پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ عبدالبهاء به عنوان سامان دهنده‌ی اصلی و دومین رهبر فرقه‌ی بهائیت، نظم اداری و تشکیلات سازمانی این فرقه را در سه رکن ترسیم نموده است: رکن اول مؤسسه‌ی ولایت امر، رکن دوم مؤسسه‌ی ایادی امرالله، رکن سوم بیوت عدل (محلی، ملّی و بین‌المللی).[1] وی رکن اول را در وجود نوه‌ی دختری خویش شوقی‌افندی و بیست و سه نفر از اولاد ذکور و ذریه وی قرار داد که با عقیم ماندن شوقی‌افندی این رکن از تشکیلات بهائیت تعطیل و به دست فراموشی سپرده شد. رکن دوم که برای معاونت و ترویج امر بهائی از طرف عبدالبهاء تعیین شده است در مدت سی و شش سال ولایت شوقی بر بهائیت، به فعالیت خود ادامه داد اما با مرگ شوق‌افندی، به دلیل آن‌که عزل و نصب ایادی امرالله از  اختیارات ولی‌امر بهائیت بود و پس از مرگ شوقی ولی امری در کار نبود، مؤسسه‌ی ایادی امرالله مضمحل و منحل شد و دومین رکن اساسی تشکیلات بهائیت نیز به سرانجام نرسید. سومین رکن تشکیلات بهائیت، هیأت‌هایی هستند که در سخنان حسینعلی‌بهاء و جانشینان وی، بیت‌العدل لقب گرفته‌اند. این هیأت در سه سطح بین‌المللی، ملّی و محلی پیش‌بینی شده‌اند. امروزه بهائیان از بیت‌العدل بین‌المللی به بیت‌العدل اعظم و بیت‌العدل‌های ملّی و محلی به محافل روحانی ملّی و محلی یاد می‌کنند. اعضای بیت‌العدل اعظم 9 نفر مرد بهائی‌اند که برای مدت پنج سال از طرف اعضای محفل‌های ملّی انتخاب می‌شوند. از نظر پایه‌گذار و رهبران اصلی فرقه‌ی بهائیت اعضای بیت‌العدل اعظم اُمنای خداوند و معصوم از خطا هستند.[2] و حکم آنان وحی الهی و حکم خدا محسوب می‌شود و مخالفت با آنان، مخالفت با خداست [3] و آن‌ها ملهم به الهامات غیبی هستتند.[4]
بهائیان این هیأت و تشکیلات را وسیله‌ی اتحاد و وحدت عالم می‌دانند[5] و معتقدند بیت‌العدل اعظم و زمان تأسیس آن، وعده‌ی دانیال نبی است و نیز عامل نفوذ و تأثیر در مسیر تاریخ است.[6] در سال 1951 میلادی از طرف شوقی‌افندی هیأتی به نام «جنین بیت‌العدل» منصوب شدند، از آن‌جا که انتصاب این هیأت با وصیت عبدالبهاء و دستورات قبلی او و پدرش مطابقت نمی‌کرد با مخالفت عدّه‌ای از بهائیان روبه‌رو شد اما تا زمان مرگ شوقی به کار خود ادامه داد، بعد از شوقی، چون ولی‌امری نبود تا ریاست بیت‌العدل را به عهده بگیرد، میسین ریمی آمریکایی سرپرست جنین بیت‌العدل که از طرف شوقی به این مقام منصوب شده بود و بقیه اعضای آن، به خصوص روحیه ماکسول (همسر شوقی‌افندی) بر سر جانشینی ولی‌امرالله اختلاف کردند که در نتیجه‌ی آن، میسین ریمی از جنین بیت‌العدل استعفا کرد و شاخه‌ی جدیدی در بهائیت با عنوان ریمیه‌ی بهائیه به وجود آورد و ریاست جنین بیت‌العدل و تشکیلات بهائیت در حیفا را روحیه ماکسول همسر شوقی به عهده گرفت. سرانجام در سال 1963 با حضور 56 محفل روحانی ملّی در لندن، اولین اعضای هیأت بیت‌العدل اعظم انتخاب شدند. این هیأت که مقرش در شهر حیفا و در دامنه‌ی کوه کَرمل در فلسطین اشغالی است دارای زیر مجموعه‌هایی مانند: هیأت مشاورین قاره‌ای، دارالتبلیغ بین‌المللی بهائی، مؤسسه رفاه بین‌المللی، شعبه‌ی امر سازمان‌ملل، صندوق بین‌المللی بهائی و... است.[7] رهبران اصلی فرقه‌ی بهائیت وظایف و اختیارات بیت‌العدل اعظم را چنین ترسیم نموده‌اند: الف: تشریع و تغییر احکام مسلک بهاء و تطبیق آن با مقتضیان زمان[8] ب: حل جمیع امور مشکل و مبهم و مسائل اختلافی بهائیان[9] ج: تعیین حُکام و مُبلّغین و اداره‌ی امور سیاسی و اقتصادی محافل ملّی و محلی؛ د: مرجعیت کل امور بهائیان و مأمور به هدایت جامعه بهائی و پیشرفت مسلک بهاء.[10]

پی‌نوشت:
[1]. ج. اسلمنت، بهاءالله و عصر جدید، ترجمه‌ی سلیمانی، بی‌جا، دارالنشر البهائیه، ریودوژانیرو،154 بدیع، 1988م، ص290.
[2]. حسینعلی‌نوری، اشراقات، خطی، بی‌تا، ص27.
[3]. غلامعلی دهقان، ارکان نظم بدیع، ص190.
[4]. حسینعلی‌نوری، الواح بعد از اقدس،  بی‌جا، لجنه‌ی ملّی نشر آثار امری، 1980م، ص37.
[5]. مرکز جهانی بهائیت (بیت‌العدل اعظم) قرن انوار، ترجمه‌ی هوشنگ فتح اعظم، ص81.
[6]. همان، ص81-80.
[7]. همان، ص 103-83.
[8]. حسینعلی‌نوری، اشراقات، خطی، بی‌تا، ص27.
[9]. عبدالحمید اشراق خاوری، گنجینه‌ی حدود و احکام، بی‌جا، مؤسسه‌ی ملّی مطبوعات امری، 129 بدیع، ص173.
[10]. همان، ص29.