مناظرات

شیعه: خود قرآن امر میکند که علاوه بر قرآن به دستورات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) رجوع کنید. «بگو: از خدا و فرستاده (او)، اطاعت كنيد! و اگر سرپيچى كنيد، خداوند كافران را دوست نمىدارد.» پس فقط اگر بخواهید با قرآن صرف (بدون رجوع به دستورات پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) همه چیز را ثابت کنیم به خطا رفتهایم.

روز دوم آیه «و لو انهم اذ ظلموا انفسهم ...» را برای شریف احمد خواندم که دلیل بر مشروعیت توسل به پیامبر است، اما شریف گفت پیامبر فقط وقتی میتواند دعا کند که زنده باشد ولی پس از رحلتش، ارتباط ما با او قطع است. من در پاسخ این شبهه سخن علمای آنها را بیان کردم که بر توسل به دعای پیامبر پس از رحلتش تاکید کرده بودند.

جوان عربی پرسید چرا شما به اموات توسل میکنید با اینکه خدا فرموده مردهها صدای شما را نمیشنوند؟ من جواب دادم: قرآن، شنیدن مردهها را رد نکرده و تشبیه مشرک به مرده بهخاطر سود نبردن از شنیدن است. او پرسید چرا از پیامبر حاجت میخواهید و او را عالم به غیب میدانید؟ من گفتم: دلیل قرآنی داریم و علمای اسلام نیز این عقیده را داشتهاند.

یک مناظرهی بسیار ساده که در نهایت به اعتراف خود وهابیت به بدعت بودن مذهبشان به پایان میرسد، به این دلیل که آنان در زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نبوده و پس از ایشان بهوجود آمدند و آن روایتی که از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده در کتب اهل سنت که علی و شیعیانش در روز قیامت نجات یافتگان خواهند بود.

وهابیان وامدار افکار و اعتقادات و مروج کتب و تالیفات کسی هستند، که از نظر علمای معاصرش و حتی اشخاصی که سالها پس از او زندگی میکردهاند، حتی بویی از اسلام نبرده است. به عبارت دیگر ابن تیمیهای که آنها به عنوان شیخ الاسلام از او یاد میکنند، به اجماع علمای همعصرش در گمراهی کامل بوده و میانهای با اسلام و تعالیم آن نداشته است.

وقتی عبارت ترجمه شد همگی بهت زده ومتعجب شده و سکوت کرده بودند. یکی از حاضرین اشکال کرد وگفت ابنحبّان می گوید «دعوتُ الله» یعنی ازخدا خواستم تامشکلم راحل کند، نه از امام رضا و درخواست ازخداوند بهتر است. استاد در پاسخ گفتند: خداوند در همهجا حضور دارد، چرا ابنحبّان برای حل مشکلاتش کنار قبر امام رضا (علیه السلام) میرود؟

به او گفتم: تنها مساله را مبهم تر کردی، با زحمت فراوان آب را با آب معنی کردی. در حالی که عصبانی شده بود گفت: چگونه؟ گفتم: اگر استواء معلوم است پس کیف نیز معلوم میباشد. و اگر کیف مجهول است، پس استواء هم مجهول بوده و از آن جدا نمیشود، فهمیدن استواء درست عین فهمیدن کیفیت است. و عقل هیچ فرقی میان توصیف چیزی و کیفیت آن نمیگذارد.

عالم شیعی به مامور وهابي گفت: شما مدعى مسلمانى هستید، در حالیکه سیره صحابه را فراموش کردید، مانند توسل عمر به پیامبر را که در زمان خشکسالی میگفت: «خدایا ما در زمان پیامبر به او متوسل میشدیم و باران رحمتت را بر ما نازل میکردی. اینک به عموی پیامبر متوسل میشویم»! این توسل را چگونه توجیه میکنید؟ آیا او را هم مشرک و کافر میدانید؟

قبل از بیان این نکات باید گفت که قرآن در آیهای آداب مناظره را در یک خط بیان میکند: «با حكمت و اندرز نيكو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشى كه نيكوتر است، استدلال و مناظره كن! پروردگارت، از هر كسى بهتر مىداند چه كسى از راه او گمراه شده است؛ و او به هدايت يافتگان داناتر است.»

در بحث مناظره ابتدا بايد موضع نزاع با وهابيان در مسأله توسل، استغاثه و شفاعت دقيقاً روشن شود. آن چه مشخص است موضع اين نزاع توسل، شفاعت و ... پس از وفات پيامبر خدا يا اولياست. پس توسل، شفاعت و...در زمان حیات هیچ مشکلی ندارد. به تعبیر دیگر: پيش از بررسى ادلّه بايد موضع نزاع را به خوبى شناخت؛ چون چه بسا طرفين به ادلهای...

آنچه در این نوشتار به آن میپردازیم، مناظرهای کوتاه میان دکتر تیجانی (اسلام پژوه تونسی و یکی از علمای اهل سنت مالکی مذهب که شیعه شد) و وهابیون است. متن این مناظره بدین قرار است. در جـده دوسـتم را ملاقات کرده، او گفت: «شیعیان پیرامون قبرها نماز میخوانند، در بقیع گریه و نوحه سرائی میکنند، بر قطعه سنگی سجده مینمایند، بر سر قبر حمزه گریه و زاری راه میاندازند و...

ظهور و حضور امام زمان (علیه السلام) برای مردم و حتی دیگر موجودات، آثار و برکات فراوانی دارد که در روایات مختلف به برخی از آنها اشاره شده است. یکی از این روایات، روایتی است که از امام باقر (علیه السلام) چنین نقل شده است: «وقتی قائم ما قیام کند، خداوند، دست او را بر سر بندگان قرار میدهد و از این طریق عقل آنان را جمع میکند و...

یکی از مسائلی که به شدت گریبانگیر وهابیت است مسئله تجسیم و تشبیه خداوند متعال است. تجسیم یعنی اینکه کسی خدا را جسم بداند و تشبیه آن است که بر خلاف آیات قرآنی مثل آیات سوره اخلاص و آیه «لیس کمثله شیء»[شوری/11] که میفرمایند: خداوند همتا و مانند ندارد، کسی اوصاف و افعال خدا را شبیه و مانند مخلوقات بپندارد. در ادامه مناظرهای خواندنی در همین زمینه، با یکی از دوستان به ظاهر سنی خود را تقدیمتان مینمایم.

یکی از اتهاماتی که مخالفین به شیعیان وارد میکنند، اطلاق کلمه رافضی بر ایشان است، میگویند رافضی بودن جرمی بزرگ است و این جرم مانع قبول خیلی از مسائل میشود از جمله اینکه رافضی بودن، مانعی بزرگ برای عدم اعتماد به اقوال و اخبار شیعیان است. در این مقاله، به بررسی صحت و سقم این سخن میپردازیم.