3- عـِدَّةٌ مـِنْ أَصـْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَسَّانَ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ كَثِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ الْغِنَى وَ الْعِزَّ يَجُولَانِ فَإِذَا ظَفِرَا بِمَوْضِعِ التَّوَكُّلِ أَوْطَنَا
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِى عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عَلِيِّ بْنِ حَسَّانَ مِثْلَهُ
اصول كافى ج : 3 ص : 105 رواية : 3

ترجمه روايت شريفه :
امـام صـادق (ع ) فـرمـود: بـى نـيـازى و عـزت بـهـر طـرف در گـردشـنـد تـا چـون بمحل توكل برسند وطن گيرند.

شرح :
اسـتعاره تمثيله بسيار جالبى است ، براى مجسم ساختن بى نيازى و عزتيكه همواره بـراى شـخـص ‍ مـتـوكـل حـاصـل اسـت ، كه گويابى نيازى و عزت را مانند هماى سعادت و شـرف در جـسـتـجـوى هـدف و مـقـصـودى در گـردنـش دانـسـتـه . و هـدف و مـقـصـودآنـهـا را توكل معرفى فرموده و فرودگاهى جز توكل براى آنها مناسب نداسته است ، پس هرگاه شـخـص مـتـوكـلى را جـستند،بر سر او مقام گيرند و همواره همراه او باشند از اينرو شخص متوكل همواره بى نياز و عزيز است ، اگر چه ثروتمند ومالدار نباشد، اما مناعت طبع و علو همتش هرگز اجازه نمى دهد كه در برابر مخلوق براى ثروت و مقام تملق و چاپلوسى كند يا خواهش و تقاضا نمايد.
و تـوكـل را محقق طوسى در كتاب [اوصاف الاشراف] چنين تعريف كرده است : مقصود از تـوكـل ايـنـسـت كـه بـنده هر كاريكه مى كند وبراى او پيش مى آيد بخدايتعالى واگذارد، زيـرا كـه مى داند خدا از خود او تواناتر و قويتر است و بنحو احسن انجام مى دهد، و سپس بقضاء خدا راضى باشد، و با وجود اين در امورى كه خدا باو واگذار فرموده است كوشش و جـديـت كند وخود را با كوشش و قدرت و اراده خويش از اسباب و شروطى بداند كه موجب تـعـلق اراده و قـدرت خـدا بـامـر اومـى شـود، و مـعـنـى لاجـبـر و لا تـفـويـض بل امر بين امرين هم از اين بيان ظاهر مى گردد.
مرحوم حاج ملا هادى سبزوارى هم قريب باين مضمون گفته است :
                                      توكل ان تدع الامر الى
                                                                            مقدر الامور جل و علا
                                      و ليس هذا ان تكف عن عمل
                                                                            اذ رب امر بوسائط حصل