پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب _ یکی از احکام مذهبی فرقه اهل حق پرداخت زکات فطره، سرانه به سران اهل حق به عنوان «پیر» و «دلیل» می باشد. بر اساس این دستور پیروان این فرقه، وجوه مختلفی به مناسبت ایام روزه داری( روزه سه روزه) و عید فطر به نام سرانه یاری (هر سال برای هر نفر سه ریال پردی وری است که معادل ارزش سه مثقال نقره خالص می باشد. مثلاً یک خانواده پنج نفره پانزده مثقال نقره خالص در سـال بـه رهبرانشان می دهند) سرفطر یاری (پنج شاهی پردی وری معادل یک ربع مثقال نقره خالص، در روز عیدی که بعد از سه روز روزه اعلام می کنند و شامل تمام افراد خانواده می شود )، نذر، و نذر ثبت اعمال به خاندان پیر و دلیل می پردازند. (1)

علاوه بر موارد فوق در شب شانزدهم ماه، یک گرده (کلوچه) به نام گرده رزبـاری به ازای هـر نـفـر، درست و صرف می شود.(2)

در مورد سرانه یاری و چگونگی تقسیم آن بین پیر و دلیل چنین گفته اند:

در آن عید شاهی به صلح و سبیل           سرانه دهند مر به پیر و دلیل

به هر سال باید سری سه هزار              به پیر و دلیل هم دهند زین قرار

دوتا مال پیر و یکی بر دلیل               دهند دایم از امر ربّ جلیل

بعد در جای دیگر  ضمن مشخص نمودن پیر و دلیل می گوید:

دلیل داوود است پیر روح الامین                  به آنها رسد هر که بُد جانشین. (3)

بنا براین در حال حاضر که داوود به عنوان «دلیل» و روح الامین یا بنیامین به عنوان «پیر» وجود خارجی ندارند، سر فطر را به خاندان های آن ها می دهند، اگر چه خاندان آنها هم وجود نداشته باشند و کسی مدعی نباشد که  از اولاد داوود و یا بنیامین است، بنابراین بزرگان محلی فرقه این وجوهات را تصرف و مصرف می کنند. البته برخی افراد اهل حق به آن پایبند نبوده و چنین مقرراتی را ساخته و پرداخته مرشدان و سادات فرقه می دانند.

سرفطر یا زکات مقرر این سه روز و روزه سه روزه، دست آویزی برای سود جویی رهبران و بدعتی بیش نمی باشد، چرا که علی رغم ادعای انتساب این دستور به رب جلیل در متون فوق، هیچ منشأ و مستند شرعی نداشته و در شرع مقدس اسلام چنین زکاتی وجود ندارد و رهبران و مرشدان نمی توانند عبادتی را وضع نمایند، وضع قوانین و مقررات شرعی باید پایه و ریشه وحیانی و یا بر اساس روایتی صریح باشد که در این مورد هیچ آیه و روایتی نداریم. در اسلام، فطریه و زکات و حتی بخشی از خمس به افراد فقیر می رسد؛ اما در اهل حق، حتى فقيرهـا نیز باید این مبلغ را به سرانشان بدهند.

پی نوشت:

(1). سرسپردگان، خواجه الدین،سید محمد علی، کتابخانه منوچهری، تهران،1362، ص۷۲ـ۷۳

(2). برهان الحق، الهی، نورعلی، جیحون، تهران، ص147

(3). جیحون آبادی، نعمت الله، شاهنامه حقیقت، ص196