5- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهـِيـمَ عـَنْ أَبِيهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ قَوْماً لِلْحَقِّ فَإِذَا مَرَّ بِهِمُ الْبَابُ مِنَ الْحَقِّ قَبِلَتْهُ مْ وَ إِنْ كَانُوا لَا يَعْرِفُونَهُ وَ إِذَا مَرَّ بِهِمُ الْبَابُ مِنَ الْبَاطِلِ أَنْكَرَتْهُ قُلُوبُهُمْ وَ إِنْ كَانُوا لَا يَعْرِفُونَهُ وَ خـَلَقَ قـَوْمـاً لِغـَيـْرِ ذَلِكَ فـَإِذَا مـَرَّ بـِهـِمُ الْبـَابُ مـِنَ الْحـَقِّ أَنْكَرَتْهُ قُلُوبُهُمْ وَ إِنْ كَانُوا لَا يَعْرِفُونَهُ وَ إِذَا مَرَّ بِهِمُ الْبَابُ مِنَ الْبَاطِلِ قَبِلَتْهُ قُلُوبُهُمْ وَ إِنْ كَانُوا لَا يَعْرِفُونَهُ
اصول كافى ج : 3 ص : 303 رواية :5

ترجمه روايت شريفه :
امـام صـادق (ع) فـرمـود: همانا خداى عزوجل مردمى را براى حق آفريده كه چون درى از حق بـه آنـهـا گـذرد (مـثل اينكه سخن حقى شنوند) دلشان آنرا بپذيرد اگر چه آنرا نفهمند و نـشـنـاسـنـد، و چون درى از باطل بآنها گذرد، دلشان انكار كند، اگر چه آنرا نشناسند و مـردمـى ديگر را براى غير حق آفريده كه چون درى از حق بآنها گذرد، دلشان انكار كند، اگـر چـه آنـرا نـشـنـاسند چون درى از باطل به آنها گذرد دلشان آنرا بپذيرد، اگر چه آنرا نشناسند.

شرح :
آفـريـدن مـردمى را براى حق و مردمى را براى غير حق مربوط بمساءله طينت و جبر و تـفـويـض اسـت كـه در ابـواب خـود شـرح داده شـد، و مـوضـوع پـذيـرش و انـكـار دل بـا عـدم عـرفـان و شـناسائى را مجلسى ره گويد [گفته شده اين از باب مقدمات مر كوزه در ذهن است كه خودش بآن عالم نيست ].
البـته پيداست كه لطف و غضب خدا در هر مورد و نسبت بهر مخلوقى بيحساب و ياوه نيست ، اگـر چـه مـا آنـحساب را در نيابيم ، و اما ذكر اين روايت در اين باب ، از اين نظر است كه سـعـى و كـوشـش بـراى هـدايـت اشـخـاص تاءثير مهمى در هدايت آنها ندارد و بلكه براى تحصيل ثوابست و در زمان تقيه ثواب در ترك آنست .