پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- در نقد تصوف کتاب‌های فراوانی نوشته شده است. یکی از آثار خوب در نقد تصوف، کتاب "خرقه می آلود" اثر "حسن یوسفیان" است. این کتاب در انتشارات طه منتشر شده است. موضوع اصلی این کتاب، همان‌طور که در کنار عنوان آن ذکر شده است، "نگاهی به مبانی شریعت‌گریزی در مکتب تصوف" است.
خرقه می آلود در پنج فصل و ده پیوست تنظیم شده است. مولف در فصل اول با عنوان "کلیات" بعد از ذکر پیش‌گفتار، به تفاوت عارف و صوفی و کج‌روی و کج‌اندیشی در آیین تصوف و مبناسازی برای انحراف از شریعت و برخوردهایی که با شریعت‌گریزی صوفیان صورت گرفته، اشاره کرده است. در قسمت آخر مولف واکنش پنج دسته را درباره شریعت‌گریزی صوفیان توضیح داده است.
مولف در فصل دوم کتاب با عنوان "دستیابی به حقیقت"، به اعتقادات صوفیه که منجر به شریعت‌گریزی شده، اشاره کرده است. او از تقسیم‌بندی "شریعت، طریقت، حقیقت" را متذکر شده و اعتقاداتی که صوفیان از این تقسیم‌بندی استخراج نموده‌اند را نام برده است. او اعتقادات صوفیه را با عناوینی همچون؛ حقیقت، بی‌نیاز کننده از شریعت، رجحان شریعت‌مداری مرشدان، لزوم شریعت مداری مریدان، عبادت برای وصول به حقیقت را بیان کرده است و در ادامه توجیه صوفیان را در پای‌بندی پیامبران را به شریعت توضیح داده و بعد از آن مطالب ذکر شده را نقد و بررسی کرده است و بر جدایی‌ناپذیری حقیقت و شریعت تاکید کرده است.
همو در فصل سوم کتاب با عنوان "ولایت در برابر نبوت" اعتقاد صوفیان در این مورد را به باد انتقاد گرفته و اینگونه بحث را آغاز کرده است: «درحالی که مکتب تشیع عصمت اولیاء را به معنای پرهیز همیشگی از گناه و خطا می‌داند، در نگاه شریعت‌گریزان صوفی آنچه برای دیگران حرام است، بر مقران درگاه الهی رواست.»[1] و بدین طریق برای تبیین موضوع جایگاه ولایت در آیین تصوف را تشریح کرده، سپس اقوالی را در باب ولایت مطرح نموده و بعد از آن ذیل عناوین مختلف به تبیین موضوع همت گمارده و در انتها به نقد و بررسی مطالب ذکر شده پرداخته است.
نویسنده در فصل چهارم با عنوان "هدف، توجیه‌گر وسیله" در صدد بیان توجیه سلوک صوفیانه از راه‌های غیر شرعی برای رسیدن به هدف بوده است. بنابراین در فصل چهارم از مباحثی همچون سماع، شعر به جای قرآن، پایکوبی به جای عزاداری، شاهد بازی و توصیه به انجام گناه سخن به میان آورده است.
فصل پنجم کتاب عنوان "سُکر و خروج از دایره تکلیف" را به خود اختصاص داده است. در این فصل اشاراتی به مکاتب صحو و سکر در تصوف اشاره شده، سپس به آفات این عقیده با عناوینی همانند: سکر، گریزگاهی از تکلیف شرعی، گونه‌های عاقلان دیوانه‌نما و والهان طریقت و مساله عبادت، در پی نقد عقیده سکر و عواقب آن بوده است.

حسن یوسفیان پروسه کتاب "خرقه می آلود" را با ده پیوست به پایان برده است. پیوست‌های کتاب عناوینی جذاب داشته، به نحوی که نکات مهمی را برای خواننده‌ای که آشنایی زیادی با تصوف ندارد، به ارمغان می‌آورد. عناوین پیوست‌های ده‌گانه بدین شرح است: 1- منشا اشتقاق واژه صوفی، 2- اصطلاح صوفی در روایات، 3- تاثیرپذیری صوفیان از مکاتب غیر اسلامی، 4- شرح احوال حسن بصری، 5- شرح احوال رابعه عدویه، 6- حکیم ترمذی و کتاب ختم الاولیاء، 7- گفتاری درباره مولف کتاب مصباح الشریعه، 8- فتوح و تکدی‌گری از دیدگاه صوفیان، 9- گزیده متون فارسی، 10- گزیده متون عربی.

کتاب "خرقه می آلود" اثری عالمانه و دقیق در نقد تصوف است که به عقاید مهم و کلیدی در تصوف اشاره کرده است و خواندن آن برای علاقه‌مندان به این حوزه پیشنهاد می‌‌شود.

پی‌نوشت:
[1].یوسفیان حسن، خرقه می آلود، طه، قم، 1390، ص 76