قیام و نهضت عاشورای حسینی و آثار و پیامدهای آن، در هر زمان، خود را بیشتر نمایان می‌کند، اما هم‌چنان شبهات و اشکالات گوناگون تاریخی، کلامی، فقهی و... در این زمینه وجود دارد که از سوی مغرضین و مخالفین اهل بیت پیامبر، در هر برهه‌ای از زمان مطرح می‌شود؛ مثلاً یکی از شبهات ماهواره و سایت‌های ضد شیعی این است که اگر چه معمولاً عزاداری برای امام حسین (علیه‌السلام) توسط شیعیان انجام می‌گیرد، ولی دعوت کنندگان پسر پیامبر، مردم کوفه بودند و کوفه هم در آن زمان مرکز و محل تجمع شیعیان بوده و همان مردم باعث شدند که پسر پیامبر در کربلا تنها بماند و او را به شهادت برسانند.
در جواب به این شبهه، به اختصار باید گفت که:
اولاً: بدون آشنایی به کتب تاریخی و تحقیق وسیع ذیل این موضوع، و نیز شناختن جامعه و افکار حاکم بر مسلمانان در آن برهه از زمان، نمی‌توان به راحتی بفهمیم که حقیقت امر چه بوده و واقعیت‌های موجود در جامعه‌ی اسلامی آن روزگار را به درستی درک کنیم.
ثانیاً: شیعیان خالص کوفه جمعیت حداکثری نبودند و آن مقداری هم که ساکن بوده و حضور داشتند، سلطه‌ی هر طاغوت و حاکم ناحقی مانند معاویه را به راحتی نمی‌پذیرفتند، ولی تعداد آنان کم بوده است.
ثالثاً: جرثومه‌ی فسادی مثل معاویه، که به هیچ عقیده و مذهبی پایبند نبوده، از راه‌های مختلف، علاوه بر کارشکنی، با گماردن افرادی مانند ابن زیاد و... به دنبال تعقیب و دستگیری شیعیان در آن برهه از تاریخ اسلام بوده است تا جمع آنان را پراکنده کرده، به طوری‌که در کوفه افراد سرشناسی مانند حجر بن عدی و ... را به طرز فجیعی به شهادت رساندند تا شیعیان رشد و نمو و قدرت پیدا نکنند.[1]
رابعاً: این سخن صریح معاویه است که طی نامه‌ای خطاب به امام حسین (علیه‌السلام) از تعداد کم شیعیان سخن به میان می‌آورد و می‌نویسد: «آگاه شده‌ام که گروهی از مردم کوفه تو را به اختلاف بین امت دعوت کرده‌اند، می‌دانی که مردم عراق با پدر و برادرت چه کرده‌اند...»[2]
خامساً:  مردم کوفه همگی از سران خالص و طرفدار امام حسین (علیه‌السلام)، به مانند سلیمان بن صرد خزاعی، مسیب بن نجبه، مختار ثقفی، رفاعه بن شداد، حبیب بن مظاهر اسدی و ... نبودند، چرا که در میان نامه‌دهندگان به امام حسین (علیه‌السلام) سران و بزرگان از زعمای خوارج، مانند شبث بن ربعی، حجار بن ابجر، زید بن حارث، یزید بن رویم، عزره بن قیس، عمر بن حجاج زبیدی، محمد بن عمیر تمیمی و ... هم بودند. اینان در مسائل سیاسی خبره و ورزیده بودند، لذا به این نتیجه رسیده بودند که اگر امام حسین (علیه‌السلام) در این قیام و حرکت پیروز شد، برای خود جایی باز کرده باشند و از قافله عقب نمانند.[3]
سادساً: اگر مردم کوفه به امام و پیشوای خود لبیک گفتند، در حقیقت به وظیفه اسلامی و شرعی خود عمل کردند و طبق دستورات قرآن و سنت پیامبر، بهترین انسان زمان خود را به خلافت و امامت برگزیدند، لذا نامه‌هایی که به امام حسین (علیه‌السلام) نوشتند، در حقیقت مخالفت صریح با یزید شراب‌خوار و هرزه و ... بود تا جامعه اصلاح شود...
سابعاً: مردم کوفه دارای قبایل و قومیت‌های گوناگونی بودند و اجتماع آنان با گرایش‌های خاصی بود که تشکیل می‌شد، مثلاً شیعیان خالص، منافقان از خوارج، مروانیان، عثمانیان و ...، و از همین جهت بوده که همیشه و در طول تاریخ صدر اسلام، در اختلاف و اضطراب به سر می‌بردند و در بین آنان کسانی بودند که با حکومت بنی‌امیه، یعنی معاویه و یزید همکاری می‌کردند و اخبار کوفه را گزارش می‌دادند و خود را شیعه بنی‌امیه و یزید می‌دانستند.[4]
ثامناً: اگر گفته شده که اهل کوفه شیعه بوده‌اند، به آن دلیل بود که مردم کوفه، حضرت علی (علیه‌السلام) را برتر از معاویه و عثمان می‌دانستند و در کوفه، شیعه به معنای اصطلاحی آن کمتر بوده است.
در نتیجه در جریان کربلا که امام حسین و اصحاب قلیل آن حضرت به شهادت رسیدند، به خاطر دگرگونی اوضاع کوفه و بسته شدن راه‌ها، شیعیان مخلص و واقعی نتوانستند در کربلا حضور پیدا کنند، فلذا مدعیان دروغینی که می‌گویند امام حسین (علیه‌السلام) را شیعیانش کشتند، این سخن دروغ بیش نبوده و جهل و نادانی خود را آشکار کردند. فاعتبروا یا اولی الابصار

پی‌نوشت:

[1]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، کتابخانه آیت الله نجفی مرعشی، قم، ایران، ج3 ص15.
[2]. «وقد أنبئت آن قوماً من اهل کوفه قد دعوک الی الشقاق و اهل العراق من قد جرّبت قد افسدوا علی ابیک و أخیک...» تاریخ اسلام، ذهبی، دارالکتاب العربی، بیروت، لبنان، ج2 ص340.
تذکره الخواص، سبط بن جوزی، منشورات شریف الرضی، قم، ایران، باب مسیر مسلم بن عقیل و قتله، ص220.
[3]. مع الحسین فی نهضته، اسد حیدر، دارالتعاریف للمطبوعات، ص77.
[4]. الفتوح، ابن اعثم کوفی، دارالضواء، بیروت، لبنان، ج 5-6 ص36.