د) شيخيه‏ى «بابيّه»

از رويدادهاى مهم در فرقه‏ى شيخيّه پس از درگذشت سيّد كاظم رشتى، ادّعاى جانشينى وى از سوى ميرزا على محمّد شيرازى و اعلام حمايت برخى از عالمان شيخى و شاگردان سيّد از او بوده است. آن ادّعا و اين اعلام حمايتِ نا ميمون، منشأ بسيارى از انحرافات عقيدتى و كفر و ارتداد رييس گروه و ساير طرفداران وى گرديده است.
چنان كه اشارت رفت، ادّعاى «شيعه‏ى كامل» يا «ركن رابع» و «ناطقيت» در ميان فرقه‏ى شيخيّه، زمينه ساز ادّعاى «بابيّت» و پذيرش آن از سوى جمعى از طرفداران اين فرقه شد كه خود، فرقه‏ ى مستقلى ديگرى را تشكيل دادند و به نام «بابيّت» شناخته شده اند.
ادّعاى دروغين «بابيّت»، هر از چند گاهى، از زمان ائمّه عليهم‏ السلام تا قرن حاضر، كم و بيش رواج داشته است، امّا هيچ يك از مدّعيان دروغين آن، به اندازه‏ى ميرزا على محمّد باب، جامعه‏ ى اسلامى را به انحراف نكشاند. علاوه بر آن ـ چنان كه خواهد آمد ـ ميرزا على محمّد باب، غير از ادّعاى دروغين بابيّت، ادّعاى ديگرى را مطرح كرد كه زمينه ساز فرقه‏ى ديگرى به نام «بهائيت» شد.
به توفيق الهى، در ادامه‏ى اين سلسله مقاله ‏ها، جوانب موضوع را پيگيرى مى‏ كنيم. اينك به معرّفى فرقه‏ ى «بابيّه» مى‏ پردازيم.
بنيانگذار فرقه‏ ى «بابيه»
فرقه‏ ى «بابيّه» به دست ميرزا على محمّد شيرازى، ملقّب به «باب» تأسيس شد. بابيّه، او را «حضرت اعلى» و «نقطه‏ى اولى» هم لقب داده‏ اند. وى، فرزند سيّد رضاى بزّاز است.(11) او، در يكم محرم سال 1235 هجرى، مطابق با 13 اكتبر 1819 ميلادى، در شيراز به دنيا آمد.(12) مادر او، فاطمه بيگم نام داشت. در طفوليّت، پدرش وفات كرد و او تحت حمايت عموى خود حاجى سيّد على تربيت يافت.
وى، تحصيلات ابتدايى‏ اش را در شيراز آغاز كرد و در نوجوانى به بوشهر رفت و نزد شخصى به نام شيخ محمّد كه به «شيخ عابد» شهرت داشت، به تحصيل پرداخت.(13)
شيخ عابد كه از شاگردان شيخ احمد احسايى و سيّد كاظم رشتى بود(14) در بوشهر (ايران) به تعليم و تربيت و تدريس اشتغال داشت. سيّد على محمّد، نزد او، به خواندن و نوشتن پرداخت و قسمتى از ادبيات فارسى و عربى و كلّيات مطالب و آموزه‏ هاى شيخيه را آموخت و بدين ترتيب از همان دوران، با نام رؤساى شيخيّه (احسايى و رشتى) آشنا شد.