پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ خانم مری بویس (Mary Boyce) استاد دانشگاه لندن در رشته مطالعات زرتشتی و ایران‌شناسی، در کتاب مشهور خود «زرتشتیان، باورها و آداب دینی آنها» از واکنش داریوش کبیر، به اغتشاشات و شورش‌ها می‌گوید: سرکوب و کشتار!
داریوش کبیر، پس از اینکه به حکومت رسید، برای تحکیم جایگاه خود در خاندان حکومتی، با دختر کورش کبیر ازدواج کرد. ولیکن در همان ابتدای کار، شورش‌ها و اغتشاشات مختلفی در ایران، علیه حاکمیت داریوش رخ داد. لذا او برای تثبیت فرمانروایی خود مجبور شد «سخت بجنگد». او برای خود نوعی مأموریتی الهی قائل بود. می‌گفت که به فرمان اهورامزدا، شورش‌ها و آشوب‌ها را فرونشاند و اکنون گزارش اقدامات او در کتیبه بیستون موجود است.[1] پیش‌تر نیز در این باره سخن گفتیم که طبق نص صریح کتیبه بیستون، داریوش، بسیاری از اغتشاشگران و شورشیان را از دم تیغ گذراند و آنان را به شدت سرکوب کرد.(بنگرید)
اکنون آیا به راستی، داریوش حق داشت چنین رفتار کند؟ اگر داریوش چنین نمی‌کرد، چه اتفاقی در ایران‌زمین می‌افتاد؟ آیا ممکن بود که این سرزمین دچار هرج و مرج و سقوط شود؟ آیا برای حفظ جامعه باید دست به خشونت زد؟ آیا چنین رفتارهایی از لوازم مدیریت جامعه است؟ قضاوت با خوانندگان.

پی‌نوشت:
[1]. مری بویس، زرتشتیان باورها و آداب دینی آن‌ها، ترجمه عسکر بهرامی، تهران: نشر ققنوس، 1391، ص 81-82. به نقل از کتیبه بیستون و همچنین کتیبه نقش رستم، الف، سطر 1-8 و 31-36 و 48-51.