دانش و فناوری در دولت هخامنشی
دکتر سروش: هخامنشیان، تولیدات چندانی از لحاظ فرهنگی نداشتند. تمام جهان متمدن امروز تحت سیطرۀ فرهنگ و فلسفۀ یونان قدیم است. اگر ما چنین مقایسه‌ای را منصفانه صورت بدهیم آن وقت این تفاوت را خواهیم دید و مبالغه نخواهیم کرد. این عین واقعیت است.
پترا امروزه به عنوان یکی عجایب هفتگانه جدیدِ دنیا (New Seven Wonders of the World) شناخته می‌شود. بله... عرب‌های نبطی چنان اثری از هنر و تمدن خود برجای گذاشتند که امروز جز عجایب هفتگانه‌ی نوین شمرده می‌شود.
آنچه در جامعه ایرانی اهمیت داشت جایگاه افراد نسبت به یکدیگر در اجتماع بود. اصل و نسب خانوادگی در رده بندی نخبگان ایرانی اهمیت زیادی داشت. فقط نخبگان بودند که از نظام آموزشی ایران بهره‌مند می‌شدند و این مبتنی بود بر حفظ وضع موجود اجتماعی و آرمان‌های اشرافی ایرانی...
هوشتانه... همان کسی که برخی او را یک دانشمند هخامنشی می‌نامند! حقیقت این است که اولاً در اصل وجود تاریخی او تردید وجود دارد. ثانیاً به فرض وجود او، وی در تاریخ به عنوان شخصیتی رمال، جادوگر و آدمخوار مشهور است.
بی‌تردید هخامنشیان در فناوری ضرب سکه، نسبت به یونانیان و... نمره‌ای بسیار پایین‌تر داشتند. با مقایسه‌ای ساده میان آثار به جا مانده می‌توان این را دریافت. حق‌جو باشیم و به تعریف و تمجیدهای اغراق‌آمیز استعمارگران و مزدوران داخلی‌شان توجه نکنیم.