تشیع و تصوف
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: «امت من بر هفتاد و سه گروه متفرق می‌شوند، که هفتاد و دو فرقه در آتش، و یک فرقه در بهشت‌اند. و آنان کسانی‌اند که تابع وصی من هستند». سپس دست مبارک را بر شانه علی(علیه السّلام) زدند و فرمودند: «سیزده فرقه از هفتاد و سه فرقه، همگی دوستی و محبّت تو را عقیده خود قرار داده‌اند، ولی یک فرقه از آنان...
در راه و روش عرفانی اسلامی، مهمترین منبع و مرجع برای تشخیص راه صواب از مسیرهای انحرافی، رجوع به روایات و کلام پیامبر اسلام و اهل‌بیت مطهر ایشان (علیهم صلوات الله) است. تصوف، امروزه با ادعای عرفانی و اینکه می‌تواند انسان را به درجات معنوی برساند، مشغول تبلیغ و جذب افراد در جوامع اسلامی و به‌خصوص در بین جوانان است که این موضوع از منظر...
تشکيل حکومت به عنوان امری برای پيشبرد جامعه به سوی هدفی والا و رهبری انسان‌ها به مقصود مد نظر تمامی انسان‌ها بوده و هست. از ميان گروه‌هايی که برای تشکيل حکومت برای رسيدن به مقاصد مختلف تلاش و کوشش فراوانی کرده‌اند، انبياء الهی بوده‌اند. ايشان برای اقامه حق و نابودی طواغيت زمان خود سعی در تشکيل حکومت‌های الهی داشته و برخی از ايشان...
بحث انحراف از ادیان الهی امروزه تبدیل به ابزاری شده برای امحاء دین خدا و به دنبال آن استعمار و استثمار ملت‌های موحد توسط دولت‌ها و قدرت‌های استکباری و این مبحث در دین مبین اسلام و از سال‌های آغازین آن با شدت بیشتر و برنامه ریزی دقیق‌تری نسبت به دیگر ادیان و مذاهب پی‌گیری می‌شده است. از همین روست که در این آخرین و کامل‌ترین دین خدا و در جامعه‌ی مسلمین...
باری چون تاریخ تصوف اسلامی را مورد بررسی قرار بدهیم، می‌بینیم که تصوف از سوی شیعه و فرَق سنی مورد اعتراض قرار گرفته است، که در ذیل به عمده‌ترین مخالفان شیعه اشاره می‌شود. این نکته گفتنی است که خواص صوفیه درواقع اصول مسلم عقیدتی شیعه را تایید کرده‌اند حال آن‌که بیشترین مشایخ صوفیه متقدم از میان اهل سنت برخاسته‌اند. باری بنا بر روایت...
فراوان پیش آمده که تحت عنوان عرفان، تندروی‌هایی می‌شود که از معارف دینی فاصله گرفته می‌شود و انواع افراط‌ها و تفریط‌ها چه در مباحث عرفان نظری و چه در مباحث عرفان عملی پیش می‌آید. عرفان عملی چیز نیست که در چند سطر بشود آن را توضیح داد. اما مقداری از خطوط کلی را که در این زمینه باید توجه داشته باشیم تا از لغزش‌هایی که در طول تاریخ...
در دین اسلام به وظایف مختلفی برای عالم اشاره‌شده است. اما آنچه بیشتر به آن تاکید شده، جلوگیری از انحراف و روشن کردن راه صواب از ناصواب است. در روایتی مسئولیت علما و دانشمندان چنین آمده است: «حارث بن مغیره می‌گوید: در راه مدینه امام صادق (علیه السلام) با من برخورد کرد و فرمود: کیستی؟ آیا حارثی؟ عرض کردم: آری. فرمود: همانا من گناه نادانانتان را به‌حساب علمای شما می‌گذارم...
مسلک تصوف دست‌خوش فراز و فرودهای متعددی بوده و احوال صوفیان، بسته به حال و روز سیاسی کشور در سده‌های مختلف، متفاوت بوده است. یکی از مهمترین دوره‌های افول تصوف در ایران، دوره‌ی حکومت صوفیه است. عوامل متعددی باعث افول تصوف گردید که در یک جمع‌بندی مختصر به عامل درونی و بیرونی تقسیم می‌شود...
نویسندگان و صاحب قلمان سنی مذهب ارادت را در حق شقیق بلخی تمام کرده‌اند. سلمی در طبقات صوفیه، ذهبی در میزان الاعتدال، قشیری در الرساله، ابن عماد حنبلی در شذرات، همه در مناقب شقیق و شرح‌حال او سنگ تمام گذاشته‌اند. جامی هم از قافله‌ی مادحان شقیق عقب نمانده ودر نفحات الانس می‌نویسد که وی در اول صاحب رای بود، (ولی بعد) صاحب حدیث گشت و سنی پاکیزه (ای گردید)...
به دنباله‌ی اقدامات برخی صوفیان در معرفی بزرگان تصوف به عنوان شخصیت‌های صوفی شیعی، به عصر امامت امام رضا علیه السلام می‌رسیم. متصوفه مدعی ارتباط بعضی از صاحب‌‌نامان صوفی با حضرت ثامن الحجج علی بن موسی الرضا علیه السلام شده‌اند، که مهمترین ایشان شخصی به نام معروف کرخی است.
در این نوشتار به ادعای برخی صوفیان می‌پردازیم که جنید بغدادی را از اصحاب خاص امام دهم و یازدهم علیهما السلام دانسته‌اند. اما با نگاهی به اسناد تاریخی، نمی‌توان ادعای صوفیان مبنی بر ارتباط بزرگان ایشان با ائمه علیهم السلام را قبول کرد. با نیم‌نگاهی به منابع متقدم صوفیه نیز به این موضوع پی می‌بریم که...
گذشته از قضاوت ذهبی، نظرات حسن بصری در بسیاری از موارد موافق با خلفا و بر خلاف اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله بوده است. مثلا راجع به جریان معراج پیامبر صلی الله علیه وآله، امامیه و شیعیان اتفاق نظر دارند که این اتفاق در بیداری بوده ولی حسن بصری معتقد است که پیامبراکرم در رؤیا و خواب به معراج رفته‌اند.
احتمالاً قدیمی‌ترین منبعی که جریان ارتباط بایزید با امام ششم علیه السلام را نقل کرده، همین کتاب النور من کلمات ابن الطیفور است که ابوالفضل محمد بن علی سهلكی، در آن شطحیات بایزید را به نقل از چند واسطه گردآوری و مکتوب کرده است. البته منابع بعدی چون عطار در تذکره و سید حیدر آملی در جامع الاسرار هم اشاره ای به این ملاقات داشته‌اند. اما...
از دیگر اشخاصی که شاخه‌ی صوفیان شیعه ادعا دارند که او از جانب ائمه علیهم السلام در امر طریقت و دستگیری مجاز بوده، ابراهیم ادهم است. وی از بزرگان صاحب نام صوفی و زاهد پیشه‌ی قرن دوم هجری بوده که با امثال فضیل عیاض و سفیان ثوری نیز سر و سری داشته است. نوشته‌اند که وی در آخر عمر به شام رفت و در یک نبرد دریایی به شهادت رسید.