پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ با توجه به آیات قرآن کریم، از جمله مهم‌ترین مواردی که مانع به وجود آمدن وحدت در بین امت اسلامی می‌شود، عبارتند از:

اهانت و سب به مقدسات سایر مذاهب:

آیات قرآن کریم به وفور بر رفتار مؤدبانه با دیگران تأکید دارند و وحی الهی در پی تربیت مؤمنان مؤدب به ادب الهی است؛ توصیه قرآن در روابط بین‌الملل با مخالفان اعتقادی این است که از قلمرو ادب انسانی و دینی خارج نشوید و به کسانی که مشرکان، به جای خدا می‌خوانند، دشنام ندهید که آنان نیز خدا را از روی دشمنی که برخاسته از نادانی است، دشنام می‌دهند.[1]

وقتی رفتار دور از ادب و اهانت‌آمیز با غیر هم‌کیشان روا نیست، به طریق اولی، نسبت به هم‌کیشان هم روا نخواهد بود و قُبح بیشتری دارد و فرقه‌های مسلمانان به هیچ وجه نباید نسبت به یکدیگر و مقدساتشان اهانتی داشته باشند؛ چون هرگونه اهانتی، موجب جریحه‌دار شدن احساسات و در نتیجه، سبب برافروخته شدن شعله‌های اختلاف و تفرقه می‌گردد؛ نمونه بازر این رفتار، اقدامات برخی از چهره‌های شاخص جریان انحرافی و افراطی «تشیع لندنی» و اهانت به مقدسات اهل‌سنت است، اقدامی که علاوه بر اینکه سبب می‌شود مخالفین شیعه به مقدسات شیعه اهانت کنند، همچنین منجر به ریخته شدن خون شیعیان بی‌گناه در مناطق مختلف شده است.

خودپسندی و تعصب:

پیروان هر فرقه و مذهبی، به طور طبیعی، مذهب برگزیده خود را نه تنها سرآمد سایر مذاهب می‌دانند، بلکه برای آن، حقانیت مطلق قائلند و به طور معمول، سایر مذاهب را فاقد آن حقانیت می‌دانند. حق شمردن خود و آیین خود، به تنهایی، خلاف وحدت نیست، بلکه تعصب بی‌جا داشتن نسبت به اعتقادات خود و اعتقاد به گمراه بودن، منحرف بودن سایر مذاهب و پیروان ایشان، این حالت روحی را پدید می‌آورد که پیروان هر مذهب، پیروان سایر مذاهب را با چشم حقارت و گمراهی و نگون‌بختی بنگرند و حاضر نباشد خود را هم‌شأن و هم‌سخن ایشان به حساب آورد.

این تعصب افراطی نسبت به اعتقادات خود و دوری از هر چه غیر آن است، گاه به جایی می‌رسد که اگر انسان سخنی بر خلاف راه‌ورسم خویش بشنود، انگشت در گوش می‌گذارد و جامه بر سر می‌کشد و پا به فرار می‌نهد؛ مبادا حقیقتی بر خلاف آنچه با آن خو گرفته، بر او روشن شود؛ درحالی که آیات قرآن، هدایت یافته‌ترین افراد را کسانی می‌داند که به سخنان مختلف گوش داده و از بهترین آنها تبعیت می‌کند.

مفسرین ذیل آیه 53 سوره مؤمنون[2] با اشاره به این نوع از تعصب و جهالت می‌نویسند: «این آیه، یک حقیقت مهم روانی و اجتماعی را بازگو می‌کند و آن تعصب جاهلانه احزاب و گروه‌هاست که هر یک، راه و آیینی را برای خود برگزیده و دریچه‌های مغز خود را به روی هر سخن دیگری بسته‌اند؛ این حالت -که از خودخواهی و حبّ ذات افراطی سرچشمه می‌گیرد- بزرگ‌ترین دشمن تبیین حقایق و رسیدن به اتحاد و وحدت امت‌هاست».[3]

بنابراین باید گفت که این حالت که از خودخواهی و حب ذات افراطی و خودپسندی سرچشمه می‌گیرد، بزرگ‌ترین دشمن تبیین حقایق و رسیدن به اتحاد و وحدت امت‌ها است.

پی‌نوشت:
[1]. «وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ»؛[انعام/108] «(به معبود) کسانی که غیر خدا را می‌خوانند دشنام ندهید، مبادا آنها (نیز) از روی (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند!»
[2]. «فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُرًا  كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ»؛[مؤمنون/53] «امّا آنها کارهای خود را در میان خویش به پراکندگی کشاندند و هر گروهی به راهی رفتند (و عجب اینکه) هر گروه، به آنچه نزد خود دارند خوشحالند!»
[3]. مکارم شیرازی، ناصر، برگزیده تفسیر نمونه، ج3، ص256.