پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اوشو از موسسان شبه معنویتی نوپدید، در کشور هند بود که از آموزه های اصلی اوشو بحث شادی و شادکامی و مراقبه می باشد. اوشو هدف از زندگی را شادی و شادکامی می داند و معتقد است در فطرت همه انسان ها شادی و شادکامی وجود دارد فقط کافی است به آن توجه کنیم و کمک کنیم آن شکوفا شود.

اوشو می گوید:«شادمانی نخستین گلی است که شکوفا می شود و بعد از آن نوبت به گل های دیگر می رسد. نخستین گل، شادمانی است و آخرین گل، شناخت خداست و در میان این دو، گل های بسیاری وجود خواهند داشت.»(1)

اوشو مُدعی است که ادیان با لذت و شادی مخالف هستند. علت این برداشت اوشو این است که در آئین خانوادگی اوشو«آئین جین» پرهیز از تمایلات نفسانی و جسمانی و عدم دلبستگی های دنیوی و بی نیاز بودن از مال دنیا دو اصل از اصول پرهیزگاری و رفتار درست شمرده می شوند. اوشو با قیاسی غلط این تفکر را به همه ادیان نسبت داده است.

به عنوان نمونه اسلام شادی را به شادی ظلمانی و نورانی تقسیم می کند: 1. شادی که همراه لهو و لعب و بی بند و باری و غفلت از عالم معنی و خداوند باشد مذموم است.
2.لذت بردن و شاد بودن از خصیصه های مسلمان واقعی است. شادمانه ترین و عاشق ترین و با ابتهاج ترین موجود جهان خداست و چون اولین موجود و کامل ترین موجود شاد می باشد، راه شادی دائم و درست رسیدن به خدا می باشد. ابن سینا می گوید:«العارف هشّ بشّ بسّام» عارف گشاده رو، خوش برخورد و خندان است.(6)

اوشو بعد از این که می گوید فطرت و سرشت انسان توأم با شادی و شادکامی است و بذر شادی در وجود انسان ها است؛ راه رسیدن به شادی و شادمانی را مراقبه می داند. البته منظور اوشو از مراقبه پرهیزگاری دینی نیست. بلکه تصریح می کند که: «شادمانی از مراقبه می رسد نه از راه پرهیزگاری.»(2)

مراقبه در نگاه دینی، نظاره کردن و پاسداری از اعمال، اخلاق و افکار خویش است تا از آنچه که خدا از آن خشنود نیست، دور باشند. اما مراقبه در نگاه اوشو غیر از معنائی است که ذکر کردیم بلکه مراقبه در نگاه اوشو همان مراقبه آئین یوگا است که اوشو می گوید: «مراقبه آگاهی است.»(3) اوشو در توضیح مراحل مراقبه می گوید:«در مراقبه، گام نخست این است که ده دقیقه تنفس تند و ژرف از راه بینی انجام شود. چنانچه هنگام تنفس، بدنتان خواست به جنبش در آید، با آن همکاری کنید.»(4)

مراقبه تنفس از ارکان یوگا است، «حبس نفس یا دقت در دم و بازدم یکی از اصول آئین یوگا است، یوگی ها به این نتیجه رسیده بودند که ارتباط نزدیکی بین تنفس و احوال ذهنی و روانی انسان وجود دارد.»(5) اوشو مراقبه یوگا را با کمی تحریف به پیروان خود ارائه می دهد و رسیدن به شادی را بر آن محور ارائه می کند.
شادی ارائه شده توسط اوشو همراه بی بند و باری و افراط و تفریط است، شادی که بوی ظلمت می دهد و به پوچ گرائی ختم می شود. اما شادی که اسلام ارائه می دهد شادی معنوی و نورانی است.

پی‌نوشت:
1. اوشو، قطره ای در دریا، ترجمه مجید پزشکی، اصفهان، انتشارات هودین، 1383، ص68.
2. همان، ص 80.
3. اوشو، الماس های اوشو، ترجمه ی مرجان فرجی،تهران، فردوس، 1380، ص389.
4. اوشو، مراقبه، هنر وجد و سرور، ترجمه فرامرز جواهری نیا، تهران، فردوس، 1380، ص 67 و 68.
5. داریوش شایگان، ادیان و مکتب های فلسفی هند، تهران، انتشارات امیر کبیر، 1356، ج2، ص678 و 679
6. حسین بن عبدالله بن سینا، الاشارات و التنبیهات، تهران، دفتر نشر کتاب، 1381، نمط نهم، ص 391