شبه معنویت های بومی
پایه و اساس عرفان حلقه مفهومی به نام هوشمندی یا شعور کیهانی است که شالوده تعالیم این فرقه است و برای عارف شدن باید به حلقههای آن متصل شد و چیزی غیر از اتصال به شعور کیهانی نمیتواند راهبر و پیشبرندۀ سیر عرفانی باشد: «اساس این عرفان بر اتصال به حلقههای متعدد شبکه شعور کیهانی استوار است و همه مسیر سیر و سلوک آنرا از طریق اتصال به این حلقهها صورت میگیرد.»
آنچه که طاهری پیرامون زیارت قبور گفته است در تضاد اساسی با آموزههای دینی است. از آنجایی که محورِ درمانیِ فرقهی حلقه بر موجوداتی به نام اجنه و ارواح سرگردان، استوار است و این موجودات به زعم طاهری عامل ایجاد بیماری محسوب میشوند، فلذا طاهری همه چیز را با محوریت و توجه به این موجودات مورد سنجش قرار میدهد.
بنیانگذار فرقهی حلقه آنچنانی که خودش هم معترف است، کاملا از قرآن و منابع دینی بیاطلاع است. او برای اتصال و ارتباط با خداوند متعال، طریقهی جدیدی را بنا نهاده است که نهتنها در متون دینی اشارهای به آن نشده است، بلکه در تضاد با دین است. استنادات قرآنی او برای آبروبخشی به حلقهی وحدت جمعی و سایر آموزههای خرافی حلقه، کاملا اشتباه و تفسیر به رأی و گواه عدم واقعیت این آموزههاست.
با نگاهی به آثار بنیانگذار فرقهی انحرافی حلقه، یکی از اولین مواردی که فورا جلب توجه میکند، تقسیم بندیهای او پیرامون عرفان است. طاهری در یک تقسیمبندی، عرفان را به عرفان کمال و عرفان قدرت، تقسیم و شاخهها و ویژگیهای هرکدام را بیان کرده است. مطابق با تقسیمبندیِ طاهری، تمام جریانات عرفانیِ گذشته و حال، بجز حلقه، در قسمِ عرفان قدرت، قرار میگیرند و تنها یک طریقه بر سبیل صحیح و صواب قرار گرفته و آن روش ابداعی اوست.
واژهای به نام تسلیم در فرقهی حلقه وجود دارد که با معادلش در اسلام تنها در لفظ مشترک است و تفاوت ماهوی، معنوی و مفهومی آنها از زمین تا آسمان است. تسلیم در این فرقه، همان شاهد و نظارهگر بودنِ بیمار در حین درمان و در اتصال قرار داشتن است. در حقیقت بیمار در حین فرادرمانی بایستی هر گونه قضاوت، پیشداوری و تفسیری را رها کرده تا فرادرمانگر آزمایشهای خود را بر روی او پیاده نماید.
فرقهی حلقه در بُعد نظری، التقاطی و مخلوطی از حق و باطل است، نهتنها نمیتواند فرد و جامعه را به سعادت برساند، بلکه آنان را به انحطاط میکشاند، فلذا باطل است. و از بُعد عملی؛ روشهای درمانی عرفان حلقه کاملا غیرعلمی و مُضر است. تعدّد و تکثر رسانههای حلقه و موج تبلیغی آنان، ابزاری برای علمی نشان دادن فرادرمانی و سایمنتولوژی به جای اثبات علمی شده است.
امروزه در بين مسلمين تنها فرقهای كه به معنى واقعى كلمه عرفان نظرى دارد شيعه است. حتّى برخى از نويسندگان بزرگ عرفان نظرى، در اعصار گذشته نيز، اگرچه متّهم به سنّى بودن هستند ولى ازنظر برخى صاحبنظران، بسيارى از آنها نيز شيعه ولى در حال تقيّه بودهاند. همچنين شواهدى موجود است كه نشان میدهد برخى سخنان مطابق با مذاق اهل سنّت، در كتب اين افراد بعدها تحریف شده.
طبق صحبتهای محمد علی طاهری سرکرده عرفان حلقه، حرکت به عقب و جلو در برزخ وجود دارد، ولی حرکت به جلو در برزخ به تعویق میافتد. وی میگوید: «در برزخ، به دلیل اینکه امکان توجه به عقب وجود دارد، در بسیاری از موارد، حرکت رو به جلو به تعویق میافتد.» این تعبیر از برزخ، انحرافی و گمراه کننده و تفسیر به رأی میباشد.
آموزههای عرفان حلقه، دین را که مجموعهای از عقاید، مناسک و... است، امری روبنایی و بیاهمیت تلقی میکند و از نظر این فرقه، مسلمان، مسیحی و معتقد به هر دین و حتی کافران نیز میتوانند به شعور کیهانی متصل شوند و به طور کلی، در این آموزهها، دین، کم رنگ شده، به جای آن، رسیدن به وحدت الهی مهم شمرده میشود. در این مورد طاهری تصریح دارد.
بنابراین عرفان حلقه مدعی است که «سایمنتولوژی» یک طب مکمل ایرانی است که آنرا رهبر این فرقه پایهگذاری کرده است و از نظر این طب مکمل، علت اصلی بیماریها رسوخ جنها و کالبدهای ذهنی (موجودات غیرارگانیک) در انسان است. اما باید توجه داشت، این نظریه دقیقا همان چیزی است که سالیان پیش آنرا «شمنیزم» مطرح کرد.
خداوند متعال خلایق را آفریده و نسبت به هدایت آنها بیتفاوت نبوده و او معمار بازنشسته نیست که ایجاد و خلق کرده باشد و کنار کشیده باشد، بلکه با هدایتهای تکوینی و تشریعی خود انسان را برای شناخت هر چه بهتر خویش و معرفت به سوی خویش یاری رسانده است. از جمله هدایتها فرستادن پیامبران برای دعوت به راه درست و کمال است، که در چهارچوب دین معرفی خواهد شد.
طاهری ادعا میکند، دارای قدرتی الهی است که میتواند لایه محافظی پیرامون خود و دیگر افراد ایجاد کرده، جلوی اذیت و آزار و حلول شیاطین و ارواح سرگردان را بگیرد و تنها کسی است که به تفویض این لایه قادر است. همچنین او توانایی اتصال به روحالقدس را با آموزش و لایه محافظ و سوگندنامه، به مسترها و همه طالبان عرفان حلقه تفویض میکند!
طاهری از برگردان صدا که در این فرقه صورت گرفته است و افراد به تکثیر سیدیهایی نیز پرداختهاند، با عنوان «اعجاز»، یاد و ادعا میکند، انجام این کار، به کمک تکنیک ممکن نیست و حتی مسترها در کلاسهایشان از آن با عنوان معجزه نام میبرند. در حالیکه عمل نهانسازی در برگردان صدا یا واروننگاری صوتی روشی است برای ضبط صدا که در آن نوا یا پیام صوتی، به صورت وارونه بر روی نوار آهنگ دیگر، ضبط و پنهان میشود.
در عرفان عملی این فرقه که استعداد و لیاقتهای فردی، دین و مذهب، گنهکاری و بیگناهی، پاکی و ناپاکی و... در بهرهمندی فرد از رحمت عام الهی دخالتی ندارد، چه تضمینی وجود دارد که تسلیم شدن در حلقه به معنای تسلیم شدن در برابر خداوند، یا نیروی الاهی و یا حتی شعور کیهانی باشد؟ این، به معنای شاهد بودن و بلکه استقبال و پذیرش محض است.