اسلام ناب
کارهای خوب و بد بر زندگی انسان تأثیرگذار است و یکی از چیزهایی که در آینده و سرنوشت انسان تأثیر منفی می‌گذارد گناه است. از راهکارهای مهم پرهیز از گناه، تقویت اراده باطنی است که این مهم با روزه‌داری محقق می‌شود.
رهبر معظم انقلاب در سخنرانی‌های متعدد خود درباره موقعیت ماه رمضان در بین ماه‌های سال و نورانیت‌هایی که از ماه رمضان نصیب مؤمنین می‌شود، می‌فرمایند، به طور کلی عامل به معنویات در ماه رمضان، به نورانیت می‌رسد. این نورانیت‌ها برای رسیدن به اهداف والا، لازم است و توصیه می‌کنند که این نورانیت‌ها را برای بعد ماه رمضان حفظ کنید.
تحیت خدای متعال بر خدیجه (ع) و مباهات ذات اقدس الهی به آن حضرت، بر مقام والا و جایگاه رفیع آن بانوی بزرگوار در پیشگاه الهی دلالت دارد. خداوند متعال بارها موقعيت و مقام حضرت خديجه (س) را از طرق گوناگون آشكار نموده است.
در عصر حاضر روزه در مسیحیت تابع قانون خاصی نیست و هر کس هر طور که می تواند و برای هر مدت زمانی می تواند روزه بگیرد. همین طور روزه در فرقه های مختلف مسیحیت هم متفات است و بنابر دستورالعمل هر کلیسایی، زمان و نوع متفاوتی دارد. در آیین یهود نیز که قدیمی ترین احکام مدون شریعت را در بر دارد، روزه مورد سفارش قرار گرفته است.
واقعیت روزه در آیین زرتشت امری است که برای مسلمان‌ها گاها مخفی می‌ماند. چون روزه در آیین زرتشت با دیگر ادیان از جمله اسلام بسیار متفاوت است. در اسلام، روزه یعنی نخوردن و نیاشامیدن در مدتی معلوم است که در آیین زرتشت چنین نیست. در بهائیت نیز میرزا حسینعلی نوری روزه را در اسفند ماه، آن‌هم به مدت 19 روز پایه گذاشت یا به عبارتی کپی برداری کرد.
برای آموزش تعالیم دینی، می‌توان روزه ناقص که در اصطلاح عرفی به آن روزه کله گنجشکی می‌گویند را به بچه‌ها قبل از بلوغ آموزش داد؛ در این باره در کتب حدیثی و معارف اسلامی، روایتی در این باره از امام صادق (ع) نقل شده است؛ در عبارت شهید ثانی آمده، نظر بعضی از فقها این است که حتی کودک در نیت این اعمال می‌تواند نیت واجب کند؛ پس باید به کودک گفت که این روزه‌ای که می‌گیری، یکی از انواع روزه‌ها است.
روزه در غیر ماه رمضان، اگر نذر نشده باشد، واجب نیست و اصل اولی در روزه‌ها (غیر روزه‌های واجب و حرام و مکروه) مستحب است و لزومی در به جا آوردن آن نیست؛ مسلمان در عبادت میانه‌رو است و سخت نگرفته و خود را به رنج نمی‌افکند؛ روزه‌داریِ مدام که به روال و سیرِ طبیعی زندگی ضرر می‌رساند، نهی شده و سزاوار است در گرفتن روزه مستحبی، رعایت اعتدال صورت گیرد.
برخی با طعنه به روزه‌داران گفته‌اند که این روزه‌ای که شما می‌گیرید، به درد فقرا نمی‌خورد؛ به جای روزه‌داری باید شبیه آنان شوید تا درکشان کنید. درباره وجوب روزه می‌توان گفت که این مورد و موارد دیگری که در روایات آمده است، جزء علت‌های وجوب نیست، بلکه از فواید، حکمت‌ها و اهداف روزه‌داری است و روزه‌داران باید به این سمت حرکت کنند که روزه آنها فقط گرسنگی و تشنگی نباشد.
روزه ماه مبارک رمضان یکی از احکام اسلامی است که در دین اسلام واجب شده است. همه‌ی فرق و مذاهب اسلامی روزه ماه مبارک رمضان را واجب دانسته و در این ماه روزه می‌گیرند، که این خود یکی از اشتراکات امت اسلام است، در این ماه عزیز همان‌گونه که همه‌ی مسلمین روزه‌دار هستند، باید متحد و یکدل در مقابل دشمنان اسلام ایستادگی کنند.
رهبر معظم انقلاب در مورد فواید استغفار می‌فرمایند: «فایده بزرگ استغفار این است که ما را از غفلت نسبت به خود خارج می‌کند؛ همچنین استغفار با نیّت صادقه، صفایی ایجاد می‌کند که باعث جلب رحمت الهی می‌گردد.» ایشان در مورد گستره تأثیر استغفار فرمودند: «در همه میدان‌های زندگی، این استغفار اثر دارد، ازجمله در جنگ، ثبات قدم و نصرت که مسئله عمومی و ملّی است.»
ماه رمضان، ماه خشوع، استغفار، بازگشت به خدا، خودسازی و ماه اخلاق است. رهبر انقلاب می‌فرماید: «یکی از دستاوردهای بزرگ ماه رمضان، توبه و انابه است.» ایشان در فرق بین توبه و انابه فرمودند: «توبه برگشت از راه غلطی که ما با گناهان خود، با غفلت‌های خود، آن راه را رفتیم و معنای انابه این است که توجه به خدای متعال پیدا کنیم برای حال و آینده؛ ... توبه مربوط به گذشته است، انابه مربوط به حال و آینده است.»
ماه رمضان، ماه مهمانی خداوند است؛ در این ماه پذیرایی‌های مختلف مهیا است، ازجمله اُنس با قرآن و اجر بی‌پایان تلاوت، اُنس با نماز، اُنس با دعا، روزه، فرصت سحر ماه رمضان، لیلةالقدر و گشوده شدن درهای رحمت و مغفرت و مضاعف کردن اجر و ثواب اعمال خیری که بندگان در این ماه انجام می‌دهند؛ اگر کسی وارد این ضیافت شد، از این پذیرایی بهره‌مند می‌شود.
ام الفضل می‌گوید: «به محضر رسول (صلی الله علیه و آله و سلم) وارد شدم و عرض کردم دیشب خواب ناراحت کننده‌ای دیدم، حضرت فرمودند: خوابت را نقل کن. عرض کردم: خواب دیدم گویا قطعه‌ای از بدن مبارک شما جدا و در دامن من گذاشته شد، حضرت فرمود: خواب خوب دیده‌ای، از فاطمه (سلام الله علیها) فرزندی به دنیا می آید و در دامن تو رشد می‌کند چندی بعد...
حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) چنان بزرگوار و سخاوتمند بود که وقتی به وی اطلاع می‌دادند فردی در صدد اذیت شماست، کیسه زری که حاوی هزار دینار بود برایش می‌فرستاد. او همیشه زرها را در کیسه‌های سیصد و چهارصد و دویست دیناری می‌گذاشت و میان اهل مدینه تقسیم می‌کرد و کیسه‌های زر وی معروف بود.