کشید. چه اینکه در بند 13 و 14 از استوانه آمده است:
نظام طبقاتی ذاتا مروّج برده‌داری است. بدین صورت که طبقه عامه‌ی مردم در جامعه‌ی طبقاتی ایران باستان، رسما برده‌ی موبدان و اشراف بودند و شاهان و سرکردگان حکومت، بر جان و مال و ناموس مردم مالکیت مطلق داشتند...
یکی از مظاهر عبادت، سجده است؛ لذا ما معتقدیم سجده بر غیر خدا حرام است و تنها کسی که لایق پرستش و سجده و کرنش است، فقط خداوند متعال است؛ حتی سجده بر پیامبران و اولیای الهی نیز حرام است و شرک در عبادت محسوب می‌شود، پس هرگز نباید حتی در حرم امام معصوم هم به سجده افتاد، البته سجده برای خدا و تشکر از او که توفیق زیارت داده است خوب است و پسندیده، ولی سجده باید برای خدا باشد. بنابراین سجده بر هر انسانی حرام است و مردود، این مطلب مورد تاکید تمام ادیان حال حاضر است
نظام اجتماعی ایران باستان، کاملاً طبقاتی و بر اساس منافع درباریان و استعمار توده‌ی ملت برقرار بود. آنچه در ادامه بیان می‌شود نکاتی قابل توجه درباره‌ی جامعه‌ی طبقاتی ایران قبل از اسلام است.
اگر این میهن دوستی به میهن پرستی، یعنی از وادی انسان دوستی به وادی انسان پرستی تبدیل شود نه تنها باعث رشد و تکامل و پیشرفت نیست بلکه انحرافات اجتماعی و فرهنگی بسیاری به بار خواهد آورد. حس میهن دوستی در سطح جامعه عامل بسیار مهمّی برای رشد و توسعه است، زیرا همگان در پی یافتن راهی برای کمک و خدمت به هم یکدیگر هستند. تا زمانی که ناسیونالیسم (نه به عنوان غربی آن که در درون آن بحث برتری نژادی و برتری طلبی ملیت‌ها و اقوام می‌جوشد) به عنوان یک ایدئولوژی در مقابل اسلام قرار نگیرد مورد قبول همگان است.
آیا می دانید قبل از ورود اسلام به ایران، نام سرزمین مان، اِران (Eran) بود؟ اعراب این سرزمین را به صورت «ایــــــران» تلفظ کردند و این نام تا امروز بر این آب و خاک باقی ماند. اما به راستی چه شد که نام این سرزمین از «اِران : Eran» به صورت «ایـــــران : Iran» در آمد؟ مرحوم ابراهیم پورداود (متوفای 1347) پدر اوستاشناسی ایران به این پرسش، پاسخ می‌دهد که گرچه در عصر ساسانی و بنا بر اسناد رسمی باقی مانده از آن دوره، نام این سرزمین، اِران (Eran) بود، ولی پس از ورود اعراب و در اثر ویژگی های الفبای نوشتاری عربی، نام این سرزمین به صورت ایـــران (Iran) در آمد! یعنی آنچه امروزه ما سرزمین‌مان را بدان می‌شناسیم، گل‌واژه‌ای است به سَبکِ عربی!
آیا می‌دانید دانشمندان و انسان‌های مستعد در ایران باستان، به دست پادشاهان متکبر سرکوب می‌شدند؟ از جمله یک معمار هنرمند فرهیخته که به دلیل هنر و دانشی که داشت مورد حسادت شاهپور ساسانی قرار گرفت و حبس شد ! وی برای گریختن از زندان مجبور شد برای
ايران آن زمان درست فاقد چيزهايي بود كه مزاياي مسلمين محسوب مي‌شد زيرا آنچه در ايران آن زمان ديده مي‌شد چیزی نبود جز، هرج و مرج عقايد و تشتت‌هاي مذهبي، فرسودگي و خرابي سپاهيان از جنگ‌هاي بيهوده خسرو پرويز، فقر و پريشاني مردم از دادن ماليات‌هاي سنگين، كثرت ظلم و جور، انحطاط زراعت و تجارت صنايع، هرج و مرج سياسي و نفوذ فوق العاده نجبا و موبدان زرتشتي و آشفتگي اوضاع سلطنت و جانشيني، ظرف ۴ سال از قتل خسرو پرویز تا به تخت نشستن یزدگرد سوم، ۱۲ پادشاه به روی کار آمدند و کناررفتند.
عطار نیشابوری، ادیب فرهیخته ی ایرانی، داستان جالبِ مسلمان شدن یک ایرانی زرتشتی، به دست یک مسلمان را بیان می کند. در «الهی نامه»، داستان مسلمان شدنِ یک زرتشتی را بیان نموده است. عطار حکایت را از آن جایی آغاز می‌کند که حسن در بصره بود و همسایه‌ای زرتشتی داشت.
حسن در بصره استاد جهان بود * يكي همسايه گبرش ناتوان بود
مگر هفتاد سال آتش پرستي * گرفته بود پيشه جهل و مستي
به تازگی برخی از سایتهای زنجیرهای در اقدامی غیرعلمی و غیرمتعهدانه با جعل آشکار تاریخ چنین وانمود کرده‌اند که ایرانیان در عصر ساسانیان اولین کسانی بودند که موفق به پرواز در آسمان شدند!
اجتماع آنروز ايران يك اجتماع طبقاتی عجيبی بود امتياز طبقاتی و محروم بودن عده كثير مردم ايران از حق مالكيت،ناچار اوضاع خاصی پيش آورده بود.
چیزی که عظمت و واقعيت اسلام را در نظر ايرانيان بهتر جلوه‌گر میساخت پیروزی آنان بر حکومت ساسانیان و شکست دادن آنان بود .