پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ نظام سیاسی شیعه، بر اندیشه امامت و ولایت استوار است. شیعیان با مستندات موجود در کتب اسلامی، جانشین بعد از پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله را منحصر در دوازده نفر برشمرده‌اند که آن را تحت عنوان امامان دوازده‌گانه یاد می‌کنند.

یکی از دلایل این دیدگاه، بشارت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله به دوازده خلیفه بعد از خود است. این بشارت در کتب معتبر حدیثی اهل سنت، آمده است. این روایت با الفاظ مختلف، در صحیحین و دیگر کتب حدیثی هم‌چون المستدرک علی الصحیحین،[1] مجمع الزوائد[2] و ... نقل شده و با توجه به کلام عالمان حدیث‌شناس اهل سنت، این روایت حسن (روایت حسن، همچون روایت صحیح است، با این فرق که راویان نسبت به روایت صحیح، از قدرت ضبط کمتری بهره برده‌اند) است.[3]

شیعه معتقد است که پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، در قالب‌های مختلف، همچون نقل آیات (آیه مباهله، آیه ولایت و ...)، و روایات (به عنوان مثال حدیث منزلت و ...) در مسیر شناسایی این افراد به مسلمانان، قدم برداشته است؛ اما اهل سنت، از آنجا که نتوانستند به اصل حدیث خدشه وارد کنند، به دنبال تضعیف حدیث، از راه‌های مختلف دیگر هستند که در اینجا به یکی از آن‌ها اشاره می‌شود:

شمارش آن دوازده نفر و تطبیق آن بر حاکمان ظالم؛ به عنوان مثال، چهار خلیفه اول، معاویه، یزید، معاویه دوم، مروان بن حکم، عبدالملک بن مروان، ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک و  عمر بن عبدالعزیز؛ این تطبیق در حالی است که برخی از این افراد، هم‌چون معاویه،[4] و مروان، بنا به تصریح علمای اهل سنت، از سوی پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله لعن شده‌اند.

پی‌نوشت:
[1]. نیشابوری، حاکم، المستدرک علی الصحیحین، دار الكتب العلمية، ج3، ص715 و 716.
[2]. هیثمی، نورالدین، مجمع الزوائد، مكتبة القدسی، ج5، ص190.
[3]. ابن حجر هیثمی، الصواعق المحرقه، مؤسسه الرساله، ج1، ص55.
سیوطی، جلال الدین، تاریخ الخلفاء، مكتبة نزار مصطفى الباز، ص14 و 15.
[4]. هیثمی، نورالدین، مجمع الزوائد، مكتبة القدسی، ج1، ص113.