پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در سوال سوم از کتاب متشابهات احمدالحسن (مدعی یمانی)، آمده است که: «واضح و معلوم است که ابلیس جهت معصیت خداوند متعال در سجده به حضرت آدم (علیه‌السلام) از بهشت رانده شد پس چگونه توانست وارد بهشت شود تا این‌که برای حضرت آدم(علیه‌السلام) وسوسه کند و سبب شود که حضرت آدم (علیه‌السلام) از آن درخت نهی شده بخورد با توجه به کلام صورت گرفته بین آنها و استفاده از ضمیر خطاب دلالت دارد به این‌که ابلیس در بهشت بوده است.
سوال دیگری که در آن سوال شده اینست که: آیا عیوب حضرت آدم (علیه‌السلام) و حوا بدون لباس ظاهر می‌شود؟ هنگامی که از آن درخت خوردند آیا عیوب‌شان ظاهر شد...؟
احمد الحسن در پاسخ گفته است که:... هنگامی که اولین مرتبه خداوند متعال روح را در جسد حضرت آدم (علیه‌السلام) قرار داد جسم ایشان لطیف بوده و متنعم به بهشت جسمانی بوده است... واما روح حضرت آدم (علیه‌السلام) متنعم به بهشت ملکوتی(یعنی روحی غیر جسمانی) یا بهشت‌های ملکوتی بوده است چون فراوان هستند «جنات تجری من تحتها الانهار [بقره/25] بهشت‌هایی که رودها از ذیل آن‌ها جاری می‌شود» بهشت جسمانی و بهشت ملکوتی همان‌هایی هستند که در سوره‌ی رحمان ذکر شده‌اند« ولمن خاف مقام ربه جنتان [الرحمن/46] هر کس که از مقام پروردگار خود بترسد برای او دو بشهت است» و «ومن دونهما جنتان [الرحمن/62] و پایین تر از آن‌ها دو باغ بهشتی دیگر است.»
صعود حضرت آدم، صعود تجلی بوده نه صعود مکانی یعنی انتقال حرکت از جایی به جایی نداشته و طبیعتا حضرت آدم (علیه‌السلام) در زمین بوده و معدوم از آن نبودند و اگر معدوم بودند قطعا مرده حساب می‌شد...»[1]

پاسخ:
در پاسخ مدعی یمانی اشکالات فراوانی وجود دارد از جمله:
1- بهشت ملکوتی یا روحانی (غیر جسمانی) وجود ندارد و تمام آیات بهشتی حکایت از ماده و جسم در بهشت دارند سرازیر شدن رودها و وجود حورالعین مطمئنا جسمانی است و ادعای غیر جسمانیت در این‌باره خلاف نص صریح قرآن است پس این‌که می‌گوید: «بهشت‌های ملکوتی فراوان هستند» کاملا اشتباه است.
2- در دو آیه آمده که دو بهشت وجود دارد وی می‌گوید: «یکی از آن‌ها ملکوتی ودیگری جسمانی است» این کلام نیز مطمئنا اشتباه است زیرا که حق تعالی پیرامون دو بهشت مذکور در آیه‌ی 46 سوره‌ی الرحمن می‌فرماید: «فیهما عینان تجریان ... فیهما من کل فاکهه زوجان [الرحمن/50و52] در آن دو (دو بهشت) دو چشمه جاری وجود دارد ... در آن دو از هر میوه‌ای، جفتی وجود دارد» و پیرامون دو بهشت مذکور در سوره الرحمن آیه‌ی 62 می‌فرماید: «فیهما عینان نضاختان [الرحمن/66] در آن دوبهشت دو چشمه جوشان و فوران کننده هست» یعنی در تمام بهشت‌ها، چشمه وجود دارد و وجود آن جسمانی (غیر روحانی یا ملکوتی) است. امام باقر (علیه‌السلام) پیرامون این چهار بهشت می‌فرماید: «و در این چهار بهشت، میوه‌ها در کثرت همانند برگ‌های درختان و ستاره‌ها است...»[2] پس بهشت‌های غیر جسمانی وجود ندارند.
3- هبوط و نزول حضرت آدم هبوط ملکوتی یا تجلی نبوده بلکه نزول جسمانی بوده است؛ امام صادق (علیه‌السلام) در روایتی می‌فرمایند: «...حضرت آدم (علیه‌السلام) بر کوهی از کوه‌های هند فرود آمد...»[3] این روایت صراحت دارد که رفتن حضرت آدم (علیه‌السلام) به بهشت، رفتن تجلی یا ظهور نبوده بلکه رفتن مکانی بوده یعنی از مکانی به مکانی دیگر منتقل شده و در فرود آمدن ایشان نیز به این نحو بوده است. پس این‌که احمد الحسن گفته هبوط یا صعود ایشان تجلی بودن کاملا اشتباه است و موافق روایات اهل بیت (علیهم‌السلام) نیست.
4- مدعی یمانی می‌گوید: «طبیعتا حضرت آدم (علیه‌السلام) در زمین بوده و معدوم از آن نبودند و اگر معدوم بودند قطعا مرده حساب می‌شد.» این کلام او نیز اشکال دارد مگر پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وآله) به معراج نرفتند آیا در آن هنگام ایشان مردند و پس از بازگشت از معراج دوباره زنده شدند؟! اگر مدعی یمانی ذره‌‌ایی از علوم اهل‌بیت (علیهم‌السلام) دارا بود چنین اشتباهات سخیف و مزخرف مرتکب نمی‌شد.

پی‌نوشت:

[1]. احمد الحسن (مدعی یمانی)، المتشابهات، ج1، ص18، چاپ سوم، 1431ق.
[2]. وَ عَنْهُ عَنْ عَوْفٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ الْجِنَانَ أَرْبَعٌ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ‏ وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ‏ وَ هُوَ أَنَّ الرَّجُلَ يَهْجُمُ عَلَى شَهْوَةٍ مِنْ شَهَوَاتِ الدُّنْيَا وَ هِيَ مَعْصِيَةٌ فَيَذْكُرُ مَقَامَ رَبِّهِ فَيَدَعُهَا مِنْ مَخَافَتِهِ فَهَذِهِ الْآيَةُ فِيهِ فَهَاتَانِ جَنَّتَانِ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ السَّابِقِينَ وَ أَمَّا قَوْلُهُ‏ وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ‏ يَقُولُ مِنْ دُونِهِمَا فِي الْفَضْلِ وَ لَيْسَ مِنْ دُونِهِمَا فِي الْقُرْبِ وَ هُمَا لِأَصْحَابِ الْيَمِينِ وَ هِيَ جَنَّةُ النَّعِيمِ‏ وَ جَنَّةُ الْمَأْوى‏ وَ فِي هَذِهِ الْجِنَانِ الْأَرْبَعِ‏ فَوَاكِهُ فِي الْكَثْرَةِ كَوَرَقِ الشَّجَرِ وَ النُّجُومِ وَ عَلَى هَذِهِ الْجِنَانِ الْأَرْبَعِ حَائِطٌ مُحِيطٌ بِهَا طُولُهُ مَسِيرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ لَبِنَةٌ مِنْ فِضَّةٍ وَ لَبِنَةٌ مِنْ ذَهَبٍ وَ لَبِنَةٌ دُرٌّ وَ لَبِنَةٌ يَاقُوتٌ وَ مَلاطُهُ الْمِسْكُ وَ الزَّعْفَرَانُ وَ شُرَفُهُ نُورٌ يَتَلَأْلَأُ يَرَى الرَّجُلُ وَجْهَهُ فِي الْحَائِطِ وَ فِي الْحَائِطِ ثَمَانِيَةُ أَبْوَابٍ عَلَى كُلِّ بَابٍ مِصْرَاعَانِ عَرْضُهُمَا كَحُضْرِ الْفَرَسِ الْجَوَادِ سَنَةً . شیخ مفید، الاختصاص، ص356، الموتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، قم، 1413ق.
[3]. قال (عليه السلام): ...فهبط آدم (عليه السلام) إلى بلاد الهند على جبل من جبالها، يقال له: بود، و هو جبل معلوم محيط بأرض الهند، و هبطت حواء بجدة برستمسام‏، و الحية بأصفهان، و الطاوس بأطراف البحر... . سید هاشم بحرانی، البرهان، ج‏3، ص357، موسسه بعثه، قم، 1374ش.