پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ متوکل عباسی یکی از نواصبی است که احمد بن حنبل برای وی بسیار دعا کرده است. به‌خاطر اهمیت موضوع رابطه احمد با متوکل عباسی، بازشناسی مواضع متوکل عباسی نسبت به اهل‌بیت (علیهم السّلام) ضروری است. متوکل عباسی یکی از جنایت‌کارترین خلفای عباسی است، که دشمنی خودش با اهل‌بیت (علیهم السّلام) را در موارد مختلف و با شکل‌های متفاوت اظهار کرده و به اثبات رسانده است. در زیر به مواردی از جنایات وی اشاره می‌کنیم:

سخت‌گیری بر بنی‌هاشم

ابوالفرج اصفهانی درباره ظلم و ستم متوکل در حق بنی‌هاشم و آل ابی‌طالب می‌گوید: «متوکل بر آل ابی‌طالب بسیار سخت‌گیر بود و با آنان با خشونت برخورد می‌کرد. کارها و امور آنان را زیر نظر داشت. کینه فراوانی از آنان در دل داشت. بر آل ابی‌طالب سوء ظن داشت و آنان را مورد اتهام قرار می‌داد.»[1]

توهین و جسارت کارگزار متوکل به امام جواد (علیه السّلام)

یکی دیگر از جنایات عمر بن فرج دست نشانده متوکل، توهین و جسارت به امام جواد (علیه السّلام) است. او امام را در حال روزه‌داری به شراب‌خواری و مستی متهم می‌کند، که امام جواد (علیه السّلام) در واکنش به این هتاکی، او را لعن و نفرین کرده و فرمودند: «خدایا! خود شاهدی که من امروز را روزه گرفته‌ام. خدایا! سختی جنگ و خواری و ذلت اسارت را نصیب عمر بن فرج گردان.»[2]

بغض امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) و دشمنی با پیروان آن حضرت

ذهبی سلفی درباره دشمنی متوکل نسبت به امام علی (علیه السّلام) و اهل‌بیت (علیهم السّلام) می‌گوید: «و کان المتوکل فیه نصب و انحراف.[3] متوکل در دشمنی با اهل‌بیت ناصبی و منحرف بود.» ابن عماد حنبلی نیز به ناصبی بودن متوکل تصریح می‌کند.[4]

تخریب قبر امام حسین (علیه السّلام)

ابوالفرج اصفهانی می‌گوید: «یکی از جنایات متوکل این بود که قبر شریف امام حسین (علیه السّلام) را تخریب نموده و تمامی آثار موجود در آن را از بین برد.»[5] ابن جریر طبری[6] و ابن اثیر جزری شافعی در حوادث سال 236 هجری قمری می‌نویسد: «در این سال به دستور متوکل قبر شریف امام حسین (علیه السّلام) و تمامی خانه‌ها و دیوار‌های اطراف آن تخریب و به زمین‌های زراعتی تبدیل شد.»[7]

شکنجه و کشتار زائرین قبر شریف آن حضرت

ابوالفرج اصفهانی می‌گوید: «متوکل بر راه‌های ورودی منتهی به قبر شریف آن حضرت، افراد مسلحی را گماشت تا کسانی‌که به زیارت قبر شریف آن حضرت می‌رفتند، دستگیر کرده و نزد متوکل بیاورند و متوکل آنان را به قتل رسانده و یا با شدیدترین وجه مجازات و عقوبت می‌کرد.»[8]

اما با توجه به جنایات و مواضع خصمانه متوکل در برابر اهل‌بیت (علیهم السّلام)، احمد بن حنبل نسبت به چنین فردی ارادت ویژه‌ای ابراز داشته و در حق وی دعا کرده است. احمد بن حنبل در حق متوکل می‌گوید: «هر روز برای سلامتی متوکل دعا می‌کنم.»[9]

پی‌نوشت:

[1]. مقاتل الطالبین، ابوالفرج اصفهانی، منشورات رضی، قم، ص 395.
[2]. همان، ص 396.
[3]. سیر أعلام النبلاء، ذهبی، مؤسسة الرسالة، بیروت، ج 12، ص 35.
[4]. شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، ابن عماد حنبلی، دارالفکر، بیروت، ج 2، ص 114.
[5]. مقاتل الطالبین، ابوالفرج اصفهانی، منشورات رضی، قم، ص 395.
[6]. تاریخ الأمم و الملوک، محمد بن جریر طبری، دارالکتب العلمیة، بیروت، ج 5، ص 312.
[7]. الکامل فی التاریخ، ابن اثیر جزری، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج 4، ص 318.
[8]. مقاتل الطالبین، ابوالفرج اصفهانی، منشورات رضی، قم، ص 395.
[9]. سیر أعلام النبلاء، ذهبی، مؤسسة الرسالة، بیروت، ج 11، ص 294.