حدیث شماره 16

16- عـَلِيُّ بـْنُ إِبـْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ رِبْعِيٍّ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يـَقـُولُ إِنَّ اللَّهَ عـَزَّ وَ جَلَّ لَا يُوصَفُ وَ كَيْفَ يُوصَفُ وَ قَالَ فِى كِتَابِهِ وَ م ا قَدَرُوا اللّهَ حـَقَّ قـَدْرِهِ فـَلَا يـُوصَفُ بِقَدَرٍ إِلَّا كَانَ أَعْظَمَ مِنْ ذَلِكَ وَ إِنَّ النَّبِيَّ ص لَا يُوصَفُ وَ كَيْفَ يـُوصـَفُ عـَبـْدٌ احـْتـَجَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِسَبْعٍ وَ جَعَلَ طَاعَتَهُ فِي الْأَرْضِ كَطَاعَتِهِ فِى السَّمـَاءِ فـَقـَالَ وَ مـا آتـاكـُمُ الرَّسـُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَ مَنْ أَطَاعَ هَذَا فَقَدْ أَطـَاعـَنـِى وَ مـَنْ عَصَاهُ فَقَدْ عَصَانِى وَ فَوَّضَ إِلَيْهِ وَ إِنَّا لَا نُوصَفُ وَ كَيْفَ يُوصَفُ قَوْمٌ رَفـَعَ اللَّهُ عـَنـْهـُمُ الرِّجـْسَ وَ هـُوَ الشَّكُّ وَ الْمـُؤْمـِنُ لَا يـُوصـَفُ وَ إِنَّ الْمـُؤْمـِنَ لَيـَلْقَى أَخَاهُ فـَيـُصـَافـِحـُهُ فـَلَا يَزَالُ اللَّهُ يَنْظُرُ إِلَيْهِمَا وَ الذُّنُوبُ تَتَحَاتُّ عَنْ وُجُوهِهِمَا كَمَا يَتَحَاتُّ الْوَرَقُ عَنِ الشَّجَرِ
اصول كافى ج : 3 ص : 263 رواية :16

ترجمه روايت شريفه :
زراره گـويـد: شـنـيـدم امـام بـاقـر (ع) مـيـفـرمـود: خـداى عـزوجـل وصـف نـشـود، چگونه او را توان وصف نمود، كه خود در كتابش فرمايد: [خدا را چـنـانـكـه شـايسته اندازه او است اندازه نكردند 21 سوره 6] پس بهر اندازه ايكه وصف شـود، خـود بـزرگـتـر از آنـسـت و پـيغمبر صلى الله عليه و آله نيز وصف نشود، چگونه وصـف توان كرد بنده اى كه خداى عزوجل بهفت آسمان پوشيده گشته و اطاعت او را در زمين چـون اطـاعـتـش در آسـمـان قـرار داده و فـرموده است : [هر چه پيغمبر براى شما آورد آنرا بـگـيـريد و از هر چه منعتان كرد بازايستيد، 7 سوره 49] و هر كه اطاعت اين پيغمبر كند مـرا اطـاعت كرده و هر كه نافرمانى او كند مرا نافرمانى كرده ، و نيز كار را باو واگذار فرمود (بحديث 686 رجوع شود).
و ما (ائمه هدى) نيز وصف نشويم ، چگونه توان وصف نمود گروهى را كه خدا پليدى را كه شك است از ايشان برداشته .
و مـؤ مـن هـم وصـف نـشـود، زيـرا مـؤ من برادرش را ملاقات كند و با او مصافحه نمايد پس همواره خدا بايشان توجه نمايد و گناهان از رخسارشان چون برگ از درخت بريزد.

شرح :
كـيـف يـوصـف عـبـداحـتـجـب الله عـزوجـل : مـرحـوم مـجـلسـى دربـاره ايـن جـمـله چـهـار احـتـمـال ذكـر نـمـوده كـه يـكـى از آنـهـا ايـنـسـتـكـه : خـداى عـزوجـل بـهـفـت آسـمـان از خـلقـش پـوشـيـده گـشـتـه (و ايـن كـنـايـه از بـيـان كمال لطافت و تعالى ذات الهى است نسبت بمخلوق) و پيغمبر (ص) را خليفه خود در زمين قـرار داده و اطاعت او را مانند اطاعت خود ساخته و امور مخلوقش را باو واگذار فرموده است ، پس امر و نهى و وحى و مقدرات خدايتعالى كه مانند خودش بهفت آسمان پوشيده و در حجاب گشته است بوسيله سفير و رسول او براى خلق آشكار مى گردد.