موضوع امامت یکی از جنجالی‌ترین مباحث اختلافی میان مذهب شیعه و اهل سنت است، چرا که شیعه معتقد است که امامت از اصول دین است، یعنی بعد از نصب امام و جانشین توسط پیامبر و به فرمان خداوند، مخالفت با امام و خلیفه‌ی رسول خدا و یا از پیش خود امامی دیگر را برگزیدن، باطل بوده و موجب نقصان دین، بلکه در حقیقت خروج از دین و نیز سبب عدم انتفاع از برکات اخروی و دنیوی در پی اعتقاد به نظریه صحیح دینی برای بندگان حاصل می‌شود. اما اهل سنت بر این باورند که امامت از فروع دین است، یعنی وظیفه‌ی عملی مسلمانان بوده که در هر زمانی برای خود پیشوایی را تعیین کرده و از او اطاعت و تبعیت کنند.
البته دیدگاه و آراء ضدّ و نقیض اهل سنت در کتاب‌های معتبرشان نسبت به این امر پیامدهای  خاص خود را دارد؛ علامه میر حامد حسین در کتاب خود به نقل از «الفصول» اشروسنی حنفی نقل می‌کند که هر چند امامت از فروع دین است، ولی در عین حال، منکر خلافت ابوبکر مشرک و کافر است.[1] و یا در کلمات احمد بن حنبل تصریح شده است که: «... و من خرج علی امام من ائمه المسلمین فقد شقّ عصا المسلمین و خالف الآثار عن رسول الله فان مات الخارج علیه مات میته جاهلیه.[2]... و کسی‌که خروج کرده و مخالفت با پیشوایی از پیشوایان مسلمین کند، تکیه گاه مسلمین را از بین برده و با آن‌چه از رسول خدا رسیده (اطاعت و پیروی از حکّام) مخالفت کرده و اگر با همین وضعیت که بر والی و حاکم و پیشوا خروج کرده از دنیا برود، به مرگ جاهلیت مرده است.»
لذا معلوم است که چنین تصریحی با فروع دین بودن امامت سازگاری ندارد، زیرا که ترک کننده‌ی امری از فروع دین، در صورتی که عذری نداشته باشد و در تشخیص وظیفه دینی‌اش مقصر باشد، نهایتاً فاسق بوده و از عدالت خارج می‌شود، اما اثبات کفر و مرگ جاهلیت برای ترک کننده فروع دین روی چه مناسبت و مبنایی خواهد بود؟
عالمان شیعی برای اثبات امامت که از اصول دین است چندین دلیل را مطرح کردند.[3] که یکی از بهترین ادله، همان حدیث «مرگ جاهلیت» است که پیامبر اکرم فرمودند: «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه.[4] کسی که بمیرد و امام زمانش را  نشناسد، مرگش به مانند مردن زمان جاهلیت است.»
در نتیجه بر امت پیامبر، طبق این حدیث شریف، لازم است که در هر زمانی تا روز قیامت، امامی داشته و معرفتش، شرط ایمان و منکرش، کافر و مشرک خواهد بود.
فاعتبروا یا اولی الابصار

پینوشت:

[1]. شوارق النصوص، علامه میر حامد حسین، انتشارات دلیل ما، قم، ایران، ص50.
[2]. مناقب امام احمد، ابن جوزی، دارالهجر، بیروت، لبنان، ص175. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. توضیح المراد تعلیقه بر کشف المراد، علامه حسینی تهرانی، ناصر خسرو، تهران، ایران، ج2 ص673.
[4]. فتح الباری، ابن حجر عسقلانی، دارالفکر، بیروت، لبنان، ج16 ص112.