پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ کربلا دو مرتبه به شدّت، توسط سلطان عثمانی مورد تهاجم قرار گرفت. حملۀ اول در سال 1241 ه.ق. و در زمان شیخ احمد احسائی اتفاق افتاد و حملۀ دوم در سال 1258 ه.ق. و در زمان سید کاظم رشتی رخ داد. در این نوشتار پیرامون حملۀ دوم عثمانیان، مطالبی را ارائه خواهیم کرد. آنطور که از شواهد برمی‌آید، عاملِ اصلی حملۀ دوم عثمانیان به کربلا، منازعات و دشمنی‌های سید کاظم رشتی، با علما و بزرگان شیعه بوده است.[1] و به سبب همین دشمنی‌ها بود، که اتّحاد شیعیان در مقابلِ دشمنی‌های عثمانی متزلزل شد و نجیب پاشا، امپراتور وقت عثمانی، در سال 1258 ه.ق. وارد کربلا شد و چهار هزار تن از مردم و زنان و کودکان شیعه را به قتل رساند.[2]

حملۀ نجیب پاشا، تنها با حملۀ مغولان برابری می‌کند. او به کربلا حمله کرد و شیعیان را به خاک و خون کشاند، به گونه‌ای که حتّی آنها که به روضۀ مقدسه پناهنده شده بودند، در أمان نبودند و در اندرون ضریح با گلوله کشته می‌شدند. حاج محمد کریم خان، اولین رهبرِ شیخیۀ کرمان، دربارۀ حملۀ نجیب پاشا می‌نویسد: «کسانی که در روضۀ مقدسۀ حضرت عباس بودند، ایمن نبودند از قتل، حتّی آنکه در رواق و حرم، هر که بود کشتند. حتّی آن کسی که اندرون ضریح پناه برده بود، در همان اندرون ضریح، او را گلوله زدند و کشتند؛ و پاشا خود از قرار مذکور با اسب داخل رواق مطهر حضرت سید الشهدا شده است. خلاصه احدی در آن نایره (فتنه) ایمن نشد، و هر کس که به خانۀ آن بزرگوار [سید کاظم] پناه برده بود، به هیچ وجه آسیبی به او نرسید، و این فَضلی بود ظاهر، و دلیلی بود باهر، بر جلالت شأن آن بزرگوار، که ائمه خواسته بودند که از آن عالی مقدار بروز کند».[3]

حاج محمد کریم خان تصریح می‌کند، که در این میان فقط خانۀ سید کاظم محل أمنی برای مردم بود، به طوری که هر کس به آنجا پناهنده می‌شد، در أمان بود. آنچه جای سؤال دارد، این است که چرا خانۀ سید کاظم محل أمن بود، اما حرم اباعبدالله و اباالفضل العباس (علیهما السلام) به توپ و گلوله بسته شدند؟ حاج محمد کریم خان در توجیه این مطلب می‌نویسد: «این امنیتِ خانۀ سید، فضلی ظاهر و دلیلی باهر بر جلالت سید بود، که ائمه خواسته بودند، این مطلب از سید بروز کند». حال آنکه باید گفت امنیت خانۀ سید، معلول این بوده، که سید، جاسوسِ امپراتور عثمانی بوده است و فرزندِ سید کاظم، یعنی سیدِ احمد، یکی از چهار نفری بوده، که در دربار عثمانیان کُرسی ثابت داشته است و عثمانیان در واقع، او را به عنوان گروگان در نزد خود نگه داشته بودند، تا سید کاظم به آنچه که عثمانیان به او دیکته می‌کردند، عمل کند.[4] به خواست خدا نوشتاری را در خصوص ارتباطِ تنگاتنگ سید کاظم با عثمانیان، ارائه خواهیم داد، تا هویتِ این شخصِ مرموز، بیشتر آشکار گردد. حال باید از حاج محمد کریم خان پرسید: «آیا ائمه اَطهار خواسته‌اند، شیعیان به دستِ سنّیان و یهودیان، قتل و عام شوند و حرمین شریفین زیر سُم اَسبان تاخته شوند، که فضلی از سید بروز نماید؛ آن سیدی که مجهول الهویه و بلکه جاسوس عثمانیان بوده است».[5]

پانوشت:

[1]. شیخیه زمینه ساز بابیه، سید محمد حسین فقیه ایمانی، ص 69، انتشاراتی راه نیکان، تهران، 1389.
[2]. قصص العلماء، محمد بن سلیمان تنکابنی، ص 58؛ به نقل از: نقد و بررسی آرای کلامی شیخیۀ کرمان، علی اکبر باقری، ص 105-106، انتشاراتی مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی رحمة الله علیه، قم، 1392.
[3]. هدایة الطالبین، حاج محمد کریم خان کرمانی، ص 152.
[4]. شیخیگری و بابیگری، مرتضی مدرسی چهاردهی، ص 238؛ در جستجوی حقیقت، علیرضا روزبهانی بروجردی، ص 46، انتشاراتی مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ قم، 1388.
[5]. شیخیه زمینه ساز بابیه، سید محمد حسین فقیه ایمانی، ص 70، انتشاراتی راه نیکان، تهران، 1389.