پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سؤال: بسيارى از يوگی‌ها در مديتيشن مکاشفاتی را در مورد حقیقت تناسخ دیده‌اند.
پاسخ: آن‌چه يوگى‌ها و مرتاضان در حالات خاصی مثل مديتيشن مشاهده می‌کنند در حقيقت مكاشفه‌ی باطنى ناميده می‌شود. ولی ديدن رؤيا یا مکاشفه سه حالت دارد:
1. مكاشفات و مشاهدات رحمانى: كه منشأ آن، يا ملائك هستند يا در مراتب عالى آن خدا و اسماء اوست.[مصباح الشریعة، ص 446]
2. خطورات نفسانى: اين سنخ از مكاشفات تماماً ساخته و پرداخته‌ است به‌طور مثال: كسى كه عقيده خود را حقّ می‌داند و نسبت به عقيده خود تعصّب شديدى دارد ممكن است در حال خواب يا خلسه، مخالفين عقيده خود را، با صورتى زشت مشاهده کند. مسيحيان معتقدند خدا در عين يكى بودن سه تاست و عيسى مسيح، خداى مجسّم است.[یوحنا، باب 3، آیه‌ی 17] لذا ممكن است اين عقيده براى يك مسيحى اهل رياضت، تمثل يابد، چنانكه مسيحيان برای قديسه ترزا چنين مشاهده‌ای را باور دارند.
3. القائات شيطانى: برخى از مشاهدات نيز در حقيقت القائات شياطين جنّ است. «همانا شياطين به دوستان خود امورى را القاء می‌کنند.»[الأنعام/ 121] همان‌طور که شیاطین در حالت عادى می‌توانند خيالاتى را به انسان القاء كنند در حالت خواب و خلصه و مديتيشن نيز قادر به چنين كارى هستند، بلكه در خواب براى شياطين راحت‌تر است. حاصل کلام این‌که مکاشفه و رؤیا هیچ‌گونه حجیتی بر صحت عمل شخص ندارد.  

پی‌نوشت:
مصباح الشریعة، ترجمه مصطفوی، تهران، نشر انجمن اسلامی، بی‌تا.
انجیل یوحنا باب 3، آیه‌ی 17.
«إِنَّ الشَّياطينَ لَيُوحُونَ إِلى أَوْلِيائِهِم» همانا شياطين به دوستان خود امورى را القاء مى كنند.[انعام/121]