پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ به گواهی تاریخ، هنگامی‌که خبر غصب فدک به فاطمه علیهاالسلام رسید، حضرت به همراه تعدادی از زنان، به سوی مسجد رهسپار شدند. تاریخ، این واقعه را این‌گونه ثبت کرده است: زهرا علیهاالسلام به سوی مسجد حرکت کرد، در حالی‌که راه رفتن او شبیه به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بود، این در حالی بود که خانه زهرا علیهاالسلام با مسجدالنبی یک دیوار فاصله داشت و درب خصوصی از خانه حضرت فاطمه علیهاالسلام به مسجد باز می‌شد، اما با این اوصاف، حضرت از درب عمومی وارد مسجد شد و جمعیت زیادی از زنان را با خود همراه کرد تا کسانی‌که توجه به قضیه ندارند، متوجه شوند.

همه این رفتارها، دلالت بر یک استراتژی و تاکتیک بود که حضرت فاطمه علیهاالسلام با این رفتار، خواست هم از نظر عاطفی و هم از نظر سیاسی، بر رفتار مسلمین اثر بگذارد و در یک فضای آماده، ابوبکر و عمر را در غصب خلافت توبیخ کند.[1]

هنگامی‌که حضرت به مسجد وارد شد و روبروی خلیفه قرار گرفت، به‌گونه‌ای سخن گفت که همه به یاد سخنان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله افتادند و شروع به گریستن کردند؛ هنگامی‌که مجلس آرام شد، حضرت، خطبه‌ای را که مشتمل بر حمد خدا و درود بر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بود، ایراد کرد و از فرصت به‌وجود آمده، به نحو احسن استفاده کرد و ابوبکر، عمر  و مسلمانانی که تن به این خلافت داده بودند را توبیخ کرد، و در مقابل، از محاسن و کارهای امیرالمؤمنین علیه‌السلام تمجید کرد.[2]

حضرت فاطمه علیهاالسلام اگر چه در این سخنرانی به‌یاد ماندنی که در تاریخ به یادگار ماند و به خطبه فدکیه معروف شد، از فدک سخن راند، اما هدف اصلی حضرت، دفاع از ولایت و غدیر بود؛ به‌گونه‌ای که این مطلب در سخنان حضرت نمایان بود، حتی سخن از فدک نیز در راستای حمایت از ولایت بود، زیرا هیچ حکومتی بدون در دست داشتن ثروت، نمی‌تواند کشور را اداره کند، خصوصاً آن‌که فدک، نه یک زمین معمولی، بلکه زمینی بزرگ و پر منفعت بود که توان اداره یک حکومت را داشت.[3]

هدف زهرا علیهاالسلام از درخواست فدک، امور مادی نبود، زیرا به شهادت تاریخ، زهرا علیهاالسلام با وجود در اختیار داشتن فدک، از سال 7 تا 11 هجری و با وجود سرمایه هنگفتی که از این طریق عایدش می‌شد، بسیار زاهدانه زندگی می‌کرد.

پی‌نوشت:
[1]. جریان حضور حضرت فاطمه علیهاالسلام در مسجد و سخنرانی ایشان در مسجد را منابع روایی شیعه و سنی نقل کرده‌اند.
ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، ج16، ص211 و 249.
[2]. طبرسی، الاحتجاج، نشر مرتضی، ج1، ص98.
[3]. «ابن ابی‌الحدید می‌گوید: از یکی از متکلمین امامی به نام علی بن تقی در رابطه با فدک پرسیدم و او گفت که سرزمین آبادی بود که توان اداره یک حکومت را داشت و از همین رو، خلفاء فدک را از فاطمه علیهاالسلام گرفتند.» ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، ج16، ص236.