مذهب سران تصوف
درباره مذهب سران تصوف و عقاید ایشان سوال شده است. در جواب ایشان باید گفت اکثر سران صوفیه تا حدود قرن هشتم سنی مذهب بودند. اما بعد از آن برخی از سلسله‌های صوفیه به شیعه گرایش پیدا کردند. در پاسخ به بخش دوم سوال باید گفت، عقاید همه فرقه‌های صوفیه با هم یکسان نیست، بلکه به نسبت عقاید ایشان با هم متفاوت است که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
یکی از توجیهات فرقه صوفیه، درباره‌ی مذهب سران خود، که مذهبی غیر شیعه داشتند، ادعای تقیه است تا رسوائی برملاشدن سنی بودن آنان را رفع کنند، چنان‌چه در مورد مذهب جنید بغدادی که رجال‌شناسان، سنّی‌بودن وی را مسلم دانسته‌اند، گفته‌اند که جنید به تقیه و پنهان‌کردن عقیده‌ی خود از دیگران رفتار می‌کرد.
با برملا شدن مذهب سران تصوف و آشکار شدن مخالفت مذهب آنها با مذهب ائمه اطهار (علیهم‌السلام) توسط محققین، تصوف در معضل و شوک بزرگی فرورفت. اما با کمک گرفته از توجیهات مختلف درصدد رفع این مشکل برآمدند. لذا یکی از آخرین این اقدامات چنگ‌اندازی به آراء و نظریاتی است که ذهن و فکر مریدان و مخالفین را به‌وسیله ادبیات خاص از مسیر اصلی خویش گمراه کند. کما اینکه مذهب شاه نعمت‌الله ولی را مذهب عشق خوانده‌اند. یا مذهب بایزید بسطامی را نه مذهب تسنن بلکه مذهب سکر.