پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پس از آنکه قریشیان در دارالندوة به این نتیجه رسیدند که ده تا پانزده نفر از همه قبایل قریش همزمان به پیامبر (صلی الله علیه و آله) یورش برده و خون پيامبر را بريزند تا قبیله خاصی مسئول آن نباشد، خداوند پیامبر (صلی الله علیه و آله) را آگاه ساخت و ایشان علی (علیه السلام) را در بستر بجای خویش خوابانید. علی (علیه السلام) چون فهمید این کار سبب سلامتی پیامبر (صلی الله علیه و آله) می‎شود با شادمانی پذیرفت و خدا را سجده نمود[1]. علاوه بر کثرت اسناد این واقعه، بزرگان اهل سنت چون حاکم نیشابوری[2] و هیثمی[3] سندهای آنرا صحیح دانسته‎اند.
امّا شبهه‎ای که حول این ماجرا مطرح شده است این است که اگر علی (علیه السلام) در یوم الدار و انذار عشیرة پیامبر (صلی الله علیه و آله) به‎عنوان جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله) تعیین شده بوده است، پس می‎دانسته که بعد پیامبر (صلی الله علیه و آله) زنده خواهد ماند بنابراین در این ماجرا مطمئن بوده شهید نمی‎شود. پس این کار وی فضیلتی محسوب نخواهد شد. در جواب می‎گوییم:
- از دو حالت خارج نیست: یا امام (علیه السلام) به علم غیب و بنا به، خلیفه پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودن، از زنده بودنش اطلاع یافته بوده، پس این خود بزرگترین فضیلت است. و یا اینکه خبر نداشته، پس این جان‎فدایی عظیم فضیلتی بزرگ است.
- به علاوه برفرض ایشان می‎دانست شهید نمی‎شود، امّا احتمال هزار بلا و مصیبت، قطع عضو و غیره بوده است. کفاری که به قصد جان پیامبر (صلی الله علیه و آله) آمده بودند وقتی ببینند با این نقشه امام علی (علیه السلام) تمام نقشه هایشان نقش بر آب شده، به احتمال زیاد، به‎این راحتی از کنار آن نمی‎گذشتند.
- سنت بداء از سنن الهی است. گرچه علی (علیه السلام) در یوم الدار خلیفه پیامبر (صلی الله علیه و آله) تعیین شده است ولی تا پایان عمر شریف پیامبر (صلی الله علیه و آله) این احتمال بود که بدائی در آن صورت بگیرد.
بنابراین در هر صورت این کار علی (علیه السلام) از بزرگترین فضایل ایشان است که حتی برخی اهل سنت آنرا از نشانه خلافت ایشان دانسته‎اند.[4]

پی‎نوشت:
[1]. حاکم نیشابوری، المستدرک: ج3 ص133. مسند احمد: ج1 ص321. تاریخ طبری: ج2 ص100. مجمع الزوائد: ج9 ص120. و بسیاری منابع دیگر.
[2]. حاکم نیشابوری، المستدرک: ج3 ص133.
[3]. الهیثمی، مجمع الزوائد: ج9 ص120.
[4]. عبدالکریم الخطیب، علی بن ابی طالب: ص105و106.

آدرس‎ها از کتاب سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة الامام علی (علیه السلام): ج2 ص9-11، نشر ولاء المنتظر.

نویسنده: سلام