عوامل پيدايش نظريه همساني تشيع و غلو
درباره علل و عوامل پيدايش و گسترش نظريه همساني تشيع و غلو به سه جهت ميتوان اشاره كرد:
1 - جهل به معناي غلو
2 - عدم شناخت مفهوم تشيع
3 - عدم آگاهي از موضعگيري اماميه نسبت به غلو و غاليان
«غلو» امري است كه همه مذاهب اسلامي با آن به مخالفت پرداختهاند؛ زيرا قرآن و سنت شديدا با آن به مقابله و مبارزه برخاسته است، ولي مشكل اساسي در جامعه اهل سنت؛ خصوصا وهابيان، عدم درك صحيح از مفهوم و حدود و قيود غلو است.
از زماني كه وهابيت پا گرفت تا به امروزه، اين فرقه تعريفي عجيب و غريب را از مفهوم «غلو» رواج دادهاند. تعريفي كه سرانجام جز متهم نمودن ديگر مذاهب اسلامي را در پيش ندارد.
دانشمند معاصر اهل سنت «يوسف قرضاوي» اين حالت تاسفبار را كه از كينهها و عقدههاي چركين وهابيان سرچشمه گرفته، چنين به تصوير ميكشد:
«وارونه جلوه دادن شعاير اسلامي و در هم شكستن نمادهاي ديني و تخريب ارزشها، آرزوي برخي از مسلمانان شده است. سال گذشته كه از كشور عربستان ديداري داشتم، امري دهشت بار و تاسفآميز را مشاهده كردم. مجموعهاي از كتابها منتشر شده بود كه دانشمندان و بزرگان را هدف تيرهاي اتهام و شماتت خود قرار ميداد. كتابهايي كه به توسط برخي از هواداران سلفيه نوشته شده بود. آنان هيچ دانشمند پيشين و معاصر را از تهمت و افترا و مذمت و بدگويي بيبهره نگذاشتهاند. هر كسي را به گونهاي زير سوال برده و در اين جهت بين مرده و زنده فرقي نگذاشتهاند».(395)
«محمد غزالي» پيشواي سنيان معاصر، فهم وهابيان را از دين فهمي غريب و نامانوس دانسته و آن را خطرناكترين دشمن اسلام ميشمارد. او ميگويد: «رشد اسلامگرايي از چند سو تهديد ميشود كه خطرناكترين آنها، نوعي تفكر مذهبي در لباس بنيادگرايي تندرو است كه حتي سلفيان راستين نيز از آن بيزارند».(396)