نقد نظریه فرقه شیرازی در بحث معنای تفرقه و وحدت

  • 1400/09/04 - 20:19
با مطالعه سیره پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) درمی‌یابیم که ایشان مسلمانان را به اتحاد و همبستگی و دوری از تفرقه دعوت می‌کردند. زندگی درخشان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مملو از تلاش‌ها و فعالیت‌های دقیق و عمیق فراوانی برای هموار ساختن راه‌های ایجاد وحدت و پیوستگی میان مسلمانان است.
نقد نظریه سید صادق شیرازی نسبت به معنای تفرقه و وحدت

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سید صادق شیرازی اخیراً در ویدیویی که از شبکه مرجعیت نمایش داده شد، در بحث اتهاماتی که به این طیف نسبت داده می‌شود، موضع گرفته و ادعا می‌کند که اتهام تفرقه، یک امری است که از همان صدر اسلام وجود داشته است و مشرکین نزد ابوطالب عموی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، می‌آمدند و شکایت می‌کردند که برادر زاده‌ات با تبلیغ اسلام، تفرقه ایجاد کرده و امت واحد را به چند طیف تقسیم می‌کند و امروزه همان اتهامی که در صدر اسلام نسبت به پیامبر بود، نسبت به برخی از علما و اشخاص وجود دارد. در برخی از کشورها حتی کشورهای مسلمان به برخی اتهام تفرقه و انگلیسی بودن نسبت می‌دهند.

وی در ادامه سخنان خود، در تفسیر آیه «كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللَّهُ النَّبِیینَ مُبَشِّرِینَ وَمُنْذِرِینَ وَأَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِیحْكُمَ بَینَ النَّاسِ.. .[بقره/213] مردم یک گروه بودند، خدا رسولان را فرستاد که (نیکوکاران را) بشارت دهند و (بدان را) بترسانند، و با آنها کتاب به راستی فرستاد تا در موارد نزاع مردم تنها دین خدا به عدالت حکم‌فرما باشد» می‌گوید:

«مراد از امت واحده، امت کفر است که با آمدن نبی، این وحدت شکافته شد و مردم به دو قسم مشرک و مسلمان تقسیم شدند. تفرقه خوب لازم است؛ آنچه بد است، تفرقه بد است. معاویه به امام علی و مجتبی (علیهماالسلام) و یزید به امام حسین (علیه‌السلام) همین را نوشت که چرا تفرقه ایجاد می‌کنید. چون وحدت با کفار و کسانیکه در عقیده منحرف هستند ممکن نیست. اگر چنین وحدتی جایز بود، چرا پیامبر مبعوث شد؟ چرا امام علی و امام حسن وحسین (علیهم‌السلام) باعث ایجاد تفرقه شدند؟ معنایی که امروز از تفرقه ارائه می‌دهند، معنای اشتباهی است. چون وحدت به این معنایی که امروزه ارائه می‌دهند، ممکن نیست.»

اما در پاسخ به این ادعاهای عوام پسندانه باید گفت که مراد از وحدت امروزی که بزرگان و علماء اسلام به آن پایبند هستند، وحدت در عقیده نیست که بگوییم غیر ممکن است.
زیرا قرآن از زبان پیامبر اكرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) به مسیحیان آن زمان مى‌گوید: «قُلْ یا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَینَنَا وَبَینَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ شَیئًا وَلَا یتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ.[آل‌عمران/64] بگو: ای اهل کتاب! بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است، پیروی کنیم که به جز خدای یکتا را نپرستیم و چیزی را با او شریک قرار ندهیم و برخی، برخی را به جای خدا به ربوبیّت تعظیم نکنیم. پس اگر از حق روی گردانند، بگویید: شما گواه باشید که ما تسلیم فرمان خداوندیم.»

در واقع، قرآن با این طرز استدلال به ما می‌آموزد، اگر کسانی حاضر نبودند در تمام اهداف مقدس، با شما همکاری کنند، بکوشید لااقل در اهداف مهم مشترک، همکاری آنها را جلب کنید و آن را پایه‌ای برای پیشبرد اهداف مقدستان قرار دهید؛ آیه فوق، ندای وحدت است در برابر تمام ادیان آسمانی که با تکیه بر مشترکاتشان، مانع از ایجاد تفرقه و دودستگی توسط دشمنان شوند.

در این برهه حساس تاریخ بشر که استعمار شرق و غرب با پدیده‌ی بیداری اسلامی (خصوصاً انقلاب اسلامی) احساس خطر کرده و منافع خود را در خطر دیده و به ایجاد تفرقه و دودستگی و ایجاد فرق ضاله مانند داعش و ... روی آورده است و از هر سو مسلمانان را احاطه کرده‌اند، وحدت و عدم تفرقه، ضروری است.

فرقه‌هاى مسلمان، با خداى واحد، پیغمبر واحد، قرآن واحد، قبله‌ى واحد، عبادت واحد، این همه مشتركات و مسلّمات، چند موضوع مورد اختلاف را وسیله قرار بدهند براى دشمنى! خیانت نیست؟! غرض ورزىِ غرض ورزان و غفلتِ غافلان نیست؟! هر كسى كه در این زمینه مقصر باشد، پیش خداى متعال مؤاخذه خواهد شد؛ چه شیعه باشد، چه سُنى.

با مطالعه سیره پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) درمی‌یابیم که ایشان مسلمانان را به اتحاد و همبستگی و دوری از تفرقه دعوت می‌کردند. زندگی درخشان پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، مملو از تلاش و فعالیت فراوانی برای هموار ساختن راه‌های ایجاد وحدت و پیوستگی میان مسلمانان است. پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) با تعصبات قومی و نژادی که مانعی بزرگ در برابر اتحاد مسلمانان بود، مقابله می‌کردند و همواره به وحدت و برادری و عزت و مودت دعوت می‌کردند.

رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مناسبت‌های مختلف این مطالب را بیان کرده‌اند: «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‌ اسْمَعُوا وَ أَطِيعُوا لِمَنْ وَلَّاهُ اللَّهُ الْأَمْرَ فَإِنَّهُ نِظَامُ الْإِسْلَامِ‌.[1] از حاکمان الهی اطاعت کنید و گوش به فرمان باشید. زیرا اطاعت از رهبری مایه «وحدت امت اسلام» است.»
امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «یا معشر المؤمنین تألفوا و تعاطفوا.[2] ای گروه مؤمنان! مأنوس و متحد باشید و به هم مهربانی کنید.»
در روایت دیگری نیز از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) نقل شده است: «ألمسلمون إخوة لافضل لأحد علی أحد إلا بالتقوی.[3] مسلمانان با هم برادرند و هیچکس بر دیگری برتری ندارد، جز به تقوی.»

پی‌نوشت:

[1]. الأمالی، شيخ مفيد، ج1، ص14.
[2]. الکافی، ج2، ص345.
[3]. نهج الفصاحة، پاینده، ابوالقاسم، ج1، ص783.

تنظیم و تدوین

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.