پرسش: آیا می‌توان بین تقدم اسلام حضرت علی(علیه السلام) و ابوبکر جمع کرد؟
بعضی‌ها در برخورد با روایات تقدم ایمان و اسلام حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)، در پی آن هستند که، ابوبکر و حضرت علی(علیه السلام) را در این مورد با هم جمع کنند تا هم مقام حضرت را پایین آورده و هم منزلت ابوبکر را حفظ کنند.
ابن کثیر و دیگران می‌گویند: «بهتر آن است که گفته شود: اوّل مسلمان از مردان حرّ و آزاده ابوبکر، و از بچّه‌ها علی، و از زنان خدیجه و از موالی زید بن حارثه و از بردگان بلال است.»[1]

پاسخ:
اوّل: از طبری به سند صحیح نقل شده که: «قال: قلت لأبی: أکان ابوبکرأولکم إسلاما؟ فقال: لا، و لقد أسلم قبله أکثر من خمسین...[2]، اسلام آوردن ابوبکر بعد از اسلام آوردن پنجاه نفر بوده است.»
دوم: در مورد سنّ حضرت علی(علیه السلام) هنگام اسلام آوردنش اختلاف است؛ زیرا از دوازده سال تا شانزده سال گفته شده است. و برخی بیش از این حدّ نیز گفته‌اند.
سوم: بزرگی و عظمت شخص به سنّ او نیست؛ بلکه به رشد عقلی و تعالی روحی اوست، که حضرت علی(علیه السلام) در آن سن و سال همه‌ی آن را دارا بوده است.
چهارم: بیهقی گفته است: « و عن البیهقی أن الاحکام إنما تعلقت بالبلوغ فی عام الخندق، و فی لفظ فی عام الحدیبیة و کانت قبل ذلک منوطة باتمییز...[3]، تحدید بلوغ  بعد از هجرت در جنگ خندق بوده، و قبل از آن اعتماد بر تمییز و درک بوده است،و مدار تکلیف و دعوت به اسلام و ایمان، بر ادراک و تمییز است. و اگر حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) از این قوه ادراک و تمییز برخوردار نبود، پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) هرگز او را به اسلام دعوت نمی‌کرد و اسلام او را قبول نمی‌نمود.

پی‌نوشت:
[1]. اسماعیل بن عمر، ابن کثیر، البدایة و النهایة، دارالفکر، بیروت، ج3، ص27،29.«قال ابن جرير و قال آخرون:كان أول من أسلم زيد ابن حارثة،ثم روى من طريق الواقدي عن ابن أبى ذئب،سألت الزهري من أول من أسلم من النساء؟قال خديجة.قلت فمن الرجال،قال زيد بن حارثة.و كذا قال عروة و سليمان بن ياسر و غير واحد أول من أسلم من الرجال زيد بن حارثة.و قد أجاب أبو حنيفة رضى اللّٰه عنه بالجمع بين هذه الأقوال بان أول من أسلم من الرجال الأحرار أبو بكر،و من النساء خديجة،و من الموالي زيد بن حارثة،و من الغلمان على بن أبى طالب رضى اللّٰه عنهم أجمعين.»
[2]. محمد بن جریر، طبری، تاریخ طبری، بی نا، بیروت، ج2، ص316.
[3]. علی بن ابراهیم، حلبی، سیرة الحلبی، ج1، ص383.