پرسش:

چرا و به چه استنادى على(عليه السلام) را فاروق و جدا كننده حق و باطل مى خوانيد؟

پاسخ:

دليل اين ادعاى شيعيان، فرمايشات پيغمبر(صلى الله عليه وآله) است كه با استناد به منابع اهل سنت درباره آن بحث مى شود.

بسيارى از علماى اهل سنت، چون شيخ سليمان بلخى حنفى در باب 16 ينابيع الموده، ابو جعفر احمد بن عبدالله شافعى، مير سيد على همدانى شافعى در مودة القربى و همچنين محمود بن يوسف گنجى شافعى در كفاية الطالب، حديثى را به نقل از ابوذر غفارى از رسول گرامى اسلام(صلى الله عليه وآله) نقل مى كنند كه آن حضرت چنين فرمود: «به زودى بعد از من فتنه اى برپا مى شود، پس اگر چنين شد شما ملزم هستيد كه با على بن ابى طالب باشيد چون او اولين كسى است كه مرا مى بيند و روز قيامت با من مصافحه مى كند. او با من در مرتبه اى بلند و عالى است. او جدا كننده بين حق و باطل است.»(1)

محمد بن طلحه شافعى در «مطالب السئول»، بيهقى در «سنن» و نورالدين مالكى در «فصول المهمه» از ابن عباس و سلمان فارسى نقل مى كنند كه پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله) با دست مبارك خود به سوى على ابن ابى طالب(عليه السلام) اشاره كرده و فرمود:
«به درستى كه على اول كسى است كه به من ايمان آورده و اول كسى است كه روز قيامت با من مصافحه مى كند. و اين على، صديق و راستگوى بزرگ است و او فاروق اين امت است كه حق و باطل را جدا مى كند.»(2)

امام احمد حنبل در مسند و امام فخر رازى در تفسير كبير خود از پيامبر خدا(صلى الله عليه وآله)چنين نقل مى كنند:
«على همراه حق و حق همراه على است هر جا حركت كند»(3)

و يا فرمايش ديگرى مبنى بر: «على با حق و حق با على(عليه السلام) است. على(عليه السلام) به طرف حق مى رود، هر گونه كه حق حركت كند.»(4) از اين دو حديث مى توان استنباط نمود: كسى كه همواره با حق باشد و يا حق همراه او باشد، ملاك تشخيص حق نيز مى باشد.

در پايان به ذكر يك واقعه تاريخى بسنده مى كنيم:
وقتى به ابو ايوب اعتراض كردند و از او پرسيدند كه چرا به طرف على بن ابى طالب(عليه السلام) رفتى و با ابوبكر بيعت نكردى؟ ابوايوب در پاسخ گفت: روزى خدمت پيغمبر رسيدم پس از مدتى عمار ياسر هم وارد شد و از آن حضرت سؤالى پرسيد. حضرت رسول(صلى الله عليه وآله) ضمن صحبت هايش فرمود: «اى عمار! اگر تمامى مردم به راهى بروند و على به تنهايى راه ديگرى را در پيش گيرد، پس به راهى كه على ابن ابى طالب(عليه السلام)مى رود برو. اى عمار از همه مردم بى نياز شو; زيرا على(عليه السلام) تو را از راه هدايت باز نگرداند و تو را به راه هلاكت و گمراهى راهنمايى نكند. اى عمار! اطاعت على اطاعت من و اطاعت من اطاعت خدا است.»(5)

**************************************************************************************

1  . ينابيع المودة لذوى القربى، ج 1، ص387 ; تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص450 ; مناقب آل ابى طالب، ج 2، ص287 ; شبهاى پيشاور، ص497 «ستكون من بعدي فتنة فإذا كان ذلك فالزموا علي بن أبي طالب فإنّه أول من يراني و أول من يصافحني يوم القيامة و هو الصديق الأكبر و هو فاروق هذه الأمة يفرق بين الحق و الباطل».
2  . المعجم الكبير، ج 6 ، ص269 ; مناقب اميرالمؤمنين على(عليه السلام)، ج 1، ص267 ; مجمع الزوايد، ج 8 ، ص102 ; تاريخ مدينه دمشق، ج 42، ص41 ; شبهاى پيشاور، ص498 «هذا أوّل من آمن بي و أوّل من يصافحني يوم القيامة و هذا الصديق الاكبر و هذا فاروق هذه الأمّة يفرق بين الحق و الباطل».
3  . مناقب آل ابى طالب، ج 2، ص260 ; شبهاى پيشاور، ص499 «عليّ مع الحقّ و الحقّ مع عليّ حيث دار».
4  . بحار الانوار، ج 28 ص190 ; مجمع النورين، ص73 ; شبهاى پيشاور، ص499 «عليّ مع الحقّ و الحقّ مع عليّ يميل مع الحق كيف مال».
5  . السقيفة، ص67 ; شبهاى پيشاور، ص506
«يا عمار إن سلك الناس كلّهم وادياً و عليّ وادياً فاسلك وادي عليّ و خل عن الناس، يا عمّار علي لا يردك عن هدى ولا يدلّك على ردى، يا عمّار طاعة علي طاعتي و طاعتي طاعة الله» ; حليه الاولياء، حافظ ابو نعيم ; مطالب السئول، محمد بن طلحه شافعى ; ينابيع المؤده، باب 43، سليمان بلخى حنفى، ج 2، ص287 ; مودة القربى، مودت پنجم، مير سيد على همدانى شافعى ; بلاذرى ـ تاريخ و...